Սուրեն Մելիք-Իսրայելյան

Սուրեն Մելիք-Իսրայելյան
Ծնվել է	սեպտեմբերի 29, 1908
Ծննդավայր	Վերին Արտաշատ, Հայաստան
Մահացել է	մարտի 12, 1975 (66 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան (1933)
Մասնագիտություն	վիրաբույժ և դասախոս
Կոչում	պրոֆեսոր
Գիտական աստիճան	բժշկական գիտությունների դոկտոր (1967)
Աշխատավայր	Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան

Սուրեն Սամսոնի Մելիք-Իսրայելյան (սեպտեմբերի 29, 1908(1908-09-29)^[1], Վերին Արտաշատ, Հայաստան^[1] - մարտի 12, 1975(1975-03-12)^[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]), հայազգի խորհրդային բժիշկ, վիրաբույժ։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1967 թվական), պրոֆեսոր (1970 թվական)։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1908 թ. Հայաստանի Արարատի մարզի Վերին Արտաշատ գյուղում։ Սովորել է Երևանի գիմնազիայում, ապա Խ. Աբովյանի անվան միջնակարգ դպրոցում։ 1927 թ. ընդունվել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի բուժական ֆակուլտետը և այն ավարտել հաջողությամբ 1933 թ.։

Մելիք-Իսրայելյանն իր աշխատանքային գործունեությունն սկսել է գյուղում։ Սկզբում աշխատել է որպես Վեդիի շրջանի ամբուլատորիայի վարիչ, ապա Վեդիի հիվանդանոցում՝ որպես գլխավոր բժիշկ և վիրաբույժ։ 1936 թ. 2 տարով կատարելագործման է ուղարկվել Երևանի 1-ին կլինիկական հիվանդանոց և աշխատել վիրաբուժական բաժանմունքում։ 1939 թ. Սուրեն Մելիք-Իսրայելյանը վերադարձել է Եղեգնաձոր (նախկինում՝ Միկոյանի շրջան)՝ որպես շրջկենտրոնի նորակառույց հիվանդանոցի գլխավոր բժիշկ և վիրաբույժ^[2]։ 1930-1940 թթ. Եղեգնաձորում բուժօգնության խիստ կարիք կար։ Մելիք-Իսրայելյանը կարողացավ վաստակել տեղի, ինչպես նաև հարևան շրջանի բնակչության վստահությունն ու հավատը՝ շուրջօրյա բուժօգնություն տրամադրելով նրանց և հաճախ մեկնելով գյուղից գյուղ։

Հայրենական մեծ պատերազմը սկսվելուն պես 1941 թ. հունիսի 22-ին Մելիք-Իսրայելյանը հայրենիքի առաջին կոչով հրաժեշտ է տվել բարեկամներին ու հարազատներին և մեկնել խորհրդային բանակ՝ տանը թողնելով ծնողներին, կնոջն ու 3 երեխաներին։ Նա մեկնել է մարտադաշտ, մասնակցել հարավային ռազմաճակատի թեժ մարտերին, ինչպես նաև Տագանրոգի, Ռոստովի պաշտպանական մարտերին։ Այդ ժամանակ նա 16-րդ բժշկական գումարտակի վիրաբուժական և ընդունման-տեսակավորման վաշտի պետն էր։ Զորամասը, որտեղ ծառայում էր Մելիք-Իսրայելյանը, ռմբակոծության ենթարկվեց։ Դրա հետևանքով նա մնաց ձյան մեջ, ստացավ կոնտուզիա, թոքերի բորբոքում և ծանր վիճակում տեղափոխվեց Ռոստովի զինվորական հոսպիտալ, որտեղ մեկ ամիս բուժվելուց հետո տեղափոխվեց Երևան։ Այստեղ բուժվել է մինչև 1942 թ.^[2]։

1943 թ. Առողջապահության նախարարության հատուկ գործուղմամբ մեկնել է Իրան՝ աշխատելու Թավրիզում որպես խորհրդային հիվանդանոցի տնօրեն և առաջատար վիրաբույժ։ 1945 թ. վերադարձել է հայրենիք և պարգևատրվել «Առողջապահության գերազանցիկ» կրծքանշանով։

1945 թվականին վերադառնալով Երևան՝ Մելիք-Իսրայելյանն աշխատանքի է անցել Երևանի բժշկական ինստիտուտի ընդհանուր վիրաբուժության ամբիոնում՝ որպես ասիստենտ։ 1951 թ. պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսությունը։ 1953 թ. դարձել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի ընդհանուր վիրաբուժության ամբիոնի դոցենտ։ 1967 թ. պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսությունը, իսկ 1969 թ. ստացել պրոֆեսորի կոչում։

1973 թ. առողջության վատթարացման պատճառով Մելիք-Իսրայելյանը անցել է թոշակի և մինչև կյանքի վերջը կատարել Երևանի բժշկական ինստիտուտի տրավմատոլոգիայի, օրթոպեդիայի և ռազմադաշտային վիրաբուժության կոնսուլտանտի պարտականությունները։

Մահացել է 1975 թ. Երևանում։ Թաղված է Երևանի Թոխմախի գերեզմանատանը։

Գիտական գործունեություն խմբագրել

Պրակտիկ գործունեությանը զուգընթաց Սուրեն Մելիք-Իսրայելյանը զբաղվել է նաև գիտական բեղմնավոր աշխատանքով։ Շուրջ 50 գիտական աշխատությունների հեղինակ է։ Զեկուցումներով հանդես է եկել համամիութենական և հանրապետական բազմաթիվ գիտաժողովներում, խորհրդաժողովներում և համագումարներում։ Անցկացրել է բազմաթիվ դասախոսություններ ու պրակտիկ պարապմունքներ^[2]։

Գիտական աշխատանքները հիմնականում վերաբերում են վիրաբուժական ախտաբանության կարևորագույն պրոբլեմների, ջերմային այրվածքների ախտաբանության ու բուժման ուսումնասիրությանը։ Մելիք-Իսրայելյանն առաջարկել է նշված այրվածքների բուժման մեթոդ, որի շնորհիվ զգալիորեն նվազում է մահացությունը^[3]։

Որպես բարձր որակավորում ունեցող վիրաբույժ-կլինիցիստ՝ մշտական օգնություն է ցուցաբերել առողջապահական մարմնին՝ կատարելով սան-ավիացիայի գծով և պլանային կարգով կոնսուլտացիաներ, օգնել տարբեր հեռավոր շրջանների հիվանդներին։

Պարգևներ խմբագրել

Սուրեն Մելիք-Իսրայելյանն իր բեղմնավոր աշխատանքային գործունեության ընթացքում պարգևատրվել է մի շարք մեդալներով և շքանշաններով։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) — Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 387—388.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Գերասիմ Հայրիկի Սարգսյան, «Վայոց Ձոր», Երևան, 2005 թ.
↑ А. П. Айриян, «Армянские ученые-медики», Национальный институт здравоохранении Армении им. академика Ц. Х. Авдалбекяна, Ереван, Амарас, 1998

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 387)։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուրեն Մելիք-Իսրայելյան» հոդվածին։

[_c2f7e16d44021976-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) — Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 387—388.

[Vayots_Dzor-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Գերասիմ Հայրիկի Սարգսյան, «Վայոց Ձոր», Երևան, 2005 թ.

[3] А. П. Айриян, «Армянские ученые-медики», Национальный институт здравоохранении Армении им. академика Ц. Х. Авдалбекяна, Ереван, Амарас, 1998

[1]

[2]

[3]

Սուրեն Մելիք-Իսրայելյան

Ծնվել է	սեպտեմբերի 29, 1908(1908-09-29)^[1]
Ծննդավայր	Վերին Արտաշատ, Հայաստան^[1]
Մահացել է	մարտի 12, 1975(1975-03-12)^[1] (66 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան (1933)^[1]
Մասնագիտություն	վիրաբույժ և դասախոս
Կոչում	պրոֆեսոր^[1]
Գիտական աստիճան	բժշկական գիտությունների դոկտոր^[1] (1967)
Աշխատավայր	Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան^[1]