Պամպլոնա տաճար
Պամպլոնայի տաճար (իսպ.՝ Catedral de Santa María la Real de Pamplona), Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցի, Իսպանիայի Պամպլոնա քաղաքում։ Ներկայիս 15-րդ դարի գոթական ճարտարապետությամբ կառուցված եկեղեցին փոխարինել է ռոմանական ճարտարապետության ոճով կառուցված եկեղեցուն։ Հնագիտական պեղումները բացահայտել են նախկին երկու եկեղեցիների գոյությունը։ Տաճարի ճակատը նախագծվել է 1783 թվականին Վենտուրա ռոդրիգուեսի (Ventura Rodríguez) կողմից՝ նեոդասական ճարտարապետության ոճով։ Տաճարն ունի 13-րդ և 14-րդ դարերին կառուցված գոթական վանք։ Նավառայի միջնադարյան թագավորները թագադրվել են այնտեղ, ինչպես նաև նրանցից ոմանք հուղակավորված են այնտեղ։ Նավառայի խորհրդարանն այնտեղ անցկացվում էր նույնիսկ վաղ ժամանակներում։
| Պամպլոնա տաճար | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | կաթոլիկ տաճար, հուշարձան, շենք, թեմի թանգարան և co-cathedral? |
| Երկիր |  Իսպանիա |
| Տեղագրություն | Պամպլոնա[2][3] |
| Դավանանք | կաթոլիկություն |
| Թեմ | Roman Catholic Archdiocese of Pamplona y Tudela? |
| Հիմնական ամսաթվերը | 1394[1] |
| Մասն է | Way of Saint James in Navarre?[4] և Iruña/Pamplona historic district? |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Իսպանիայի մշակութային ժառանգության օբյեկտ[2], ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության մաս[4] և Asset of Cultural Interest (Navarre)?[3] |
| Նվիրված | Մարիամ Աստվածածին |
| Անվանված | Աստվածածնի վերափոխման տոն |
| Ճարտարապետական ոճ | Գոթական ճարտարապետություն և նեոդասական ճարտարապետություն |
| Հիմնադրված | 1394[1] |
 | |
 | |
 Cathedral of Pamplona Վիքիպահեստում | |
| catedraldepamplona.com | |
Եկեղեցի խմբագրել
Պամպլոնայի տարածքը կազմում է հռոմեական Պոմպաելոյի ամենահին մասը։ Հնագիտական պեղումները 1994 թվականին հայտնաբերեցին մ․թ․ա 1-ին դարի փողոցներ և շենքեր։ Ամենահին տաճարը քանդվեց 924 թվականին՝ Աբդ Ար Ռախման III-ի գլխավորությամբ, Կորդովայի խալիֆայության ներխուժման ժամանակ։ Պամպլոնայի թագավոր Սանչո III-ի (1004-1035 թվականներ) թագավորության ժամանակաշրջանում եկեղեցին վերակառուցվեց։ Այդ եկեղեցին քանդվել է 1083-1097 թվականներին, և ռոմանական տաճարը կառուցվել է 1100-1127 թվականներին։ Այն փլուզվել է 1391 թվականին, մնացել է միայն ճակատը։ Ներկայիս գոթական եկեղեցու կառուցումը սկսվել է 1394 թվականին, և ավարտվել է 1501 թվականին։ Եկեղեցու հատակագիծը խաչաձև է, կենտրոնում նավն է և չորս կարճ ենթակողմերը։ Ոճը մեծ ազդեցություն ունի ֆրանսիական մոդելների վրա։
Եկեղեցու ներսում գտնվող քանդակը Կառլ III-ի դամբարանն է՝ Խեհան Լոմե դե Տոուրնայի (1419 թվական) կողմից, և մյուսը Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի քանդակն է։ Երգչախմբի վերածննդյան տաղավարը (1541 թվական) նավից առանձնանում է գոթական վանդակով (1517 թվական)։ Ժամատան ներսում գտնվում է Վերածննդի խորանի զարդը, այժմ այն գտնվում է Սուրբ Միքայել Պամպլոնա եկեղեցում։ Կողային մատուռներում կան երկու Գոթական խորանի զարդեր՝ իտալական Վերածննդի (16-րդ դար) և ուշ Վերածննդի խորանի զարդ (1610 թվական), և հինգ Բարոկկո խորանի զարդեր (1642, 1683, 1685 թվականներ)։
Վանք խմբագրել
Ամենայն հավանականությամբ, տաճարի ամենահին տարրը 13-րդ դարի վանքն է։ Որպես տաճար, վանքի ոճը նման է Ֆրանսիայի գոթական ճարտարապետության ոճին, իսկ քանդակագործությունը շատ հարուստ է։ Վանքում կան մի քանի գերեզմանատներ։
Թեմական թանգարան խմբագրել
Նախկին սենյակներից կառուցվում է թեմական թանգարանը։ Հարևան խոհանոցում գտնվում է բետոնե քարից կառուցված բուխարի։ Թանգարանում ցուցադրվում են կրոնական արվեստի կտորներ տաճարից, և բազմաթիվ այլ արվեստներ Նավառայի եկեղեցիներից, որոնցից շատերն այսօր լքված են։ Ցուցադրվում են գոթական, վերածննդի և բարոկկո ոճով արված քանդակներ, գոթական և բարոկկո նկարներ, և 13-րդ և 18-րդ դարերի ոսկերչության և արծաթագործության օրինակներ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.fundacioncajanavarra.es/sites/default/files/catedral_pna_can00007-100000000000000000000410.pdf
- ↑ 2,0 2,1 Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ 3,0 3,1 https://www.pamplona.es/temas/urbanismo-vivienda-e-infraestructuras/plan-municipal
- ↑ 4,0 4,1 http://whc.unesco.org/en/list/669/documents/
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Cathedral of Pamplona's web page
- (Իսպաներեն) Catálogo monumental de Navarra:
- The temple Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
- Façade Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
- Juan de Anchieta's Crucified Christ Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
- Choir stalls Արխիվացված 2014-10-12 Wayback Machine
- Main retable, now in the church of Saint Michael of Pamplona Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
- Charles III's sepulcher Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
- The 'Precious Door' Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
- Holy Sepulcher reliquary Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
- Processional monstrance Արխիվացված 2012-02-11 Wayback Machine
- The Art of medieval Spain, A.D. 500-1200
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պամպլոնա տաճար» հոդվածին։ |