Շրի Լանկա (կղզի)
Շրի Լանկա (սանսկրիտ՝ श्री लङ्का, փառահեղ, օրհնված տարածք), կղզի Հնդկական օվկիանոսում։ Շրի Լանկայի Դեմոկրատական Սոցիալիստական Հանրապետության խոշորագույն կղզին։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | կղզի |
| Երկիր |  Շրի Լանկա |
| Մակերես | 67 655 կմ² |
| Ամենաբարձր կետը | Pidurutalagala? |
| Բնակչություն | 21 700 000 մարդ |
 | |
 | |
Կղզու մակերեսը կազմում է 65 610 կմ²[1], ամենաբարձր կետը Պիդուրուտալագալա լեռն է, որն ունի 2524 մետր բարձրություն։
Շրի Լանկայի արևմուտքը առանձնացված է Հնդոստա Պոլկսիմ նեղուցով, Փոլքի և Մանարյան ծոցերով։ Նախկինում, մինչև 15-րդ դարը կղզին մայրցամաքի հետ կապված էր պարանոցով, սակայն, 1481 թվականի ուժեղ երկրաշարժից հետո կղզին մայրցամաքին կապող պարանոցը «փլուզվեց»։
Կղզու հյուսիսային և արևմտյան կողմերը սահմանակից են Բենգալյան ծոցին։
Մինչև 1972 թվականը պաշտոնապես անվանվել է Ցեյլոն կղզի (սանսկրիտ՝ सिंहल द्वीप «Սինխալա դվիպա», սինգալների կղզի)։
Գետեր խմբագրել
Կղզու խոշորագույն գետը՝ Մահավելի-Գանգեսը, հոսում է կղզու կենտրոնական մասում և հյուսիս-արևմուտք, դեպի Բենգալյան ծոց։ Այլ խոշոր գետեր են Կելաանին, Կալուն, Արուվի-Արուն։
Ծոցեր խմբագրել
Կղզու ծոցերի մեծամասնությունը տեղակայված են հյուսիսարևելյան և հյուսային ափերում, որոնցից խոշորագույնը Ջաֆֆնա ծովածոցն է, ինչպես նաև կղզում ամենամեծն է նույնանուն թերակղզին։
Պուտտալամ քաղաքից մինչև Պոտտուվիլ քաղաքն ընկած տարածքի ծոցերն են. Դուտի ծովածոցը, Փոլք ծովախորշը, Ջաֆնա ծովածոցը, Կոկկիլայը, Կոդդիայար ծովախորշը, Պերիյա-Կալապուվա ծովածոցը, Կարայ-Կալապուն, Տանդիադի-Կալապուն, Կոմարի-Կալապու։
Կղզիներ և թերակղզիներ խմբագրել
Շրի Լանկայի ամենամեծ թերակղզին Ջաֆֆան է, որը տեղակայված է կղզու հյուսիսում։
Շրի Լանկայի ափին կան բազմաթիվ փոքր կղզիներ, որոնք հիմնականում պատկանում են Փոլքի նեղուցին և Մանարսյան ծոցին։ Դրանքից են Անալայտիվուն, Կարայտիվուն, Էլուվայտուվուն, Մանդայտիվուն, Պալետիվուն, Վելանայը, Էրումայտիվուն, Կակկատիվուն, Մանարը, Պուլյանտիվուն, Կալլիադիտիվուն։
Բնակչություն խմբագրել
Բնակչության թիվը կազմում է 20 277 597 մարդ (2012)։
Սինգալները կազմում են 74,88 %-ը[2], տամիլները՝ բնակչության 11,2 %-ը, հիմնականում հյուսիսային և արևելյան շրջաններում։ Շրի Լանկայում ապրում են նաև լանկիյան մավրեր (լարակալլաներ՝ արաբների ժառանգներն են), որոնք կազմում են 9,2 %, բյուրգերներ (սերունդներ եվրոպացիների հետ խառնամուսնություններից)՝ մոտ 0,3 %, վեդդներ (կղզու հնագույն բնակչության ժառանգներն են)՝ մոտ հազար մարդ։
Բնակչության 70,19 %-ը (հիմնականում սինգալները), դավանում են բուդդիզմ[3] (հիմնականում Թհերավադա[4]), 12,61 %-ը հինդուիզմ (տամիլները), 9,71 %-ը՝ իսլամ, 7,45 %-ը՝ քրիստոնեություն[5]։
Քրիստոնյաների 82 %-ը կաթոլիկ են, մնացածը՝ անգլիականներ, իսկ մյուսները՝ բողոքականներ[6]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Sri Lanka - The World Factbook
- ↑ «Sri Lanka Census of Population and Housing, 2011 – Population by Ethnicity» (PDF). Department of Census and Statistics, Sri Lanka. 2012 թ․ ապրիլի 20. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
- ↑ «Sri Lanka». International Religious Freedom Report 2007. Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 2007 թ․ սեպտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
- ↑ «Theravada: Buddhism in Sri Lankan». Buddhanet.net. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
- ↑ «Sri Lanka Census of Population and Housing, 2011 – Population by Religion» (PDF). Department of Census and Statistics, Sri Lanka. 2012 թ․ ապրիլի 20. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
- ↑ «Sri Lanka – Christianity». Mongabay. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շրի Լանկա (կղզի)» հոդվածին։ |