Ջիբրիլ Դիոպ Մամբետի (ֆր.՝  Djibril Diop Mambéty, հունվար 1945[1][2], Դաքար, Դակար, Սենեգալ[3] - հուլիսի 23, 1998(1998-07-23)[1][4][2], Փարիզ, Ֆրանսիա[5]), սենեգալցի դերասան, սցենարիստ, ռեժիսոր, կոմպոզիտոր։ Համարվում է իր սերնդի աֆրիկացի ամենանշանավոր ռեժիսորներից մեկը[7]։

Ջիբրիլ Դիոպ Մամբետի
Ծնվել էհունվար 1945[1][2]
ԾննդավայրԴաքար, Դակար, Սենեգալ[3]
Մահացել էհուլիսի 23, 1998(1998-07-23)[1][4][2] (53 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզ, Ֆրանսիա[5]
Քաղաքացիություն Սենեգալ[6]
Մասնագիտացումդերասան, կինոռեժիսոր և սցենարիստ
IMDbID ID 0228013

Կենսագրություն

խմբագրել

Մամբետին լեբու ցեղի ներկայացուցիչ էր։ Իմամի զավակ էր, կոմպոզիտոր և երաժիշտ Վասիս Դիոպի ավագ եղբայրը, դերասանուհի և ռեժիսոր Մատի Դիոպի հորեղբայրը[8]։ Ծնվել է 1945 թվականին, Սենեգալի մայրաքաղաք Դակարի հարավ-արևմուտքում ընկած Կոլոբանե շրջանում։ Թատերական կրթություն է ստացել, իր ստեղծագործական կարիերան սկսել որպես թատրոնի դերասան, այնուհետև նկարահանվել է սենեգալյան ու իտալական մի շարք ֆիլմերում։ Տասնյոթ տարեկանում ստեղծել է սենեգալյան առաջին սրճարան-թատրոնը։ Որոշ ժամանակ անդամակցել է դաքարյան ազգային Սորանո թատրոնի ստեղծագործական կազմին։ Դաքարում գործող ֆրանսիական մշակութային կենտրոնի տնօրենի աջակցությամբ նկարահանել է իր առաջին ֆիլմերը (դրանք կարճամետրաժ վավերագրական կինոնկարներ էին)։ Նրան լայն ճանաչում ու համբավ են բերել հետագա աշխատանքները, հատկապես Touki Bouki (1973), Hyènes («Մարդագայլեր», 1992) լիամետրաժ գեղարվեստական և La Petite Vendeuse de soleil (1998, «Արևի փոքրիկ վաճառողուհին») կարճամետրաժ ֆիլմերը, որոնք հիմնականում նկարահանել է հասուն տարիքում։

Ջիբրիլ Դիոպ Մամբետին մահացել է թոքերի քաղցկեղից, 53 տարեկան հասակում։ 2008 թվականին նկարահանվել է նրա մասին պատմող Mambéty For Ever («Մոմբետի ընդմիշտ») ֆրանս-սենեգալյան վավերագրական ֆիլմը([1]):

Ֆիլմագրություն[9]

խմբագրել
  • 1969 : Contras' City (կարճամետրաժ, վավերագրական)
  • 1970 : Badou Boy (կարճամետրաժ, խաղարկային)
  • 1973 : Touki Bouki (լիամետրաժ, խաղարկային, վոլոֆ լեզվով. Մոսկվայի կինոփառատոնի ФИПРЕССИ դիպլոմ և մրցանակ)
  • 1989 : Parlons grand-mère
  • 1992 : Մարդագայլեր/ Hyènes (լիամետրաժ, խաղարկային, ըստ Ֆրիդրիխ Դյուրենմաթի Ծեր տիկնոջ այցը պիեսի. Կաննի կինոփառատոնի Ոսկե արմավենու ճյուղ մրցանակի առաջադրում, Չիկագոյի կինոփառատոնի ժյուրիի հատուկ մրցանակ)
  • 1995 : Ֆրանկ/ Le Franc
  • 1998 : «Արևի փոքրիկ վաճառողուհին»/ La Petite Vendeuse de soleil (Լոս Անջելեսում կայացած աֆրիկյան կինոփառատոնի մրցանակ «Լավագույն կարճամետրաժ ֆիլմ» անվանակարգում, Նամյուրում անցկացված ֆրանսալեզու կինոյի փառատոնի ժյուրիի հատուկ մրցանակ)

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Carlisle J. Mambety, Djibril Diop // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T2263728
  3. 3,0 3,1 3,2 Ռադիո Ֆրանս — 1975.
  4. 4,0 4,1 4,2 filmportal.de — 2005.
  5. 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #124703569 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  6. https://africanfilmny.org/directors/djibril-diop-mambety/
  7. «Djibril Diop Mambéty - IMDb». Վերցված է 2 juin 2013-ին.
  8. «Biographie de Djibril DIOP Mambéty». Africultures. Վերցված է 2 juin 2013-ին.
  9. Cita web|título = Djibril Diop Mambéty|url = http://www.imdb.com/name/nm0228013/%7Csitioweb = IMDb|fechaacceso = 30 de noviembre de 2015

Գրականություն

խմբագրել
  • Ledru J. Djibril Diop Mambety: un autre cinéaste d’Afrique Noire, Université de Paris III, 1999
  • Niang S. Djibril Diop Mambety: un cinéaste à contre-courant, L’Harmattan, 2002
  • Sene N. Djibril Diop Mambety: la caméra au bout… du nez, L’Harmattan, 2001
  • Wynchank A. Djibril Diop Mambety ou Le voyage du voyant, Éd. A3, 2003
  • C. Tapsoba, Hommage/tribute, Djibril Diop Mambety (Ecrans d'Afrique ; no. 24). Ouagadougou: Fédération Pan Africaine des Cinéastes (FEPACI), 1998
  • Julie Ledru, Djibril Diop Mambety : un autre cinéaste d'Afrique Noire, Université de Paris III, 1999
  • Sada Niang, Djibril Diop Mambety : un cinéaste à contre-courant, L'Harmattan, 2002
  • Nar Sene, Djibril Diop Mambety : la caméra au bout… du nez, L'Harmattan, 2001
  • Anny Wynchank, Djibril Diop Mambety ou Le voyage du voyant, Éd. A3, 2003
  • Simon Njami. «'L'image va où le vent', entretien avec Djibril Diop Mambety». Վերցված է 2 juin 2013-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |lien auteur= ignored (օգնություն)
  • Vincent Malausa, « Djibril Diop Mambety, la liberté sans condition », Cahiers du cinéma, numéro|678, mai 2012
  • (անգլերեն) Clare Clements, Meandering through Dakar. Flâneurs, Fragmentation and the Flow of Life in Djibil Diop Mambéty’s Cinema of Wanderers, manycinemas 2/2011, 16-29 manycinemas.org Արխիվացված 2021-11-18 Wayback Machine

Արտաքին հղումներ

խմբագրել