Ներսես Վարժապետյան
Ներսես Վարժապետյան (ավազանի անունը՝ Պողոս Ստեփանի ՎարԺապետյան, հունվարի 28, 1837[1], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն - հոկտեմբերի 26, 1884[1], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն), եկեղեցական, հասարակական, քաղաքական գործիչ, Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարք (1874 թվականից)։
| Ներսես Վարժապետյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 28, 1837[1] |
| Ծննդավայր | Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 26, 1884[1] (47 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն |
| Ազգություն | հայ |
| Կրոն |  Հայ Առաքելական եկեղեցի |
| Մասնագիտություն | պատրիարք և հասարակական գործիչ |
| Աշխատանք | Եկեղեկացական, քաղաքական, հասարակական գործիչ Պոլսի հայոց պատրիարք |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարք |
 Nerses Varjapetian Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրել
Սովորել է Խասգյուղի Ներսեսյան վարժարանում։ 1853 թվականից զբաղվել է ուսուցչությամբ Ադրիանուպոլսում, Տարսոնում և Նիկոմեդիայում։ 1862 թվականին ձեռնադրվել է եպիսկոպոս։ Օգտվելով 1877-78 թվականների ռուս-թուրքական պատերագմից հետո Հայկական հարցի արծարծման համար ստեղծված նպաստավոր պայմաններից Վարժապետյանը Թուրքիայի 9 եպիսկոպոսների անունից խնդրագիր է ներկայացնում կայսր Ալեքսանդր II-ին՝ Ռուսաստանից հայցելով արևմտահայերի պաշտպանությունը (եւրոպական քրիստոնյաների օրինակով)։ Վարժապետյանը մեծ եոանդ է ներդրել 1878 թվականի Սան Ստեֆանոյի պայմանագրում արևմտահայերի մասին հատուկ (16-րդ) հոդված մտցնելու և հայկական հարցը Բեռլինի կոնգրեսում (1878) քննելու գործում, որի համար էլ վեհաժողով է ուղարկել հայկական ազգային պատվիրակություն՝ Մկրտիչ Խրիմյանի գլխավորությամբ։ Վարել է շրջահայաց քաղաքականություն Բարձրագույն դռան, Ռուսաստանի և Մեծ Բրիտանիայի միջև նրանց բարյացակամ վերաբերմունքը հայկական հարցում շահելու ակնկալիքով։ 1879 թվականի մայիսի 31-ին դիմել է եվրոպական երկրների ներկայացուցիչներին՝ նշելով Հայաստանում բարենորոգումներ անցկացնելու անհրաժեշտությունը՝ Բեռլինի դաշնագրի 61-րդ հոդվածը գործադրելու համար, սակայն՝ ապարդյուն։ Անպատասխան են մնացել նաև Բարձրագույն դռանը ներկայացրած բազմաթիվ հուշագրերը։ 1884 թվականին ընտրվել է Ամենայն հայոց կաթողիկոս, սակայն առողջական ծանր վիճակի պատճառով հրաժարվել է հոգևոր առաջնորդի տիտղոսից։ Հայաստանի ազատագրության ուղին Վարժապետյանն համարել է հայության ազգահավաքումը, խաղաղ շինարարությունն ու դիվանագիտական միջոցները։
Հրատարակված աշխատություններ
խմբագրելԳրականություն
խմբագրել- Օրմանյան Մ., «Ազգապատում», մաս 3, Երուսաղեմ, 1927։
- Կիրակոսյան Ջ., «Բուրժուական դիվանագիտությունը և Հայաստանը» (XIX դ. 70-ական թթ.), Երևան, 1978։ Նույնի, «Բուրժուական դիվանագիտությունը և Հայաստանը» (XIX դ. 80-ական թթ), Երևան, 1980։
- Սիրունի Հ., «Պոլիս և իր դերը», հ. 3-4, Անթիլիաս, 1987-88։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 ««Կրոնի հանրագիտարան, Վարժապետյան Ներսես»». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 24-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
| Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 252)։
|