Նարվա (գետ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Նառվա (այլ կիրառումներ)
Նառվա (էստ․՝ Narva jõgi և Naroova (հին էստոներեն՝ Ալուկսե), ռուս.՝ Нарова река), գետ Էստոնիայի և Ռուսաստանի Լենինգրադյան մարզի սահմանին։ Գրականության մեջ հանդիպում է նաև Ալուկսե (գետի հին էստոներեն անվանումը[2]) և Բեկ[3] եզրերը, վերջինը օգտագործվում էր շվեդական տիրապետության ժամանակ 17-րդ դարում և հիշատակվում է Օլեարիի մոտ։ Գետի վրա են տեղաբաշխված ռուսական Իվանգորոդ և էստոնական Նառվա քաղաքները։
| Նառվա | |
|---|---|
 Նառվա գետը Նառվա և Իվանգորոդ քաղաքների մոտակայքում | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 77 |
| Ավազանի մակերես | 56 200 կմ² |
| Ջրի ծախս | 399[1] |
| Ջրահոսք | |
| Ակունք | Չուդյան Պսկովյան լիճ |
| Ակունքի տեղակայում | Lake Peipus? |
| Բարձրություն | 30 մ |
| Կոորդինատներ | 58°59′14″ հս․ լ. 27°43′49″ ավ. ե.HGЯO |
| Գետաբերան | Բալթիկ ծովի Ֆիննական ծոց |
| Գետաբերանի տեղակայում | Նառվա |
| Բարձրություն | 0 մ |
| Կոորդինատներ | 59°28′11″ հս․ լ. 28°02′36″ ավ. ե.HGЯO |
| Գետի թեքություն | 30 մ/կմ |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Rosson?, Bolshaya Cheryomukha?, Vtroya?, Tõrvajõgi? և Jaama River? |
| Ջրի մարմիններ | Նառվայի ջրամբար |
| Երկիր |  Էստոնիա Ռուսաստան |
| Երկրամաս | Լենինգրադի մարզ |
| Ջրահավաք | Narva basin? |
Ընդհանուր տեղեկություններ խմբագրել
Գետը սկիզբ է առնում Չուդյան Պսկովյան լճից և թափվում է Բալթիկ ծովի Ֆիննական ծոցում գտնվող Նառվայի ծոց։
- Գետի երկարությունը կազմում է 77 կմ, որից 40 կմ վերին հոսանքն է, 20 կմ՝ միջինը, և 17 կմ ստորինը։
- Գետի ավազանի մակերեսը կազմում է 56 200 կմ²։
- Ջրի արտահոսքը գետաբերանի մոտ կազմում է 399 մ³/վրկ կամ 12,58 կմ³/տարի, ինչը 78 մ³/վրկ-ով կամ 2,46 կմ³/տարով ավելին է, քան աղբյուրի մոտ։
- Գետի անկումը կազմում է 30 մ, որից 19 % (4-7,5 մ) բաժին է հասնում Նառվայի ջրվեժներին, իսկ 16 % (5 մ) Օմուտսկի սահանքասյամերին։
- Հնարավոր հիդրոէներգետիկ ռեսուրսները. միջին տարեկան հզորությունը 141 ՄՎտ, միջին տարեկան արտադրությունը 1235 մլն. կՎտ-ժ։
- Լայնությունը միջինում 200 - 300 մ, առավելագույն լայնությունը ունի վերին հոսանքներում Վերխովսկի կղզու մոտ՝ մոտ 900 մ։
- Խորությունը հիմնականում կազմում է 3-4 մ, տեղ-տեղ հասնում է 6 մ, ՀԵԿ-ից ներքև մինչև 11 մ, գետաբերանի մոտ՝ 15 մ։
- Հոսանքի միջին արագությունը՝ 1 մ/վ, սահանքասյամերի մոտ մինչև 3 մ/վ, ստորին հոսանքներում մինչև 0,5 մ/վ։
- Գետը սառցակալում է միջինում 5,5 ամիս։
Հիդրոէլեկտրոկայաններ՝ Նառվայի ՀԵԿ։
Գետը նավարկելի է Նառվայի ՀԵԿ-ից (14,9 կմ) ներքև և Նառվայի ջրամբարում (15 կմ), այսպիսով այն 40 %-ով նավարկելի է։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Narva at Narva-Ges, UNESCO: Water resources
- ↑ Ա. Տինուռիստ «Նառվայի ամրոցները և հեքիաթները», 1924 թ.
- ↑ Ա. Վ. Պետրով. Նառվա քաղաքը, նրա անցյալը և տեսարժան վայրերը։ Սանկտ-Պետերբուրգ, 1901, էջ՝ 156
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Իվանգորոդ. Նառվայի ջրվեժները (ռուս.)
- Նառվայի նավահանգիստների իրավիճակային հետազոտություն Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine (ռուս.)
- Նառվայի մերձակայքը (ռուս.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նարվա (գետ)» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 209)։ 
|