Սեռի քաղաքականություն
«Սեռի քաղաքականություն» (անգլ.՝ Sexual Politics), Քեյթ Միլլեթի գիրքը[1], որը թողարկվել է 1970 թվականին և հիմնված է Կոլումբիայի համալսարանում պաշտպանված դոկտորական թեզի վրա[2]։ Գիրքը ճանաչվել է ֆեմինիստական գրականության դասական գործ և արմատական ֆեմինիստական կարևոր ստեղծագործություններից մեկը։
| Սեռի քաղաքականություն անգլ.՝ Sexual Politics և ֆր.՝ La politique du mâle | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | գրաքննադատություն |
| Հեղինակ | Քեյթ Միլլեթ |
| Երկիր |  ԱՄՆ |
| Բնագիր լեզու | անգլերեն |
| Առաջին ներկայացման վայր | Օքսֆորդի համալսարան |
| Հրատարակչություն | Doubleday |
| Հրատարակվել է | 1970 |
Բովանդակություն
խմբագրելՄիլլեթը պնդում է, որ «սեռն օժտված է քաղաքական ասպեկտով, որը հաճախ անտեսում են»։ Քննադատել է իշխանության և հայրիշխանության դերը սեռական հարաբերություններում, ընդ որում՝ «իշխանություն» հասկացությունն օգտագործել է ամենալայն իմաստով, այսինքն՝ որպես այլոց գործողությունների վրա ազդելու որոշ մարդկանց ունակություն՝ անկախ վերջիններիս կամքից ու համաձայնությունից։ Միլլեթը վերլուծել է գրողներ Դեյվիդ Հերբերթ Լոուրենսի, Հենրի Միլլերի, Նորման Մեյլերի, Ջորջ Մերեդիտի, գրաքննադատ Ջոն Ռասկինի, հոգեվերլուծաբան Զիգմունդ Ֆրոյդի, տնտեսագետ Ջոն Ստյուարտ Միլի աշխատանքները։ Միլլեթը եզրակացրել է, որ Լորենսը, Միլլերը և Մեյլերը դիտարկում և պատկերում են սեռական հարաբերությունները հայրիշխանական և սեքսիստական ձևով։ Միլլեթը սեռական հարաբերությունների վերաբերյալ զգալիորեն ավելի նուրբ և խորաթափանց հայացքը նկատել է գեյ գրող Ժան Ժենեի ստեղծագործություններում։
Ոգեշնչման աղբյուրներ
խմբագրել«Սեռի քաղաքականություն» գիրքը ներշնչված է Սիմոնա դը Բովուարի «Երկրորդ սեռ» (1949) գրքից։ Ընդ որում, դե Բովուարի աշխատանքը գրված է ավելի զուսպ և ինտելեկտուալ ձևով, իսկ Միլլեթի շարադրանքն ավելի աշխույժ և հրապարակախոսական է։
Կարծիքներ
խմբագրել«Սեռի քաղաքականությունը» համարվում է ֆեմինիստական գրականության դասական գործ և ֆեմինիստական գրական քննադատության բնագավառում առաջին գիրքը, այն համարել են «տասնամյակի առաջին գրքերից մեկը, որը կարողացել է ամբողջ երկրում տղամարդկանց կատաղությունը առաջացնել»։ 1970 թվականին «Նյու Յորք Թայմս» թերթում տպագրված մի հոդվածում Մարսիա Սելիգսոնը «Սեռի քաղաքականությունը» անվանել է «մեր պետական և մասնավոր կյանքի կենսական խնդիրների շուրջ կրքոտ խորհրդածություն» և «կանանց ազատագրման համար Աստվածաշունչ»։ Գրքի առաջին հրատարակությունն արագ սպառվել է, սակայն «Doubleday» հրատարակչության վաճառքի բաժինը լրացուցիչ տպաքանակ չի թողարկել։ Պատմաբան Արթուր Մարվիկը Քեյթ Միլլեթի «Սեռի քաղաքականությունը» և Շուլամիթ Ֆայրսթոունի «Սեռի դիալեկտիկան» համարե է արմատական ֆեմինիզմի հիմնաքարային գրքեր։ Միևնույն ժամանակ, ոմանք նշել են, որ «Սեռի քաղաքականություն» գրքի արդիականությունը ժամանակի ընթացքում պակասել է։ Գիրքը դարձել է արմատական ֆեմինիզմի տեսության անկյունաքարերից մեկը և շատ հակասություններ է առաջացրել։ Մասնավորապես, Նորման Մեյլերը, որի աշխատանքը, հատկապես «Ամերիկյան երազանքը» (1965), քննադատել է Միլլեթը, ի պատասխան հրապարակել է «Սեքսի գերին» (The Prisoner of Sex) հոդվածը, որում ակտիվորեն քննադատում է Միլլեթի եզրակացությունները և պաշտպանել է Միլլերի և Լորենսի աշխատանքները[3]։ Հետագայում գրել է համանուն գիրք, որում շարունակել է բանավեճը Միլլեթի հետ[4]։ Ռիչարդ Վեբսթերը «Ինչո՞ւ էր սխալ Ֆրոյդը» գրքում (1995) նշել է, որ հոգեվերլուծության նահապետական և հետադիմականության բնույթի քննադատությունը ներշնչված է Սիմոնա դը Բովուարի «Երկրորդ սեռ» գրքից[5]։ Սոցիալ-ֆեմինիստական հայացքների հոգեվերլուծաբան Ջուլիետ Միտչելը կարծում է, որ Միլլեթը ֆեմինիզմի շրջանակներում հոգեվերլուծության հեռանկարներ չի տեսնում իր տեսական հիմքի սխալ մեկնաբանության պատճառով[6]։ Ըստ Միտչելի՝ Ֆրոյդն ունի տեսական և մեթոդական արժեքավոր պատկերացումներ, որոնք կարող են հաջողությամբ կիրառվել` բաժանելով դրանք իր նահապետական և հիմնականում կանացիության թերի տեսակետներից։
Գրող Քրիստինա Հոֆֆ Սոմերսը կարծում է, որ «Սեռի քաղաքականությունը» կանանց սովորեցրել է մտածել, որ քաղաքականությունը «ծայրահեղ սեռականացված է» և «նույնիսկ, այսպես կոչված, ժողովրդավարությունը» «տղամարդու հեգեմոնիայի» էությունն է. դրանով Միլլեթն օգնել է ֆեմինիզմին նոր ընթացք վերցնել՝ գենդերային ֆեմինիզմի գաղափարախոսության վերաբերյալ. Սոմերսը դեմ է այն գաղափարին, որ տղամարդիկ՝ որպես նահապետական հասարակության մեջ իշխանության կրողներ, լիովին պատասխանատու են հայրիշխանության գոյության և կանանց համար դրա հետևանքների, այդ թվում՝ կանանց արարքների համար, որոնք պայմանավորված են նահապետական համոզմունքներով։ Նրա կարծիքով՝ այս մոտեցումն իր ծայրահեղ դրսևորումներով կանանց ներկայացնում է անխոհեմ արարածներ, որոնք ունակ չեն ինքնուրույն մտածելու և գիտակցաբար որոշումներ կայացնելու[7]։
Ռիչարդ Վեբսթերը «Ինչո՞ւ էր սխալ Ֆրոյդը» գրքում (1995) նշել է, որ հոգեվերլուծության նահապետական և հետադիմականության բնույթի քննադատությունը ներշնչված է Սիմոնա դը Բովուարի «Երկրորդ սեռ» գրքից[5]։ Սոցիալ-ֆեմինիստական հայացքների հոգեվերլուծաբան Ջուլիետ Միտչելը կարծում է, որ Միլլեթը ֆեմինիզմի շրջանակներում հոգեվերլուծության հեռանկարներ չի տեսնում իր տեսական հիմքի սխալ մեկնաբանության պատճառով[6]։ Ըստ Միտչելի՝ Ֆրոյդն ունի տեսական և մեթոդական արժեքավոր պատկերացումներ, որոնք կարող են հաջողությամբ կիրառվել` բաժանելով դրանք իր նահապետական և հիմնականում կանացիության թերի տեսակետներից։
Գրող Քրիստինա Հոֆֆ Սոմերսը կարծում է, որ «Սեռի քաղաքականությունը» կանանց սովորեցրել է մտածել, որ քաղաքականությունը «ծայրահեղ սեռականացված է» և «նույնիսկ, այսպես կոչված, ժողովրդավարությունը» «տղամարդու հեգեմոնիայի» էությունն է. դրանով Միլլեթն օգնել է ֆեմինիզմին նոր ընթացք վերցնել՝ գենդերային ֆեմինիզմի գաղափարախոսության վերաբերյալ։ Սոմերսը դեմ է այն գաղափարին, որ տղամարդիկ՝ որպես նահապետական հասարակության մեջ իշխանության կրողներ, լիովին պատասխանատու են հայրիշխանության գոյության և կանանց համար դրա հետևանքների, այդ թվում՝ կանանց արարքների համար, որոնք պայմանավորված են նահապետական համոզմունքներով։ Նրա կարծիքով՝ այս մոտեցումն իր ծայրահեղ դրսևորումներով կանանց ներկայացնում է անխոհեմ արարածներ, որոնք ունակ չեն ինքնուրույն մտածելու և գիտակցաբար որոշումներ կայացնելու[7]։
Արվեստի քննադատ Կամիլ Պալիան «Սեռի քաղաքականությունը» «նողկալի» գիրք է անվանել, որն արվեստի ամբողջական ստեղծագործությունները ցածրացրել է մինչև դրանց քաղաքական բաղկացուցիչը։ Պալիան Միլլեթի մեղքն է համարում այն, որ կանանց խնդիրների վերաբերյալ հետազոտությունները չափազանց շատ են, և դրանք գիտության փոխարեն գաղափարախոսությամբ են զբաղվում, մասնավորապես, սեքսիզմ են փնտրում Արևմտյան Կանոնում (այսինքն՝ գրականության, երաժշտության և տեսողական արվեստի գործերի մեջ, որոնք ձևավորել են արևմտյան մշակույթը)[8]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ P. Sehgal, N. Genzlingersept (2017 թ․ սեպտեմբերի 6). «Kate Millett, Ground-Breaking Feminist Writer, Is Dead at 82» (անգլերեն). The New York Times. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ Clough, Patricia Ticineto The Hybrid Criticism of Patriarchy: Rereading Kate Millett’s Sexual Politics(անգլ.) // The Sociological Quarterly. — 1994. — Т. 35. — № 3. — С. 473. —
- ↑ Mailer, Norman (1971-03). «The Prisoner of Sex» (անգլերեն). Harper’s Magazine. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
- ↑ Mailer, Norman The Prisoner of Sex. — Boston: Little Brown, 1971. — ISBN 9780917657597
- ↑ 5,0 5,1 Webster, Richard Why Freud Was Wrong: Sin, Science and Psychoanalysis. — Oxford: The Orwell Press, 2005. — С. 22. — ISBN 0-9515922-5-4
- ↑ 6,0 6,1 Mitchell, Juliet Psychoanalysis and Feminism: A Radical Reassessment of Freudian Psychoanalysis. — London: Penguin Books, 2000. — С. xxix, 303—356. — ISBN 0-14-027953-9
- ↑ 7,0 7,1 Sommers, Christina Hoff Who Stole Feminism? How Women Have Betrayed Women. — New York: Simon & Schuster, 1995. — С. 23. — ISBN 0-684-80156-6
- ↑ Paglia, Camille (1997 թ․ հուլիսի 25). «Feminists Must Begin to Fulfill Their Noble, Animating Ideal» (անգլերեն). Chronicle of Higher Education. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 18-ին.