Սաբասիոս

Սաբասիոս, Սաբաձիոս, փռյուգիական աստված։ Անվանել են շնորհներ և հոգու անմահություն պարգևող «Գերագույն տիրակալ»։ Մ. թ. ա. V դար, երբ Սաբասիոսի պաշտամունքը տարածվել է Հունաստանում, նա նույնացվել է Դիոնիսոսին։ Համարվել է Զևսի ու Պերսեփոնեի որդին (ըստ առասպելի՝ վերջինիս հետ Զևսը զուգավորվել է օձի կերպարանքով)։ Սաբասիոսի պաշտամունքային արարողություններն ուղեկցվել են խրախճանքներով։ Հռոմում Աաբասիոսը նույնացվել է Յուպիտերին։

Սաբասիոս
Տեսակ	հունական դիացաբանության աստված
Դիցաբանություն	հին հունական դիցաբանություն և Ֆրիգիայի կրոն
Սեռ	արական
Sabazios Վիքիպահեստում

Սաբասիոս պատկերվել է փռյուգիական տարազով, մի ոտքով խոյի գլխին հենված մորուքավոր տղամարդու կերպարանքով, որը վեր բարձրացրած ձեռքի երեք մատով օրհնում է ժողովրդին։

Ն․ Մառը հայերեն աստված բառը սխալմամբ մակաբերում էր Սաբասիոս անունից («Бог у армян», «Изв․ Имп․ Академии наук», 1911, էջ 759–774), որի վրա հենվելով՝ որոշ հայագետներ փորձել են «հիմնավորել» հայերի թրակափռյուգիական ծագման վերաբերյալ վարկածը։

Ամենից հաճախ Սաբազիոսն պատկերվում էր որպես մորուքավոր տղամարդ փրիգիական հագուստով և գլխարկով, որի մի ոտքը հենվում էր խոյի գլխին և ձեռքերը բարձրացնում էր օրհնության համար (երեք բարձրացրած առաջին մատներով և մնացածը թեքում)։ Փռյուգիայում օձը ծառայում էր որպես Սաբազիուսի խորհրդանիշ, մինչդեռ Թրակիայում Սաբազիուսը պատկերված էր որպես ցուլ կամ ցլի փոքր եղջյուրներ ունեցող մարդ։ Թրակիական առեղծվածներում Սաբազիոսն ներկայացված էր հաստ այտ օձի տեսքով (հուն․՝ όφις παρε), նույն կերպով Սաբազիոսը անցավ մակեդոնական առեղծվածներին։

Սաբազիուսի գլխավոր սրբավայրը գտնվում էր Պանգեա լեռան վրա, Ֆիլիպիի մոտ; այնտեղից ոչ հեռու Դիոնիսոսի բլուրն էր։ Նրա սրբավայրը գտնվում էր Պերպերիկոնում։

Սաբազիոսի Սրբազան ծառը բարդի է։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սաբասիոս» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 106)։