«Սպիտակ վարդ (դիմադրության խումբ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

11:49, 8 Սեպտեմբերի 2019-ի տարբերակ

«Սպիտակ վարդ» (գերմ.՝ Weiße Rose), դիմադրության ընդհատակյա խումբ, որը գործել է Երրորդ ռայխում: Ստեղծվել է Մյունխենի համալսարանի ուսանողների կողմից: Գործել է 1942 թվականի հունիսից մինչև 1943 թվականի փետրվարը: Անունը վերցվել է հանրահայտ գրող Բ. Թրավենի «Սպիտակ վարդ» վեպից:

Խմբի անդամներ

Քրիստոֆ Պրոբստ, (ծնվ. 1918), բժշկական ֆակուլտետի ուսանող
Հանս Շոլ, (ծնվ. 1918), մեկը «Սպիտակ վարդի» հիմնադիրներից, բժշկական ֆակուլտետի ուսանող
Սոֆի Շոլ, (ծնվ. 1921), փիլիսոփայության ֆակուլտետի ուսանողուհի
(մահապատժի են ենթարկվել 1943 թվականի փետրվարի 22-ին՝ եռօրյա հարցաքննություններից ու տանջանքներից հետո)

Ալեքսանդր Շմորել, (ծնվ. 1917), գաղթական Ռուսաստանից, մեկը «Սպիտակ վարդի» հիմնադիրներից, բժշկական ֆակուլտետի ուսանող: Պատերազմից հետո Մյունխենի այն փողոցը, որտեղ ապրել էր Շմորելը, ստացավ նրա անունը:
(մահապատժի է ենթարկվել 1943 թվականի հուլիսի 13-ին, Մյունխենի Շտադելհայմ բանտում)

Կուրտ Հուբեր, (ծնվ. 1893), Մյունխենի համալսարանի փիլիսոփայության պրոֆեսոր
(մահապատժի է ենթարկվել 1943 թվականի հուլիսի 13-ին, Մյունխենի Շտադելհայմ բանտում)

Վիլլի Գրաֆ, (ծնվ. 1918), բժշկական ֆակուլտետի ուսանող
(մահապատժի է ենթարկվել 1943 թվականի հոկտեմբերի 12-ին)

Հանս Լեյպելտ, (ծնվ. 1921), քիմիական ֆակուլտետի ուսանող
(մահապատժի է ենթարկվել 1945 թվականի հունվարի 29-ին)

Հանս Հիրցել, 1924—2006, դատապարտվել է հինգ տարվա ազատազրկման, ազատվել է 1945 թվականին

Սուզաննա Հիրցել^[1], 1921—2012, Հանս Հիրցելի քույրը, դատապարտվել է վեց ամսվա ազատազրկման՝ ապացույցների թերի լինելու պատճառով

Դրդապատճառներ

Խմբի առանձին անդամների՝ դիմադրության անդամ դառնալու որոշման համար պատճառ են հանդիսացել նրանց քրիստոնեական հավատը, ինչպես նաև իշխանությունների ռասիստական քաղաքականության և ռեժիմի հակառակորդների հետապնդումների հանդեպ վրդովմունքը: Խմբի շատ անդամներ Լեհաստանում և Խորհրդային միությունում մասսայական սպանությունների ականատեսն էին եղել, ինչն էլ ստիպել էր հայրենիք վերադառնալուց հետո միանալ Դիմադրությանը:

Ակցիաներ

Խմբի անդամները թռուցիկներ էին պատրաստում և կոչ անում միանալ նացիստական ռեժիմի դեմ պայքարին: Թռուցիկները բազմացնում էին հեկտոգրաֆով և տարածում էին ըստ հասցեների, որոնք գտնում էին հեռախոսային տեղեկատուների մեջ: Ակցիայի նպատակը պետական պրոպագանդային հակազդելն էր^[2]: Ժամանակի ընթացքում խմբի անդամները որոշեցին, որ թռուցիկները բավարար չեն և պետք է անցնել առավել ակտիվ գործունեության: 1943 թվականի փետրվարի 3-ին, 8-ին և 15-ին Մյունխենի համալսարանի և այլ շենքերի պատերին հայտնվեցին գրառումներ՝ «Տապալում Հիտլերին» և «Ազատություն»: Գրառումներն արվում էին «Սպիտակ Վարդի» անդամներ Ալեքսանդր Շմորելի, Հանս Շոլի և Վիլլի Գրաֆի կողմից:

Ձախողում և մահապատիժ

1943 թվականի փետրվարի 18-ին (Ստալինգրադի ճակատամարտից հետո) խմբի անդամները թռուցիկներով ապստամբության կոչ արեցին: Սոֆի Շոլը բերեց դրանք համալսարան և թողեց նախասրահում, իսկ մնացած որոշ քանակի թռուցիկներ պատշգամբից լցրեց ներքևում գտնվող ուսանողների վրա: Թիկնապահը տեսավ դա և կանչեց գեստապոյին^[2]: Հանսին և Սոֆիին բանտարկեցին և դատեցին Ազգային դատարանի արտակարգ նիստի ժամանակ:Նրանց, ինչպես նաև Քրիստոֆ Պրոբստին մեղավոր ճանաչեցին և 1943 թվականի փետրվարի 22-ին գիլիոտինով մահապատժի ենթարկեցին: Հանս Շոլի վերջին խոսքերը եղան՝ «Կեցցե՛ ազատությունը»^[2]:

Հիշատակ

Հուշարձան Մյունխենյան համալսարանի առաջ

Մյունխենի համալսարանի գլխավոր շենքի երկու հրապարակները կոչվեցին խմբի անդամների անուններով. քույր և եղբայր Շոլերի հրապարակ (գերմ.՝ Geschwister-Scholl-Platz) և պրոֆեսոր Հուբերի հրապարակ (գերմ.՝ Professor-Huber-Platz): Մյունխենի ուսանողական թաղամասում բոլոր փողոցները կոչվեցին խմբի անդամների անուններով:

1980 թվականին գերմանական գրավաճառության Բիրժևյան միության բավարական բաժանմունքում, Հանս և Սոֆի Շոլերի պատվին գրականության մրցանակ սահմանվեց՝ «բարոյական, մտավոր և գեղագիտական քաջության» համար:

2014 թվականի հունվարին Բավարիայի ազգային թանգարանում գտնվեց գիլիոտինան, որի միջոցով մահապատժի էին ենթարկվել «Սպիտակ վարդի» անդամները^[3]^[4]:

Ծանոթագրություններ

↑ Vor zwei Jahren Starb Susanne Zeller-Hirzel
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Би-Би-Си: «„Белая роза“: немцы, сопротивлявшиеся нацизму»
↑ Наталия Королева (2014-01-10). ««Нашлась» гильотина, на которой предположительно казнена Софи Шолль». dw.com. Deutsche Welle. Վերցված է 2017-11-21-ին.
↑ Антон Долгунов (2014-01-11). «В ФРГ найдена гильотина, на которой казнили лидеров антифашистского движения «Белая роза»». ТАСС. Վերցված է 2017-11-21-ին.

Արտաքին հղումներ

Կաղապար:Commonscat-inline

http://weisse-rose-stiftung.de
Թռուցիկ Ա (տեքստ / օրիգինալ PDF)
Թռուցիկ Բ (տեքստ / օրիգինալ PDF)
Թռուցիկ Գ (տեքստ / Original als PDF)
Թռուցիկ Դ (տեքստ / օրիգինալ PDF)
Թռուսիկ Ե (տեքստ / Original als PDF)
Թռուցիկ Զ (տեքստ / օրիգինալ PDF)
[1]
[2]
[3]
Գեղարվեստական ֆիլմ՝ «Սոֆի Շոլի վերջին օրերը»
Սպիտակ վարդի հերոսների հիշատակի օր
Սպիտակ վարդի շարժման անդամների լուսանկարներով կայք

[1] Vor zwei Jahren Starb Susanne Zeller-Hirzel

[bbc-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Би-Би-Си: «„Белая роза“: немцы, сопротивлявшиеся нацизму»

[3] Наталия Королева (2014-01-10). ««Нашлась» гильотина, на которой предположительно казнена Софи Шолль». dw.com. Deutsche Welle. Վերցված է 2017-11-21-ին.

[4] Антон Долгунов (2014-01-11). «В ФРГ найдена гильотина, на которой казнили лидеров антифашистского движения «Белая роза»». ТАСС. Վերցված է 2017-11-21-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]