Սատանայասունկ

Սատանայասունկ
Սատանայասունկ
Դասակարգում
Թագավորություն	Սնկեր (Fungi)
Ենթատիպ	Agaricomycotina
Դաս	Ագարիկոմիցետներ (Agaricomycetes)
Ենթադաս	Agaricomycetidae
Կարգ	Boletales
Ընտանիք	Boletaceae
Ցեղ	Rubroboletus
Տեսակ	Սատանայասունկ (R. satanas)
Միջազգային անվանում
Rubroboletus satanas Kuan Zhao & Zhu L.Yang, 2014

Սատանայասունկ, դիվասունկ (լատին․՝ Boletus satanas), Boletaceae ընտանիքին պատկանող սունկ, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։

Նկարագրություն

Թունավոր սունկ է, որի 8-25 սմ տրամագծով գլխարկը սպիտակամոխրագույն է, բարձիկաձև, մսալի, հարթ, թավշանման, մերկ, չոր և անձրևից հետո երբեմն լորձնային։ Գլխարկի ստորին մասը սպունգանման է, մանր ծակոտիներով, սկզբում՝ դեղնականաչավուն, հասուն տեսակները՝ կարմիր և կարմրաձիթապտղագույն։ Տհաճ հոտով և քաղցր համով պտղամիսը սպիտակ է, սպիտակավուն, ամուր, կտրելիս սկզբում կարմրում է, ապա՝ կապտում։ Գավազանաձև և դեպի հիմքը հավասար լայնացած դեղնակարմրավուն ոտիկը 6-9 x 5-11 սմ է, ցայտուն արտահայտված մուգ կարմիր ցանցիկով և կենտրոնական։ Սպորափոշին ձիթապտղագույն է։ Իլիկաձև, հարթ և ձիթապտղագույն սպորներ 11-14 x 5-5 մկմ են։

Տարածվածություն

Ընդհանուր արեալն ընդգրկում է Եվրոպան, Ասիան, Հյուսիսային Ամերիկան և Հարավային Կովկասը (Վրաստան, Հայաստան)։ Հայաստանում հազվադեպ, եզակի առանձնյակներով հանդիպում է Իջևանի ֆլորիստիկական շրջանում՝ «Դիլիջան» ազգային պարկում, Զանգեզուրի ֆլորիստիկական շրջանում՝ Գորիսի շրջակայքում և Մեղրու ֆլորիստիկական շրջանում՝ Արևիկ գյուղում։

Էկոլոգիա

Հանդիպում է հուլիսից մինչև սեպտեմբեր, հողի վրա, խառը անտառներում և 600-1500 մ բարձրություններում։ Միկոռիզա գոյացնող սունկ է՝ համակեցության մեջ է մտնում փշատերև և լայնատերև ծառատեսակների, հիմնականում կաղնու և հաճարենու հետ։

Պահպանություն

Վտանգված տեսակ է։ Հայաստանում պահպանվում է «Դիլիջան» ազգային պարկի համապատասխան էկոհամակարգերի կազմում։

Ծանոթագրություններ

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սատանայասունկ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սատանայասունկ» հոդվածին։