Սերբական Հանրապետության թանգարան

Սերբական Հանրապետության թանգարան
Տեսակ	թանգարան, մշակութային կառույց և տեղական թանգարան
Երկիր	Բոսնիա և Հերցեգովինա
Տեղագրություն	Բանյա Լուկա
Հասցե	Ђуре Даничића 178000
Հիմնադրվել է	սեպտեմբերի 26, 1930
Կայք	muzejrs.com(սերբ.)

Սերբական Հանրապետության թանգարան (սերբ.՝ Музеј Републике Српске), Սերբական Հանրապետության պաշտոնական հաստատություն, և մշակութային հաստատություն Սերբական Հանրապետության կրթության և մշակույթի նախարարության կազմում։

Սերբական Հանրապետության կառավարությունը Սերբիայի Հանրապետության թանգարանը հռչակել է որպես Սերբական Հանրապետության շարժական մշակութային արժեքների պաշտպանության կենտրոնական հաստատություն^[1]։ Սերբական Հանրապետության թանգարանի կենտրոնակայանը գտնվում է Բանյա Լուկայում, Ջուրե Դանիչիչի թիվ 1 հասցեում^[2]։

Անվանումներ խմբագրել

Սերբական Հանրապետության թանգարանը կոչվել է.

1930-1941 թվականներին` Վրբավյան բանովինայի թանգարան – Խորվաթիայի պետական ազգագրական թանգարան
1941-1945 թվականներին` Խորվաթիայի պետական թանգարան
1945-1953 թվականներին` Բոսնիական կրայինայի պետական ազգագրական թանգարան
1953-1962 թվականներին` Բանյա Լուկայի ազգային թանգարան
1953-1992 թվականներին` Բոսնիական կրայինայի թանգարան Բանյա Լուկայում
1992 թվականից հետո` Սերբական Հանրապետության Բանյա Լուկայի թանգարան^[3]։

Պատմություն խմբագրել

Թանգարանի բնագիտության ցուցասրահ

Հին արհեստների ցուցասրահ

Թանգարանը հիմնադրվել է Վրբավյան բանովինայի թանգարան անունով` 1930 թվականի սեպտեմբերի 26-ին Հարավսլավիայի Թագավորությունում, Սվետիսլավ-Տիսա Միլոսավլևիչի հրամանով, որն այն ժամանակվա թագավոր Ալեքսանդր I Կարագորգիևիչի (1888-1934) որոշմամբ եղել է Վրբավյան բանովինայի առաջին բանը^[3]։

Վրբավյան բանովինայի թանգարանի առաջին տնօրենը եղել է ակադեմիական նկարիչ Սպիրիդոն Սպիրո Բոկարիչը, ով տասը տարվա աշխատանքի ընթացքում հավաքել է մեծ թվով ազգագրական առարկաներ Վրբավյան բանովինայի տարածքում, որոնք անգնահատելի պատմական, ազգային և մշակութային արժեք ունեն։ Սպիրիդոն Բոկարիչը սպանվել է ուստաշների կողմից 1941 թվականին Բանյովա Լուկայում, և այս հաստատության աշխատանքը դադարել է մինչև 1945 թվականի ազատագրումը^[3]։

Թանգարանը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում խմբագրել

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ թանգարանը եղել է Խորվաթիայի Անկախ Պետության կազմում (1941 - 1945)։ Թանգարանի տնօրենի սպանությունից հետո թանգարանը ձեռք է բերել «զուտ» խորվաթական հատկանիշներ՝ սկսած հենց անվանումից (Խորվաթիայի պետական ազգագրական թանգարան, ապա Խորվաթիայի պետական թանգարան) մինչև մշտական ցուցադրության ամբողջական փոփոխությունը^[3]։

Թանգարան Հարավսլավիայi ՍՖՀ-ում խմբագրել

1945 թվականին ուստաշներից ազատագրվելուց մինչև 1992 թվականը Սերբական Հանրապետության թանգարանը մի քանի անգամ փոխել է իր անվանումն ու գտնվելու վայրը։ Սկզբում այն կոչվել է Բոսնիական կրայինայի^[4] պետական ազգագրական թանգարան։ 1953 թվականին այն միացվել է Ազգային ազատագրման թանգարանին (հիմնադրվել է 1947 թվականին) և այնուհետև կոչվում է Բանյա Լուկայի Ազգային թանգարան։ 1962 թվականին այն վերանվանվել է Բանյա Լուկայում Բոսնիական կրայինայի թանգարան^[3]։

Սերբական Հանրապետությունում խմբագրել

Սերբական Հանրապետության Բանյա Լուկայի թանգարանը գործում է 1992 թվականից` հիմք ընդունելով Սերբական Հանրապետության կառավարության 1992 թվականի նոյեմբերի 14-ի որոշումը։ Այս որոշմամբ Սերբական Հանրապետության թանգարանը հռչակվել է Սերբական Հանրապետության շարժական մշակութային արժեքների պաշտպանության կենտրոնական հաստատություն^[3]։

Թանգարանների օրը նշվում է ամեն տարի սեպտեմբերի 26-ին` կարևորելով թանգարանի հիմնադրման օրը` 1930 թվականի սեպտեմբերի 26-ը^[5]։

Սերբական Հանրապետության թանգարանը 2006 թվականից մասնակցում է Ֆրանսիայի Հանրապետության մշակույթի նախարարության կողմից հովանավորվող «Թանգարանային գիշեր» ցուցադրության կազմակերպմանը, որը տեղի է ունենում ամեն տարի մայիսին։

Թանգարանային ֆոնդեր և հավաքածուներ խմբագրել

Սերբական Հանրապետության թանգարանն ունի հարուստ ֆոնդ՝ ընդհանուր 106,364 թանգարանային առարկաներով, գրադարանային ֆոնդը՝ մոտ 14,300 գիրք^[6]։ Թանգարանի ամենակարևոր մշտական ցուցանմուշներից մեկը «Յասենովացի համակենտրոնացման ճամբար 1941-1945» մուլտիմեդիա ցուցահանդեսն է` ի հիշատակ մահվան ճամբարներին^[7]։

Սերբական Հանրապետության թանգարանի հիմնական գործունեությունն է թանգարանային նյութի հետազոտությունը, հավաքումը, պահպանումը, այնուհետև մասնագիտական մշակումը, ուսումնասիրությունը, պահպանությունը, ցուցադրությունը և հրապարակումը` որպես Սերբական Հանրապետության ընդհանուր ազգային հարստություն։ Թանգարանը կազմակերպում է մշտական, հեղինակային, թեմատիկ և հրավիրյալ ցուցահանդեսներ։

Կազմակերպություն խմբագրել

Ցուցադրություն Սերբական Հանրապետության թանգարանի դիմաց

Սերբական Հանրապետության թանգարանում գործում են յոթ կազմակերպչական միավորներ^[8]։

1. Նյութական մշակույթի և արվեստի կենտրոն

Հնագիտության բաժին
Պատմության բաժին
Ազգաբանության և ազգագրության բաժին
Արվեստի պատմության բաժին
Բնական գիտությունների բաժին։

2. Ոչ նյութական մշակույթի բաժին

3. Փաստաթղթերի և թվայնացման բաժին

4. Պահպանման և վերականգնման կենտրոն։

Նկարների պահպանման և վերականգնման ստուդիա
Տեքստիլի և կաշվի կոնսերվացման և վերականգնման ատելիե
Մետաղների պահպանման և վերականգնման ստուդիա
Քարի, կերամիկայի, ճենապակի և ապակու պահպանման և վերականգնման ստուդիա
Փայտի պահպանման և վերականգնման ստուդիա
Կենդանաբանական այգու պատրաստողների սեմինար

5. Ուսումնական - մանկավարժական աշխատանքի, կապի և հասարակայնության հետ կապերի կենտրոն

6. Գրադարանային և հրատարակչական գործունեության բաժին

7. Ընդհանուր ծառայությունների բաժին։

Նշված յոթ կազմակերպական ստորաբաժանումներում աշխատում է ընդհանուր առմամբ 41 աշխատակից (15 համադրող, երեք կոնսերվատոր-վերականգնող և չորս պատրաստող և մեկ թանգարանային տեխնիկ-վավերագրող)։

Տես նաև խմբագրել

Սերբական Հանրապետության արխիվ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Музеј Републике Српске Արխիվացված է Նոյեմբեր 2, 2016 Wayback Machine-ի միջոցով:, Приступљено 13. 4. 2013.
↑ Агенција за информационо друштво Републике Српске - еСрпска:: Музеј Републике Српске, Приступљено 13. 4. 2013.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Милица РадојчићЈанко Врачар Водић кроз Музеј Републике Српске. Guide to museums and galleries in the Republic of Srpska.pdf Музеј Републике Српске Бања Лука 2012. стр. 5-12.
↑ Կրայինա անվանել են նախկին Հարավսլավիայում մեծամասամբ սերբաբնակ շրջաննները։
↑ «Музеј Републике Српске обиљежава свој дан» (ср). Радио телевизија Републике Српске. 26. 9. 2011. Վերցված է 27. 9. 2011.-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Милица РадојчићЈанко Врачар Водић кроз Музеј Републике Српске. Guide to museums and galleries in the Republic of Srpska.pdf Музеј Републике Српске Бања Лука 2012. pp. 13
↑ Музеј Републике Српске: Мултимедијална изложба ЈАСЕНОВАЦ Արխիվացված է Սեպտեմբեր 26, 2010 Wayback Machine-ի միջոցով:, Приступљено 13. 4. 2013.
↑ Милица РадојчићЈанко Врачар Водић кроз Музеј Републике Српске. Guide to museums and galleries in the Republic of Srpska.pdf Музеј Републике Српске Бања Лука 2012.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Սերբական Հանրապետության թանգարան (սերբերեն)
Սերբական Հանրապետության տեղեկատվական հասարակության գործակալություն. Սերբական Հանրապետության թանգարան (սերբերեն)
Սերբական Հանրապետության կրթության և մշակույթի նախարարություն Արխիվացված է Մայիս 26, 2010 Wayback Machine-ի միջոցով: (սերբերեն)
Ժամանակն ամենաարժեքավոր ցուցանմուշն է («Politika», 15 մայիսի, 2012 թ.):

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սերբական Հանրապետության թանգարան» հոդվածին։

[Музеј_Републике_Српске-1] Музеј Републике Српске Արխիվացված է Նոյեմբեր 2, 2016 Wayback Machine-ի միջոցով:, Приступљено 13. 4. 2013.

[еСрпска-2] Агенција за информационо друштво Републике Српске - еСрпска:: Музеј Републике Српске, Приступљено 13. 4. 2013.

[autogenerated2-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Милица РадојчићЈанко Врачар Водић кроз Музеј Републике Српске. Guide to museums and galleries in the Republic of Srpska.pdf Музеј Републике Српске Бања Лука 2012. стр. 5-12.

[4] Կրայինա անվանել են նախկին Հարավսլավիայում մեծամասամբ սերբաբնակ շրջաննները։

[Музеј_РС_обиљежава_свој_дан-5] «Музеј Републике Српске обиљежава свој дан» (ср). Радио телевизија Републике Српске. 26. 9. 2011. Վերցված է 27. 9. 2011.-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[6] Милица РадојчићЈанко Врачар Водић кроз Музеј Републике Српске. Guide to museums and galleries in the Republic of Srpska.pdf Музеј Републике Српске Бања Лука 2012. pp. 13

[Јасеновац-7] Музеј Републике Српске: Мултимедијална изложба ЈАСЕНОВАЦ Արխիվացված է Սեպտեմբեր 26, 2010 Wayback Machine-ի միջոցով:, Приступљено 13. 4. 2013.

[autogenerated12-8] Милица РадојчићЈанко Врачар Водић кроз Музеј Републике Српске. Guide to museums and galleries in the Republic of Srpska.pdf Музеј Републике Српске Бања Лука 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]