Վիքիպեդիա

Պետեր Ալտենբերգ

ավստրիացի գրող, գրականագետ

Պետեր Ալտենբերգ (գերմ.՝ Peter Altenberg, իսկական անունը՝ Ռիխարդ Էնգլանդեր (գերմ.՝ Richard Engländer), մարտի 9, 1859(1859-03-09)[1][2][3][…], Վիեննա, Ավստրիական կայսրություն[2] - հունվարի 8, 1919(1919-01-08)[1][2][3][…] կամ հունվարի 6, 1919(1919-01-06)[4], Վիեննա, Գերմանական Ավստրիա[2]), ավստրիացի գրող, գրականագետ[5][6], ասացվածքների հեղինակ։

Պետեր Ալտենբերգ
գերմ.՝ Peter Altenberg
Ծննդյան անունգերմ.՝ Richard Engländer
Ծնվել էմարտի 9, 1859(1859-03-09)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎիեննա, Ավստրիական կայսրություն[2]
Վախճանվել էհունվարի 8, 1919(1919-01-08)[1][2][3][…] (59 տարեկան) կամ հունվարի 6, 1919(1919-01-06)[4] (59 տարեկան)
Վախճանի վայրՎիեննա, Գերմանական Ավստրիա[2]
ԳերեզմանՎիենայի կենտրոնական գերեզմանատուն
Մասնագիտությունգրող, բանաստեղծ և ասացվածքների հեղինակ
Լեզուգերմաներեն
Քաղաքացիություն Ավստրիա
ԿրթությունԹերեզիանում և Վիեննայի ակադեմիական գիմնազիա
Изображение автографа
 Peter Altenberg Վիքիպահեստում

Կենսագրություն և կարիերա խմբագրել

Պետեր Ալտենբերգը ծնվել է 1859 թվականի մարտի 9-ին Ավստրիայի մայրաքաղաք Վիեննայում։ Նրա հայրը Մորից Էնգլանդերն էր՝ հրեա առևտրական, իսկ մայրը` Գատին Պաուլինը։ Պետերն ուսումնասիրել է օրենք[7], բժշկագիտություն, զբաղվել իրավաբանությամբ, գրքերի վաճառքով։

1896 թվականին լույս է ընծայում փոքր էսքիզների առաջին ժողովածուն, որը կոչվում էր «Wie ich es sehe». վերջինիս հաջորդեցին «Ashantee» (1897 թվական) և «Was der Tag mir zuträgt» ժողովածուները։ Նրա փոքրածավալ ստեղծագործություններում բանաստեղծորեն արտացոլված է շրջակա աշխարհի և պոետի հոգու հարաբերությունները։

Պետեր Ալտենբերգն իր մահկանացուն կնքել է 1919 թվականի հունվարի 8-ին Վիեննայում։

Ընտիր ստեղծագործություններ խմբագրել

  • Ashantee. S. Fischer, Berlin 1897; Loecker, Wien 2008, ISBN 978-3-85409-460-9
  • Was der Tag mir zuträgt. Fünfundfünfzig neue Studien. S. Fischer, Berlin 1901
  • Prodromos. S. Fischer, Berlin 1906
  • Märchen des Lebens. S. Fischer, Berlin 1908; veränd. A. ebd. 1919
  • Die Auswahl aus meinen Büchern. S. Fischer, Berlin 1908
  • Bilderbögen des kleinen Lebens. Erich Reiss, Berlin 1909
  • Neues Altes. S. Fischer, Berlin 1911 (Digitalisat der UB Bielefeld)
  • Semmering 1912. S. Fischer, Berlin 1913; verm. A. ebd. 1919
  • Fechsung. S. Fischer, Berlin 1915
  • Nachfechsung. S. Fischer, Berlin 1916
  • Vita ipsa. S. Fischer, Berlin 1918
  • Mein Lebensabend. S. Fischer, Berlin 1919 (Digitalisat der UB Bielefeld)
  • Der Nachlass von Peter Altenberg, zusammengestellt von Alfred Polgar. S. Fischer, Berlin 1925.
  • Peter Altenberg. Auswahl von Karl Kraus, herausgegeben von Sigismund von Radecki. Atlantis, Zürich 1963
  • Das Buch der Bücher von Peter Altenberg, zusammengestellt von Karl Kraus. 3 Bände. Wallstein, Göttingen 2009, ISBN 978-3-8353-0409-3
  • Die Selbsterfindung eines Dichters. Briefe und Dokumente 1892–1896. Hrsg. und mit einem Nachwort von Leo A. Lensing. Wallstein, Göttingen 2009, ISBN 978-3-8353-0552-6

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (ֆր.) — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 70. — ISBN 978-2-221-06888-5
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 RKDartists (նիդերլ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Find A Grave — 1996.
  5. ↑ Hedwig Abraham (Red.): Peter Altenberg. In: viennatouristguide.at, abgerufen am 23. Juli 2014.
  6. ↑ Informationen zum Pseudonym auf viennatouristguide.at
  7. ↑ Jus-Studium Wien: [1], aufgerufen am 25. November 2016.

Գրականություն խմբագրել

  • Egon Friedell: Ecce Poeta. S. Fischer, Berlin 1912; Diogenes, Zürich 1992, ISBN 3-257-22543-1
  • Egon Friedell (Hrsg.): Das Altenbergbuch. Wiener Graphische Werkstätte, Wien 1921
  • Karl Kraus (Hrsg.): Peter Altenberg. Auswahl aus seinen Büchern. Schroll, Wien 1932; Insel Taschenbuch, Frankfurt am Main 1997, ISBN 3-458-33551-X
    • Neuausgabe als: Was der Tag mir zuträgt. Auswahl aus seinen Büchern. Marix, Wiesbaden 2009, ISBN 978-3-86539-200-8
  • Wolfgang Kraus (Hrsg.): Peter Altenberg: Das Glück der verlorenen Stunden. Auswahl aus dem Werk. Kösel, München 1961
  • Helga Malmberg: Widerhall des Herzens. Ein Peter Altenberg-Buch. Langen-Müller, München 1961
  • Felix Mitterer: Der Narr von Wien. Aus dem Leben des Dichters Peter Altenberg. Ein Drehbuch, Residenz, Salzburg 1982, ISBN 3-7017-0304-3
  • Gisela von Wysocki: Peter Altenberg. Bilder und Geschichten des befreiten Lebens. Essay. Hanser, München 1979, ISBN 3-446-12841-7 (Dissertation Universität Frankfurt am Main 1976 unter dem Titel: Potentiale der Subjektivität im irrationalistischen Denken); Neuausgabe: Europäische Verlagsanstalt, Hamburg 1994, ISBN 3-434-50049-9.
  • Andrew Barker, Leo A. Lensing: Peter Altenberg: Rezept die Welt zu sehen: kritische Essays, Briefe an Karl Kraus, Dokumente zur Rezeption, Titelregister der Bücher (= Untersuchungen zur österreichischen Literatur des 20. Jahrhunderts, Band 11), Braumüller, Wien 1995, ISBN 3-7003-1022-6.
  • Thomas Markwart: Die theatralische Moderne. Peter Altenberg, Karl Kraus, Franz Blei und Robert Musil in Wien, Kovač, Hamburg 2004, ISBN 3-8300-1680-8 (Dissertation TU Berlin 2002).
  • Heinz Lunzer: Peter Altenberg – Extracte des Lebens. Einem Schriftsteller auf der Spur. Residenz, Salzburg 2003, ISBN 3-7017-1320-0.
  • Christian Rößner: Der Autor als Literatur. Peter Altenberg in Texten der ‚klassischen Moderne‘ (= Helicon, Band 32), Peter Lang, Frankfurt am Main 2006, ISBN 3-631-54965-2 (Dissertation Uni Bamberg 2005).
  • Ricarda Dick: Peter Altenbergs Bildwelt. Zwei Ansichtskartenalben aus seiner Sammlung. Wallstein, Göttingen 2009, ISBN 978-3-8353-0431-4.
  • Simon Ganahl: Karl Kraus und Peter Altenberg: eine Typologie moderner Haltungen, Konstanz University Press, Paderborn 2015, ISBN 978-3-86253-059-5.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պետեր Ալտենբերգ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պետեր_Ալտենբերգ&oldid=9743017» էջից