Վիքիպեդիա

Ուեդա Ակինարի

Ուեդա Ակինարի (ճապ.՝ 上田 秋成, հուլիսի 25, 1734(1734-07-25), Ōsaka, Օսակա, Ճապոնիա - օգոստոսի 8, 1809(1809-08-08), Kyōto, Կիոտո, Ճապոնիա), ճապոնացի գրող, գիտնական և վակա ժանրի բանաստեղծությունների հեղինակ։ Վաղ միջնադարի ճապոնական գրականության ներկայացուցիչ[3]։ Հայտնի է դարձել յոմիհոն ժանրի վեպերով (բառացի՝ «ընթերցելու գիրք») և իր գլուխգործոցներով՝ «Անձրևի և լուսնի հեքիաթները» և «Գարնանային անձրևի հեքիաթներ»[4]։

Ուեդա Ակինարի
ճապ.՝ 上田秋成
Ծնվել էհուլիսի 25, 1734(1734-07-25)
ԾննդավայրŌsaka, Օսակա, Ճապոնիա
Վախճանվել էօգոստոսի 8, 1809(1809-08-08) (75 տարեկան)
Վախճանի վայրKyōto, Կիոտո, Ճապոնիա
Գրական անունKijin Senshi[1]
Մասնագիտությունգրող, լեզվաբան, բանաստեղծ, վաճառական և բժիշկ
Լեզուճապոներեն
ՔաղաքացիությունՃապոնիա[2]
Ուշագրավ աշխատանքներTales of Moonlight and Rain? և Harusame Monogatari?
 Ueda Akinari Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Մայրը եղել է մարմնավաճառ Օսակայից, հայրն անհայտ է։ Չորս տարեկան հասակում Ուեդային որդեգրել է մի հարուստ վաճառական, որն ապահովել է բարենպաստ ապրելու պայմաններ և օգնել է ստանալու լավ կրթություն։ Երեխա ժամանակ Ուեդան հիվանդացել է ջրծաղիկով։ Չնայած նա կարողացել է հաղթահարել այդ ծանր հիվանդությունը, բայց նրա ձեռքերի մատները վնասվել են։ Հիվանդության ընթացքում նրա ծնողները աղոթել են Կաշիմա Ինարի սրբավայրի աստծուն, և Ուեդան հավատում էր, որ լավացել է Աստծո շնորհիվ։ Ամբողջ կյանքի ընթացքում նա հավատում էր գերբնական ուժերին, և այդ հավատը, ամենայն հավանականությամբ, արտացոլվել է գրողի ստեղծագործություններում, այդ թվում նաև նրա ամենահայտնի աշխատանքում՝ ոգիների և ուրվականների մասին պատմվածքների «Լուսինը մշուշում» ժողովածուում[5]։

Խորթ հոր մահից հետո Ուեդան ժառանգել է ընտանեկան ձեռնարկությունները, բայց հաջողակ առևտրական չի դարձել։ 10 տարվա ընթացքում Ուեդան հրատարակել է ուկիյո ջոսի ժանրի մի քանի հումորային պատմություններ։ Երբ նրա ձեռնարկությունը հրդեհվել է, նա թողել է առևտրային գործունեությունը և Ցուգա Տեշոյի օգնությամբ հետաքրքրվել է բժշկությամբ։ Ուսուցիչը Ուեդային սովորեցրել է ոչ միայն բժիշկ լինելու հմտությունները, այլև նրան ներգրավել է չինական գրական բանահյուսության մեջ։ 1776 թվականին Ուեդան սկսել է իր բժշկական գործունեությունը և հրատարակել «Լուսինը մշուշում» հավաքածուն, որը նրան դասել է յոմիհոն ժանրի հանրաճանաչ գրողների շարքին, ներառյալ Կյոկուտեյ Բակինին[6]։ 1760 թվականին Ակինարին ամուսնացել է Տամա Ուեյամա անունով սպասուհու հետ, որն աշխատում էր իր խորթ ծնողների տանը։

Բացի գեղարվեստական գրականությունից գրողը մասնակցել է կոկուգակու շարժմանը, որը չինական, նեոկոնֆուցիականական, բուդդայական տեքստերին հակադրում էր ճապոնական մշակույթի և պատմության ինքնատիպությունը։ Համախոհների շրջանում Ուեդան բավականին անկախ դիրք էր գրավում՝ ակտիվորեն բանավիճելով Մոտոորի Նորինագայի հետ, որը շարժման առաջատար գիտնականն էր։ Կարծիք կա, որ Ուեդան այս կոնֆլիկտն արտացոլել է իր պատմություններում, այդ թվում նաև «Լուսինը մշուշում»-ի մեջ, դրանք հիմնելով նախ չինացիների պատմության վրա, ապա գերբնական տարրերի և կերպարների խոր հույզերի օգնությամբ առաջ բերելով ճապոնական զգայունությունը։

Կնոջ մահից մի քանի տարի հետո, 1798 թվականին, Ուեդան տեսողության ժամանակավոր կորուստ է ունենում։ Եվ չնայած որոշ ժամանակ անց նրա ձախ աչքի տեսողությունը վերականգնվում է, այնուամենայնիվ նա ստիպված է լինում թելադրելու իր ստեղծագործությունները։ 1802 թվականին նա ավարտում է «Գարնանային անձրևի հեքիաթներ» ժողովածուի առաջին երկու պատմվածքները[7]։ Ի տարբերություն «Լուսինը մշուշում»-ի, այս ժողովածուի մեջ չի օգտագործվում գերբնական ուժի թեման, իսկ պատմվածքները զգալիորեն երկար են։

Ուեդան եղել է նաև բանաստեղծ և գրել է թանկաներ և հայկուներ։

Գրողի կյանքի վերջին տարիներն անցել են աղքատության և թափառումենրի մեջ[8]։ ՈւԵդա Ակինարին մահացել է 1809 թվականին Կիոտոյում։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

  • Ugetsu Monogatari («Անձրևի և Լուսնի հեքիաթները») (1776)
  • Harusame Monogatari[9] (春雨物語, Harusame monogatari) (1809)[10]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. ↑ NMVW-collection
  3. ↑ Keene, Donald. 1976. World within Walls: Japanese Literature of the Pre-Modern Era, 1600—1867. Holt, Rinehart, and Winston.
  4. ↑ Hamada, Kengi. "About the Author". In Tales of Moonlight and Rain. New York: Columbia University Press.
  5. ↑ Reider, Noriko T. 2002. Tales of the Supernatural in Early Modern Japan: Kaidan, Akinari, Ugetsu Monogatari. Edwin Mellen Press.
  6. ↑ Washburn, Dennis. «Ghostwriters and Literary Haunts: Subordinating Ethics to Art in Ugetsu Monogatari.» Monumenta Nipponica 45.1 (1996)
  7. ↑ Ueda Akinari. 1974. Ugetsu Monogatari: Tales of Moonlight and Rain Trans by Leon M. Zolbrod. George Allen and Unwin Ltd.
  8. ↑ «Ueda Akinari». Британская энциклопедия (անգլերեն). 1998 թ․ հուլիսի 20. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  9. ↑ Zolbrod, Leon M., trans. and ed. Introduction. Ugetsu Monogatari: Tales of Moonlight and Rain. London: George Allen & Unwin, 1974.
  10. ↑ Donald Keene World Within Walls: Japanese Literature of the Pre-Modern Era 1978 Page 371 "... of antiquity, the product of his long association with kokugaku scholars, occupied him during most of his mature years, and only at the end of his life did he tum again to fiction, when he wrote Harusame Monogatari (Tales of the Spring Rain)."

Գրականություն խմբագրել

  • Keene, Donald. 1976. World within Walls: Japanese Literature of the Pre-Modern Era, 1600—1867. Holt, Rinehart, and Winston.
  • Hamada, Kengi. «About the Author». In Tales of Moonlight and Rain. New York: Columbia University Press.
  • Reider, Noriko T. 2002. Tales of the Supernatural in Early Modern Japan: Kaidan, Akinari, Ugetsu Monogatari. Edwin Mellen Press.
  • Washburn, Dennis. «Ghostwriters and Literary Haunts: Subordinating Ethics to Art in Ugetsu Monogatari.» Monumenta Nipponica 45.1 (1996)
  • Ueda Akinari. 1974. Ugetsu Monogatari: Tales of Moonlight and Rain Trans by Leon M. Zolbrod. George Allen and Unwin Ltd.
  • Григорьева Т., Логунова В., Японская литература, М., 1964, с. 84—88.
  • Большая советская энциклопедия, М.: Советская энциклопедия. 1969—1978.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուեդա Ակինարի» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ուեդա_Ակինարի&oldid=9229468» էջից