Ուիլյամ Դին

անգլիացի ֆուտբոլիստ

Ուիլյամ Ռալֆ Դին (անգլ.՝ William Ralph Dean, հունվարի 22, 1907(1907-01-22)[1], Birkenhead, Ուիրրալ, Մերսիսայդ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - մարտի 1, 1980(1980-03-01)[1][2], Լիվերպուլ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն) ավելի հայտնի է որպես Դիքսի Դին (անգլ.՝ Dixie Dean), անգլիացի ֆուտբոլիստ, անգլիական "Էվերտոնի" հարձակվող։

Ուիլյամ Ռալֆ Դին
William Ralph Dean
Քաղաքացիությունը  Միացյալ Թագավորություն
Մականուն Դիքսի
Ծննդյան ամսաթիվ հունվարի 22, 1907(1907-01-22)[1]
Ծննդավայր Birkenhead, Ուիրրալ, Մերսիսայդ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մահվան ամսաթիվ մարտի 1, 1980(1980-03-01)[1][2] (73 տարեկան)
Մահվան վայր Լիվերպուլ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Հասակ 178 սանտիմետր
Դիրք հարձակվող

Կենսագրություն խմբագրել

Դինը ծնվել է Լոնդոնի Լայդ փողոցի 3-րդ միկրոշրջանում՝ Չերշիրում, Լիվերպուլի Մսեր գետի դիմաց։ Դենի ընտանիքը երկու կողմից էլ Չեստերից էր։ Նա Ռալֆ Բեթի թոռն էր, որը գնացքավար էր, և Ջորջ Վ. Դեմանի օրոք արքայական գնացք է վարել։ Դինը մեծացել իր հոր` Վիլյամ Ս.-ի ջանքերի շնորհիվ, որը նրան տարել է 1914-1915 հաղթող մրցաշրջանի խաղին։

Ուիլյամ Ռալֆ Դին, ավելի հայտնի որպես Դիքսի Դին, ծնվել է Մերսիսայդ վարչաշրջանի Բերքենեդ քաղաքում. Իր կարիերան Դինը սկսեց Պենսբի ակումբում մերսիսայդի կոմսության նույն մասից. Դրանից հետո 1923 թվականին տեղափոխվել է "Տռանսֆորմեր Ռովերս": Երկու տարի անց £3,000-ով Դինին ձեռք է բերել "Էվերթոնը" Լիվերպուլից.: Իր առաջին ամբողջական մրցաշրջանում 1925/1926, 18-ամյա հարձակվողը խփել է 32 գնդակ։

1926 թվականի հուլիսի 10-ին, Դինի վթարի է ենթարկվել իր մոտոցիկլով Հոլիվելսում՝ Հյուսիսային Ուելսում։ Վթարի հետևանքով Դինը ստացել է գանգի և ծնոտի կոտրվածք, 36 ժամվա ընթացքում Դինը գտնվել է կոմայի մեջ, բժիշկները հայտարարել են, որ նա շատ քիչ ծանսեր ունի. Դուրս գալով կոմայից Դիկսը հերքեց բժիշկների պնդումները և արագ գնաց դեպի փոփոխությունները։ 1927/1928 մրցաշրջանում Դինը խփել է 60 գնդակ առաջնությունում, այդ ռեկորդը գործում է Անգլիայում մինչ օրս։ Գրանցելով իր հաշվին 60 գնդակ "Էվերտոնի" մրցաշրջանում խփած 102-ից Դիկսին դարձել է Անգլիայի չեմպիոն։ Երկու տարի անց, 1930-ին "Էվերտոնը" թռել է երկրորդ լիգա, բայց Դինը մնաց թիմին հավատարիմ և հաղթել է երկրորդ լիգան 1931 թվականին, դրանով վերադարձել է առաջին անգլիական լիգայում, որտեղ հաղթել է 1932 թվականին։ 1933 թվականին "Էվերթոն"-ը դարձել է Անգլիայի գավաթակիր։

Այն դարաշրջանում Դինը անվիճելի ավագ և առաջատար էր։ Սակայն ֆիզիկական վիճակի աճող պահանջները հաղթեցին, և 1937 թվականին Գիկսը ստիպված էր հեռանալ "Էվերթոնից". 1938-1939 թվականներին Դինը հանդես է եկել "Ноттс County,-ի կազմում, բայց ավելի ուշ, 1939, տեղափոխվել է իռլանդական "Սլայգո Ռովեռս". Իր ֆուտբոլային կարիերան Դինն ավարտել է "Էշթոն Յունայթեդի" կազմում, թիմը հանդես է եկել Չեշիրական լիգայում։

Ֆուտբոլից հեռանալուց հետո Դինը եղել է կառավարիչ Դուբլինյան պանդոկներից մեկում՝ Չեշիր վարչաշրջանի Չեստեր քաղաքում, ավելի ուշ աշխատել է Դռնապահ Ուելտոն Հոլ Պողոտայի գրասենյակներում։

Ընդամենը "Էվերտոնի" կասմում Դինը խփել 383 գոլ 433 խաղերում, Դինը դաշտում միշտ աչքի է ընկել պրոֆեսիոնալիզմով, մտել է վտանգավոր մենամարտերի մեջ, որոնք հաճախ ավարտվում էր վնասվածքով, այսպես խաղեից մեկում Դինը կորցրել է ամորձին։

Դինից ավել Ֆուտբոլային լիգայում գոլ խփել է միայն Արթուր Ռոուլին, նրա հաշվին կա 434 գոլ (միջինը 0,70 մեկ խաղում) 619 խաղերում։ Դինը խփեց 379 գնդակ 438 խաղերում (0,87 մեկ խաղում), ընդ որում ՝ կարևոր է նաև հաշվի առնել այն փաստը, որ Դինն անցկացրել է ընդամենը մեկ սեզոն Երկրորդ դիվիզիոնում, իսկ Ռոուլին հանդես է եկել մի քանի սեզոններ, Ֆուտբոլային լիգայի Երրորդ եւ նույնիսկ Չորրորդ դիվիզիոնում. 37 անգամ իր կարիերայի անգամ Դինը խփել է երեք գնդակ մեկ խաղում։

Միանալով հունվար 1939 թ. "Слайго Роверс"-ին, Դինը օգնեց թիմին բավական հաջող հանդես գալ Իռլանդիաի գավաթի խաղարկությունում։ Լիգայում Դինը խփել է 10 գոլ 7 խաղերում, ներառյալ հինգ գնդակ "Ուեթեռֆոռդ Յունայթեդի" դարպասը (սա ձեռքբերումը մինչ օրս մնում է ակումբային ռեկորդ). Իռլանդիայի գավաթի անգլիացին խաղացել է 4 խաղ և խփել 1 գոլ։ Գավաթի եզրափակչում "Սլայգոն" հանդիպել է "Շելբուռնի" հետ առաջին խաղն ավարտվել է ոչ-ոքի' 1:1 հաշվով, իսկ պատասխան խաղում հաղթանակ տարավ 0:1 հաշվով "Շելբուռնը". Դինը ստացել է արծաթե մեդալ, որը գողացել են հյուրանոցային համարից։ Վերադառնալով Իռլանդիա 1978 թվականին, որպեսզի կրկին տեսնի գավաթի եզրափակչում "Սլայգո Ռովերսին", Դինը իր սենյակում հայտնաբերել է նետված մեդալ՝ նույնը, ինչ որ նրա մոտից առևանգվել է 39 տարի առաջ։

Դինը իր նորամուտը Անգլիայի ազգային հավաքականում նշել է, 1927 թվականի փետրվարի 12-ին Ուելսի դեմ խաղում (3:3). Վերջին խաղը դարձել է Հյուսիսային Իռլանդիայի դեմ խաղը 1932 թվականի հոկտեմբերի 17-ին, որը ավարտվել էր անգլիացիների հաղթանակով 1:0 հաշվով։ Ընդամենը Անգլիայի հավականի կազմում Դինը խփել է 18 գնդակ 16 խաղերում։

Նրա մականունը "Դիկսի", ինչպես ասում են, տրվել են նրան երկրպագուների կողմից մուգ գույնի դեմքի և գանգուր, մուգ մազերի պատճառով, որոնք, իրենց ընկալմամբ, բնորոշ են աֆրո-ամերիկացիներին, որոնք ապրում են Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների հարավում։ Դինը անմիջապես խորապես չի սիրում մականունը, նախընտրելով հայտնիլինել որպես Բիլ։

1976 թվականին, Դինին իրականացվել աջ ոտքի վիրահատություն անդամահատման համար։ Չորս տարի անց՝ 1980 թվականին "Էվերթոն" — "Լիվերպուլ" խաղի ժամանակ Դինը սրտի նոպա է ունեցել, որի արդյունքում նա մահացել է հենց "Գուդիսոն պարկ" մարզադաշտում. Ինքը ներկա է եղել որպես պատվավոր հյուր։ Խաղն ավարտվել է "Լիվերպուլի" հաղթանակով 2:1 հաշվով։

2001 թվականին "Գուդիսոն Պարկ" մարզադաշտի այգու մոտ դրվեց Ուիլյամ Ռալֆ Դինի հուշարձանը՝ 75 000 ֆունտ արժողությամբ։ Հուշարձանի պատվանդանի վրա կա ցուցանակ, որի վրա գրված է "Ֆուտբոլիստ, Ջենթլմեն, Էվերտոնցի":

Ազգային հավաքականում կարիերան խմբագրել

Լեգենդի վերածնունդը խմբագրել

"Տեբեկալե" կինոընկերությունը՝ հիմնված Լիվերպուլում, սկսել է աշխատել դրամատիկ վավերագրական ֆիլմի վրա՝ "Դիքսի. մարդ լեգենդը" աշխատանքային անվանումով։ Ֆիլմը պատմում է նրա մանկության մասին Բիրքենհենդի փողոցներում և ներկայացնում նրա վերելքը մինչև ամենահայտնի ֆուտբոլիստ դառնալը։

Մրցանակներ խմբագրել

  • Առաջին դիվիզիոնի չեմպիոն։ 1928, 1932
  • Երկրորդ դիվիզիոնի չեմպիոն։ 1931 թ.
  • Անգլիայի գավաթակիր։ 1933թ
  • Սուպերգավաթակիր Անգլիայում։ 1928թ

Անձնական պարգևներ խմբագրել

  • Լուիսի մեդալ 199 խաղերում 200 գոլ խփելու համար։
  • Ընդգրկվել է ֆուտբոլի փառքի սրահում 1971 թվականին։
  • Ընդգրկվել է անգլիական ֆուտբոլի փառքի սրահում 2002 թվականին։
  • Կոչում է "Մեծ Մերսիսայդցի" Merseyside BBC-ի կողմից 2003 թվականին
  • Անգլիայի առաջնությունների լավագույն ռմբարկու 1928, 1932 թթ.
  • Անգլիայի Սուպերգավաթի պատմության լավագույն ռմբարկու։ 6 գոլերը
  • "Էվերթոնի" պատմության լավագույն ռմբարկու։ 383 գոլ
  • Անգլիայի առաջին դիվիզիոնի ռեկորդակիր մեկ խաղաշրջանում խփած գոլերի քանակով - 60 գոլ
  • 37 հեթ-տրիկների արդյունքի մրցանակակիր

Հանդիպումների վիճակագրությունը խմբագրել

Ակումբային կարիերան
Ակումբը Տարեշրջանը Առաջնությունը Գավաթներ[3] այլ[4] ընդհանուր
խաղեր Գոլեր խաղեր Գոլեր խաղեր Գոլեր խաղեր Գոլեր
Տրանմիռ Ռովերս 1923/24 2 0 0 0 0 0 2 0
1924/25 27 27 3 0 0 0 30 27
Ընդհանուր 29 27 3 0 0 0 32 27
Էվերտոն 1924/25 7 2 0 0 0 0 7 2
1925/26 38 32 2 1 0 0 40 33
1926/27 27 21 4 3 0 0 31 24
1927/28 39 60 2 3 0 0 41 63
1928/29 29 26 1 0 1 2 31 28
1929/30 25 23 2 2 0 0 27 25
1930/31 37 39 5 9 0 0 42 48
1931/32 38 45 1 1 0 0 39 46
1932/33 39 24 6 5 1 4 46 33
1933/34 12 9 0 0 0 0 12 9
1934/35 38 26 5 1 0 0 43 27
1935/36 29 17 0 0 0 0 29 17
1936/37 36 24 4 3 0 0 40 27
1937/38 5 1 0 0 0 0 5 1
ընդհանուր 399 349 32 28 2 6 433 383
Նոտս Քաունթի 1937/38 3 0 0 0 0 0 3 0
1938/39 6 3 0 0 0 0 6 3
ընդհանուր 9 3 0 0 0 0 9 3
Սլայգո Ռովերս 1938/39 7 10 4 1 0 0 11 11
ընդհանուր 7 10 4 1 0 0 11 11
Հեստ 1939/40 1 0 0 0 1 1 2 1
ընդհանուր 1 0 0 0 1 1 2 1
Ամբողջ կարիերայի ընթացքում 445 389 39 29 3 7 487 425

Ծանոթագրություններ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուիլյամ Դին» հոդվածին։