Նոամ Էլկիս
Նոամ Դեյվիդ Էլկիս (անգլ.՝ Noam David Elkies, օգոստոսի 25, 1966, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[1]), ամերիկացի մաթեմատիկոս, մաթեմատիկայի պրոֆեսոր Հարվարդի համալսարանում։ Հիմնական գործերը եղել են թվերի տեսության և կոմբինատորիկայի բնագավառներում։
| Նոամ Էլկիս | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 25, 1966 (58 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[1] |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Կրթություն | Հարվարդի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան և Սթայվեսանթի անվան ավագ դպրոց |
| Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս, շախմատային տեսաբան, համալսարանի դասախոս և շախմատիստ |
| Աշխատավայր | Հարվարդի համալսարան[2] և Ռեդկլիֆ քոլեջ |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Անդամություն | ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[6] |
 Noam Elkies Վիքիպահեստում | |
ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ է (2017 թվականից)։
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է 1966 թվականին Նյու Յորքում, բայց 1970-1978 թվականներին ընտանիքի հետ ապրել է Իսրայելում, ԱՄՆ վերադառնալուց հետո նա ստիպված է եղել յուրացնել անգլերենը[7]։ 1982 թվականին Էլկիսը ավարտել է Նյու Յորքի դպրոցը[8][9], ընդ որում ավարտելուց մի տարի առաջ (1981) նա պարգևատրվել է ոսկե մեդալով՝ մաթեմատիկայի 22-րդ միջազգային օլիմպիադայում[10]։
Այնուհետև Էլկիսը ընդունվել է Կոլումբիայի համալսարան, որտեղ նա դարձել է Վիլյամ Լոուել Պատնեմի անվան մաթեմատիկայի օլիմպիադայի ամենաերիտասարդ հաղթողը[11]։ 1987 թվականին Էլկիսը ստացել է դոկտորական աստիճան՝ Հարվարդի համալսարանում, ղեկավարները եղել են Բենեդիկտ Գոսսը և Բարրի Մազուրը[12]։ Դոկտորական աստիճանը պաշտպանելուց հետո նա որպես դասախոս մնացել է Հարվարդում։
Էլկիսի կողմից մի քանի արդիական մաթեմատիկական խնդիրների հաջող լուծումը նրան բերեց ճանաչում և Հարվարդի դոցենտի պաշտոնը (1990)[8]։ Երեք տարի հետո (1993) 26-ամյա Էլկիսը դարձավ ամենաերիտասարդ հաստիքային պրոֆեսորը Հարվարդի պատմության մեջ[13]։
Գիտական գործունեություն
խմբագրել1987 թվականին իր դիսերտացիայում ապացուցել է, որ ցանկացած էլիպտիկ կորագիծ ռացիոնալ թվերի հանդեպ պարունակում է անվերջ մեծ սուպերսինգուլար պարզ թվեր[14]։
1988 թվականին նա ուսումնասիրել է Էիլերի հիպոթեզը չորրորդ աստիճանի հավասարման համար, ինչից հետևում է, որ հավասարումը լուծում չունի ամբողջ թվերի հետ (ընդհանրացում՝ Ֆերմայի մեծ թեորեմ)։ Էլկիսը հերքել է այս՝ գտնելով հակաօրինակը[15][16]։
Զարգացնելով անգլիացի մաթեմատիկոս Արթուր Էթկինի աշխատանքները, Էլկիսը ընդլայնել է գաղտնագրության մեջ կարևոր Շուֆայի ալգորիթմը, լրացված տարբերակը հիմա անվանվում է ալգորիթմ Շուֆա-Էլկիս-Էթկին։
1994 թվականին Էլկիսը որպես զեկուցող հրավիրված է եղել Մաթեմատիկայի միջազգային կոնգրեսին՝ Ցյուրիխում[17]։
Հետաքրքրություններ
խմբագրելԷլկիսի հետաքրքրությունների մեջ են մտնում երաժշտությունը և շախմատը։ Էլկիսը ուսումնասիրել է երաժշտության և մաթեմատիկայի մեջ եղած կապը, նա մտնում է «Journal of Mathematics and Music» ամսագրի խորհրդակցական խորհրդի մեջ[18][19]։
Նա հանդիսանում է շախմատի վարպետ[20], բացի այդ, նա փորձառու շախմատային կոմպոզիտոր է։ 1996 թվականին Էլկիսը դարձել է Շախմատի կոմպոզիցիաների լուծման աշխարհի առաջնության հաղթող (Թել Ավիվ)[13]։
Էլկիս՝ Կոնվեյի «Կյանք» խաղի էնտուզիաստ, նա հայտնաբերել է շատ նոր հաստատուն դիրքեր[21] և ուսումնասիրել է նատյուրմորտի մաթեմատիկան վանդակային ավտոմատների այս տարբերակում[22]։
Մրցանակներ և մեծարանք
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 http://conwaylife.com/wiki/Noam_Elkies
- ↑ https://people.math.harvard.edu/~elkies/
- ↑ Mathematical Association of America William Lowell Putnam Mathematical Competition
- ↑ https://www.packard.org/what-we-fund/science/packard-fellowships-for-science-and-engineering/fellowship-directory/elkies-noam-d/
- ↑ https://www.nasonline.org/programs/awards/initiatives-in-research.html
- ↑ http://www.nasonline.org/member-directory/members/20035984.html
- ↑ Altman, Daniel (1995 թ․ փետրվարի 9). «Math and Music: For the Moment». The Harvard Crimson. «Elkies spent eight years of his youth in Israel, and he came to New York City having read a Hebrew translation of Euclid but without any significant knowledge of English.»
- ↑ 8,0 8,1 Elkies, Noam D. «CV». Noam Elkies. Department of Mathematics, Harvard University. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
- ↑ Castillo, Tom (2000 թ․ ապրիլի 20). «Fifteen Minutes: Gnoshin' with Noam». The Harvard Crimson.
- ↑ Կաղապար:IMO results
- ↑ Gallian, Joseph A. «The Putnam Competition from 1938–2006» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2006 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
- ↑ Նոամ Էլկիս Mathematics Genealogy Project կայքում
- ↑ 13,0 13,1 McClain, Dylan Loeb (2010 թ․ օգոստոսի 28), «Skilled at the Chessboard, Keyboard and Blackboard», The New York Times
- ↑ Elkies N. The existence of infinitely many supersingular primes for every elliptic curve over Q, Invent. Math. 89 (1987), 561-568.
- ↑ Noam Elkies On A4 + B4 + C4 = D4(ռում.) // Mathematics of Computation[en]. — 1988. — Т. 51. — № 184. — С. 825—835. —
- ↑ «Mathematicians Find New Solutions To An Ancient Puzzle». 2008.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 19-ին.
- ↑ «Editorial Board of Mathematics and Music».
- ↑ Morantz, Alison D. (1988 թ․ նոյեմբերի 30). «Music + Math: A Common Equation?». The Harvard Crimson.
- ↑ Рейтинговая карта Noam D Elkies, USCF
- ↑ Game of Life Status page,
- ↑ Noam D.; Elkies Voronoi's Impact on Modern Science, Book I (und) // Proc. Inst. Math. Nat. Acad. Sci. Ukraine. — 1998. — Т. 21. — С. 228—253. —
- ↑ «Paul R. Halmos – Lester R. Ford Awards». Mathematical Association of America. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-06-26-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
- ↑ 2004 Conant Prize (PDF)
- ↑ Избраны члены Национальной академии наук и иностранные партнёры, Национальная академия наук, 2 мая 2017 г.