Սավո-կարելյան աճուրդային բանկ
Սավո-կարելական բաժնետիրական բանկ (ֆիններեն՝ Savo-Karjalan Osake-Pankki), վարկային կազմակերպություն, որը տեղակայված է Վիբորգի կենտրոնում` Լենինգրադյան պողոտայի վրա գտնվող հյուսիսեվրոպական նեոկլասիցիզմի ոճով կառուցված վեց հարկանի բանկային շենքում, որն ընդգրկված է ճարտարապետական հուշարձանների ցանկում։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | բանկի շենք և ճարտարապետական հուշարձան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Վիբորգ |
| Ճարտարապետական ոճ | Հյուսիսեվրոպական նեոկլասիցիզմ |
| Մասն է | Լենինգրադսկի պողոտա (Վիբորգ) |
| Սեփականատեր | Q112128588? |
| Հիմնադրված է | 1929 |
| Ճարտարապետ | Յուհան Վիիստե և Պաավո Ուոտիլա |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Ռուսաստանի մշակութային ժառանգության հայտնաբերված օբյեկտ[1] |
 | |
 | |
Պատմություն խմբագրել
Սավո-կարելյան աճուրդային բանկը հիմնադրվել է 1916 թվականին և ունեցել է մասնաճյուղերի լայն ցանց Արևելյան և Հարավարևելյան Ֆինլանդիայում[2]։ Սկզբնապես, նրա գլխամասային գրասենյակի շենքի նախագծումն իրականացրել է Վիբորգի գլխավոր ճարտարապետ Պաավո Ուոտիլան։ Նա մշակել է հատակագծեր ըստ հարկերի, որոնք հիմք են հանդիսացել ճակատային լավագույն ձևավորման համար մրցույթի համար։ Հաղթող է ճանաչվել ճարտարապետ Յուհան Վիիստեի նախագիծը, որը նման է եղել հարևան «Կնուտ Պոսսե» հյուրանոցի ճակատային մասին պաճուճանքի մանրամասներով, կարմիր աղյուսից պատրաստված հարդարանքով։
1930 թվականին կառուցված շենքի հարևանությամբ է գտնվել Բելվեդեր հյուրանոցի շենքը` բաղկացած երեք մասից։ Կենտրոնական վեց հարկանի մասը աշտարակի տեսք ունի, ճակատային մասն ուղղված է դեպի պողոտա և նախատեսված է բանկային տարածքների համար ներքին հարկերում, իսկ վերին հարկերը զբաղեցնում են բնակարանները։ Վերին հարկերը կառուցված են աղյուսից, ստորին հարկերը սվաղված են` որմնախորշերում մեծ պատուհաններով[3]։ Ապակե տանիքով դեպի համալիրի խորքը ձգվող երկհարկանի մասնաշենքը զբաղեցնում է գործառնական սրահը սենյակը, որը տեսքով նման է բազիլիկայի։ Համալիրի ներսում է գտնվում երրորդ քառահարկ մասնաշենքը, որտեղ տեղակայված են բնակարանները։
Շինության գեղարվեստական ձևավորման աշխատանքներին մասնակցել է նաև ճարտարապետի եղբայրը՝ Տոյվո Վիկստեդտը, ինչպես նաև Լաուրի Վյալկեն և Կարլ Վիլհելմսը։
Սավո-կարելյան աճուրդային բանկի գործունեությունը դադարեցվել է խորհրդա-ֆիննական պատերազմի պատճառով (1939-1944)։ Պատերազմի ընթացքում աննշան վնասներ կրած նրա շինությունները հատկացվել էին բնակարանների համար և ցանցագործական գործարանի աշխատողների ակումբին։ 1980-ականներին ակումբի տարածքը զբաղեցրել է ԽՍՀՄ Վնեշտորգբանկը, 1990-ականներից ի վեր գործառնական սրահը չի օգտագործվել բանկային նպատակներով։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Приказ Комитета по культуре Ленинградской области № 01-03/15-63 от 01.12.2015
- ↑ Savo-Karjalan Osake-Pankki
- ↑ «Изображения здания на «Виртуальном Выборге»». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 26-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Мысько А.С. Архитектура Выборга эры функционализма. — СПб.: «Центр Сохранения Культурного Наследия», 2014. — 168 с. — ISBN 978-5-91882-028-5
- Неувонен П., Пёюхья Т., Мустонен Т. Выборг. Архитектурный путеводитель / Пер. Л. Кудрявцевой. — 2-е изд. — Выборг: «СН», 2008. — 160 с. — ISBN 5-900096-06-8