Յուոզաս Բալտուշիս

Յուոզաս Բալտուշիս; լիտ.՝ Juozas Baltušis
Ծնվել է	ապրիլի 14, 1909 կամ ապրիլի 27, 1909
Ծննդավայր	Ռիգա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հունվարի 4, 1991 (81 տարեկան) կամ փետրվարի 4, 1991 (81 տարեկան)
Վախճանի վայր	Վիլնյուս, Լիտվա
Մասնագիտություն	գրող
Լեզու	լիտվերեն
Քաղաքացիություն	Լիտվա
Ժանրեր	պատմվածք, վիպակ և վեպ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ	«Պատվո նշան» շքանշան Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան և Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան

Յուոզաս Բալտուշիս (իսկական անունը՝ Յուոզաս Ալբերտաս, լիտ.՝ Juozas Baltušis, ապրիլի 14, 1909(1909-04-14)^[1] կամ ապրիլի 27, 1909(1909-04-27)^[2], Ռիգա, Ռուսական կայսրություն^[3]^[2] - հունվարի 4, 1991(1991-01-04) կամ փետրվարի 4, 1991(1991-02-04)^[2], Վիլնյուս, Լիտվա), լիտվացի գրող, սցենարիստ, հրապարակախոս, հասարակական և պետական գործիչ։ Լիտվայի ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1954)։ Լիտվայի ԽՍՀ ժողովրդական գրող (1969), հանրապետական մրցանակների դափնեկիր։

ԿենսագրությունԽմբագրել

Յուոզաս Բալտուշիսը ծնվել է 1909 թվականին Ռիգայում: Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին ծնողների հետ ապրել է Ռուսաստանում (Մոսկվա, Նիժնի Նովգորոդ, Ցարիցին)։ 1918 թվականին ապրել է Լիտվայում: Գյուղում աշխատել է որպես մշակ, այնուհետև տեղափոխվել է Կաունաս, աշխատել տպարանում։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին եղել է Մոսկվայի ռադիոյի լիտվերեն հաղորդումների խմբագիրը, գրել է պատմվածքներ, ռադիոպիեսներ։

1944 թվականին ապրել է Վիլնյուսում: 1944-1946 թվականներին եղել է Լիտվայի ԽՍՀ Ռադիոկոմիտեի նախագահը, 1946-1954 թվականներին՝ ԽՍՀՄ գրողների միության Լիտվայի ԽՍՀ կուսակցական կազմակերպության քարտուղար, «Պյարգալե („Pergalė“) գրական ամսագրի գլխավոր խմբագիր։ 1947-1975, 1980-1986 թվականներին եղել է Լիտվայի ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր, 1959-1967 թվականներին՝ Լիտվայի ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի նախագահության նախագահի տեղակալ, 1958-1961 թվականներին՝ Լիտվայի կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի անդամ։ Եղել է Լիտվայի ԽՍՀ խաղաղության պահպանման կոմիտեի նախագահ (1970-1975, 1980-1986)^[4]:

Պարգևներ, մրցանակներԽմբագրել

Լիտվայի ԽՍՀ մշակույթի վաստակովր գործիչ (1954)
Լիտվայի ԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր (1957)
Լիտվայի ԽՍՀ ժողովրդական գրող (1969)
Լիտվայի ԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր (1980)

ՀրապարակումներԽմբագրել

Savaitė prasideda gerai. Kaunas, 1940.
Gieda gaideliai: 4 veiksmų drama. Kaunas: Valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1947.
Baltieji dobiliukai: rinktiniai apsakymai. Vilnius, 1951.
Rinktinė: apsakymai, drama. Vilnius, 1952.
Anksti rytelį: 4 v., 7 pav. pjesė. Vilnius: Valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1956.
Kas dainon nesudėta. Vilnius: Valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1959.
Tėvų ir brolių takais Vilnius, 1962.
Aš jau ne piemenė: apsakymas. Vilnius: Valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1963.
Valiusei reikia Alekso. Vilnius: Vaga, 1965.
Valiusei reikia Alekso: novelės. 2-asis leidimas. Vilnius: Vaga, 1968.
Nežvyruotu vieškeliu: apsakymų rinktinė. Vilnius: Vaga, 1971.
Pasakymai ir atsakymai: apybraižos, recenzija, interviu. Vilnius: Vaga, 1985.
Parduotos vasaros: romanas. 2 dalys. Kaunas: Šviesa, 1985.
Sakmė apie Juzą: romanas. 3-iasis leidimas. Vilnius: Vaga, 1981.
Sakmė apie Juzą: romanas. 5-asis leidimas. Vilnius: Vaga, 1984.
Sakmė apie Juzą: romanas. 7-asis leidimas. Vilnius: Vaga, 1989. 249 p.
Sakmė apie Juzą. Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 2007. 327 p. ISBN 978-9986-39-484-6.

ԳրականությունԽմբագրել

Балтушис Юозас // Литва. Краткая энциклопедия. - Вильнюс: Главная редакция энциклопедий, 1989. - С. 134-135. - 672 с. - 50 000 экз.
Балтушис Юозас // Lietuvių rašytojai. Bibliografinis žodynas. - Vilnius: Vaga, 1979. - Т. I: A-J. - С. 119-134. - 775 с. - 30 000 экз.

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ola2002151531
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Балтушис Юозас // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Բալթիական էտյուդ, Հանուն բարեկամության, Լիտվական պատմվածքների ժողովածու, «Սովետական գրող» հրատարակչություն, Երևան, 1978

Արտաքին հղումներԽմբագրել

[_ea2ca9a32416ee78-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_443e45b16a96ff57-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ola2002151531

[_91ac75bfcf05d563-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Балтушис Юозас // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[4] Բալթիական էտյուդ, Հանուն բարեկամության, Լիտվական պատմվածքների ժողովածու, «Սովետական գրող» հրատարակչություն, Երևան, 1978

[1]

[2]

[3]

[4]

Յուոզաս Բալտուշիս լիտ.՝ Juozas Baltušis

Ծնվել է	ապրիլի 14, 1909(1909-04-14)^[1] կամ ապրիլի 27, 1909(1909-04-27)^[2]
Ծննդավայր	Ռիգա, Ռուսական կայսրություն^[3]^[2]
Վախճանվել է	հունվարի 4, 1991(1991-01-04) (81 տարեկան) կամ փետրվարի 4, 1991(1991-02-04)^[2] (81 տարեկան)
Վախճանի վայր	Վիլնյուս, Լիտվա
Մասնագիտություն	գրող
Լեզու	լիտվերեն^[1]
Քաղաքացիություն	Լիտվա
Ժանրեր	պատմվածք, վիպակ և վեպ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ	«Պատվո նշան» շքանշան Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան և Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան