Շրի Լանկա (կղզի)

կղզի Հնդկական օվկիանոսում

Շրի Լանկա (սանսկրիտ՝ श्री लङ्का, փառահեղ, օրհնված տարածք), կղզի Հնդկական օվկիանոսում։ Շրի Լանկայի Դեմոկրատական Սոցիալիստական Հանրապետության խոշորագույն կղզին։

Շրի Լանկա
Տեսակկղզի
Երկիր Շրի Լանկա
Մակերես67 655 կմ²
Ամենաբարձր կետըPidurutalagala?
Բնակչություն21 700 000 մարդ
Քարտեզ
Քարտեզ

Կղզու մակերեսը կազմում է 65 610 կմ²[1], ամենաբարձր կետը Պիդուրուտալագալա լեռն է, որն ունի 2524 մետր բարձրություն։

Շրի Լանկայի արևմուտքը առանձնացված է Հնդոստա Պոլկսիմ նեղուցով, Փոլքի և Մանարյան ծոցերով։ Նախկինում, մինչև 15-րդ դարը կղզին մայրցամաքի հետ կապված էր պարանոցով, սակայն, 1481 թվականի ուժեղ երկրաշարժից հետո կղզին մայրցամաքին կապող պարանոցը «փլուզվեց»։

Կղզու հյուսիսային և արևմտյան կողմերը սահմանակից են Բենգալյան ծոցին։

Մինչև 1972 թվականը պաշտոնապես անվանվել է Ցեյլոն կղզի (սանսկրիտ՝ सिंहल द्वीप «Սինխալա դվիպա», սինգալների կղզի

 

Կղզու խոշորագույն գետը՝ Մահավելի-Գանգեսը, հոսում է կղզու կենտրոնական մասում և հյուսիս-արևմուտք, դեպի Բենգալյան ծոց։ Այլ խոշոր գետեր են Կելաանին, Կալուն, Արուվի-Արուն։

Կղզու ծոցերի մեծամասնությունը տեղակայված են հյուսիսարևելյան և հյուսային ափերում, որոնցից խոշորագույնը Ջաֆֆնա ծովածոցն է, ինչպես նաև կղզում ամենամեծն է նույնանուն թերակղզին։

Պուտտալամ քաղաքից մինչև Պոտտուվիլ քաղաքն ընկած տարածքի ծոցերն են. Դուտի ծովածոցը, Փոլք ծովախորշը, Ջաֆնա ծովածոցը, Կոկկիլայը, Կոդդիայար ծովախորշը, Պերիյա-Կալապուվա ծովածոցը, Կարայ-Կալապուն, Տանդիադի-Կալապուն, Կոմարի-Կալապու։

Կղզիներ և թերակղզիներ

խմբագրել

Շրի Լանկայի ամենամեծ թերակղզին Ջաֆֆան է, որը տեղակայված է կղզու հյուսիսում։

Շրի Լանկայի ափին կան բազմաթիվ փոքր կղզիներ, որոնք հիմնականում պատկանում են Փոլքի նեղուցին և Մանարսյան ծոցին։ Դրանքից են Անալայտիվուն, Կարայտիվուն, Էլուվայտուվուն, Մանդայտիվուն, Պալետիվուն, Վելանայը, Էրումայտիվուն, Կակկատիվուն, Մանարը, Պուլյանտիվուն, Կալլիադիտիվուն։

Բնակչություն

խմբագրել
 
Շրի Լանկայի բնակչության լեզվական և կրոնական խմբերի աշխարհագրական բաշխումը ըստ 1981 թվականի մարդահամարի տվյալների:

Բնակչության թիվը կազմում է 20 277 597 մարդ (2012)։

Սինգալները կազմում են 74,88 %-ը[2], տամիլները՝ բնակչության 11,2 %-ը, հիմնականում հյուսիսային և արևելյան շրջաններում։ Շրի Լանկայում ապրում են նաև լանկիյան մավրեր (լարակալլաներ՝ արաբների ժառանգներն են), որոնք կազմում են 9,2 %, բյուրգերներ (սերունդներ եվրոպացիների հետ խառնամուսնություններից)՝ մոտ 0,3 %, վեդդներ (կղզու հնագույն բնակչության ժառանգներն են)՝ մոտ հազար մարդ։

Բնակչության 70,19 %-ը (հիմնականում սինգալները), դավանում են բուդդիզմ[3] (հիմնականում Թհերավադա[4]), 12,61 %-ը հինդուիզմ (տամիլները), 9,71 %-ը՝ իսլամ, 7,45 %-ը՝ քրիստոնեություն[5]։

Քրիստոնյաների 82 %-ը կաթոլիկ են, մնացածը՝ անգլիականներ, իսկ մյուսները՝ բողոքականներ[6]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Sri Lanka - The World Factbook
  2. «Sri Lanka Census of Population and Housing, 2011 – Population by Ethnicity» (PDF). Department of Census and Statistics, Sri Lanka. 2012 թ․ ապրիլի 20. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
  3. «Sri Lanka». International Religious Freedom Report 2007. Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 2007 թ․ սեպտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
  4. «Theravada: Buddhism in Sri Lankan». Buddhanet.net. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
  5. «Sri Lanka Census of Population and Housing, 2011 – Population by Religion» (PDF). Department of Census and Statistics, Sri Lanka. 2012 թ․ ապրիլի 20. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
  6. «Sri Lanka – Christianity». Mongabay. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 20-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շրի Լանկա (կղզի)» հոդվածին։