Շիտաո
Շիտաո (չինարեն՝ 石涛, ներկայիս անունը՝ Չժու Ժոցզի չինարեն՝ 朱若极, վանական անունը՝ Դաոցզի, չինարեն՝ 道濟, 1642[2][3][4][…] կամ 1630[5], Գույլին, Գուանսի-Չժոունի ինքնավար շրջան, Չինաստան - 1707[2][3][6][…], Յանչժոու, Չինաստան), Ցին դինաստիայի չինացի նկարիչ, վայելչագրող, գեղագիր, նկարչության տեսաբան[7]։ Նրա կեղծանունը բառացիորեն նշանակում է «քարացած ալիք»։
Շիտաո | |
|---|---|
 | |
| Կեղծանուն | Jüan-ťi[1], Kchu-kua che-šang[1], Čchao-ťi[1] և Š-tchao[1] |
| Ծնվել է | 1642[2][3][4][…] կամ 1630[5] |
| Ծննդավայր | Գույլին, Գուանսի-Չժոունի ինքնավար շրջան, Չինաստան |
| Վախճանվել է | 1707[2][3][6][…] |
| Մահվան վայր | Յանչժոու, Չինաստան |
| Քաղաքացիություն | Մին դինաստիա և Ցին կայսրություն |
| Դավանանք | բուդդայականություն |
| Մասնագիտություն | նկարիչ, բանաստեղծ, արվեստի տեսաբան և բհիկու |
| Ժանր | բնանկար |
| Ուսուցիչ | Չժու Դա |
| Հայր | Zhu Hengjia? |
 Shitao Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Շիտաոն ազնվական ընտանիքից էր, որոնք մահացել են 1644 թվականի ներքին սպանդի ժամանակ։ Կենդանի մնացած ծառան երեխային ուղարկել է բուդդայական վանք։ 1651 թվականին Շիտաոն լքել է վանքը և մի ծառայի ուղեկցությամբ ճանապարհ ընկել։ Ապրել է Ուհանում, Խունան պրովինցիայում, Անհոյ պրովինցիայում, Նանկինում, Յանչժոուում։ 1690 թվականին գնացել է Պեկին, որտեղ փորձել է գտնել մի մեծահարուստ հովանավորի։ Անհաջող որոնումներից հետո հիասթափվել է բուդդիզմից։ 1693 թվականին ընդունել է դաոսականությունը և վերադարձել Յանչժոու, որտեղ մինչև իր մահը ապրել է քաղաքից դուրս գտնվող պարզ տնակում։
Աչքի է ընկել արտառոց կյանքով և արվեստով։ Երկար տարիներ ընկերություն է արել Չժու Դայի հետ։ Նամակագրական կապեր էր հաստատում նրա հետ՝ փոխանակելով թղթագլանններ։ Երբեմն նրանք միմյանց անավարտ աշխատանքներ էին ուղարկում․ մեկը սկսում էր, մյուսը՝ ավարտում։
Ստեղծագործություններ խմբագրել
Շիտաոն բարձր է գնահատել Նի Ցզանի և մի շարք այլ նախորդների ստեղծագործությունը, սակայն միտումնավոր շարժվում էր իր նորարարական ճանապարհով։ Խորապես ընդունելով զեն-բուդդիզմի և դաոսականության սկզբունքները՝ մի շարք գործերում նա հասել է ավանդական նկարչության և պատկերման սահմաններին, այդպիսիք է նրա «Տասը հազար տձև կետ» ստեղծագործությունը, որը հիշեցնում է Ջեքսոն Պոլլոքի ստեղծագործությունը։
«Զրույցներ դառը դդմի վանական նկարչության մասին» տրակտատում Շիտաոն մշակել է «մեկ տողով» ոչ դատողական գրելու սկզբունքը, որում նա տեսնում է արվեստի կվինտէսենցիան։
Պահպանվել է նրա «Ինքնադիմանկար` բամբուկով և սոճով» ստեղծագործությունը։
Ֆիլմագրություն խմբագրել
- «Վրձնի մեկ շարժում» (Ցզինտին լեռներն աշնանը), Ալեն Ժոբերի ֆիլմը «Պալիտրա» շարքից (Ֆրանսիա, 2000)
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Տաս հազար տգեղ կետեր -
Ծաղկող ծիրանի ափ -
Ցզինխուա գետի հուշը -
-
-
-
-
-
-
Լոտոսի լճակի վրայով -
Լյու լեռնային ջրվեժ -
![Ցզինտին լեռները աշնանը Գիմեի թանգարանի հավաքածու[8]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Guimet_shitao_monts_jinting.jpg/51px-Guimet_shitao_monts_jinting.jpg)
Ցզինտին լեռները աշնանը Գիմեի թանգարանի հավաքածու[8]
![Ցզինտին լեռները աշնանը Գիմեի թանգարանի հավաքածու[8]](/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Guimet_shitao_monts_jinting.jpg)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Union List of Artist Names
- ↑ 4,0 4,1 Վիկտորիայի ազգային պատկերասրահ — 1861.
- ↑ 5,0 5,1 https://www.biografiasyvidas.com/biografia/t/tao_tsi.htm
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Artcyclopedia
- ↑ Hay 2001, էջեր. 1, 84
- ↑
Shitao - l'unique trait de pinceau, dans Images d'Orient, Collections Palettes, Éditions Montparnasse
Գրականություն խմբագրել
- Завадская, Евгения Владимировна «Беседы о живописи» Ши-Тао. М.: Наука, 1978
- Cheng F. Vide et plein: le langage pictural chinois. Paris: Éditions du Seuil, 1979
- Cheng F. Shitao 1642—1707: la saveur du monde. Paris: Phébus, 1998
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շիտաո» հոդվածին։ |