Յունգֆրաու

Յունգֆրաու (գերմ.՝ Jungfrau), Շվեյցարիայի ամենահայտնի լեռնագագաթներից մեկը; Բարձրությունը ծովի մակերևույթից 4158 մետր է։ Այդ ցուցանիշով երրորդ տեղն է գրավում Բեռնյան Ալպերում և Այգեր (գերմ.՝ Eiger) ու Մյոնխ (գերմ.՝ Mönch) սարերի հետ կազմավորում է լեռնագագաթային նշանավոր եռյակը։

Յունգֆրաու
Տեսակ	լեռ
Երկիր	Շվեյցարիա
Վարչատարածքային միավոր	Lauterbrunnen? և Fieschertal?
Լեռնաշղթա	Jungfrau-Fiescherhorn Group?
Մասն է	Jungfrau-Aletsch protected area?
Բարձրությունը ծովի մակարդակից	4158 մետր
Հարաբերական բարձրություն	694 մետր
Նյութ	նստվածքային ապար

Հակիրճ տեղեկատվություն

2001 թվականի դեկտեմբերի 13-ին Յունգֆրաու-Ալեչ-Բիչհորնի կազմում Յունգֆրաու լեռը ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում՝ դառնալով Ալպյան լեռներում առաջին բնական օբյեկտը, որ ընդգրկվել է այդ ցանկում։

Լեռան անվանումն առնչվում է նրա ստորոտից ոչ հեռու գտնվող կուսանոցի ինտերլակենցի միանձնուհիների հետ (Յունգֆրաու՝ գերմաներենից բառացի թարգմանած՝ նշանակում է կույս աղջիկ, օրիորդ)։ Այդ անվանումով լեռն առաջին անգամ նշվել է 1577 թվականի տոպոգրաֆիկ քարտեզներից մեկում։ Դեպի Յունգֆրաուի գագաթ առաջին վերելքն իրականացրել են շվեյցարացիներ Յոհան Ռուդոլֆն ու Հիերոնիմ Մայերը՝ ուղեկցորդներ Յոզեֆ Բորտիսի և Ալոիս Ֆոլկերի հետ (ընդ որում՝ բարձրացել են Գրիմզելի կողմից)։ Այդ ժամանակից ի վեր ժողովրդի մեջ սարը երբեմն կատակով անվանում են Տիկին Մայեր։

1896-ից մինչև 1912 թվականը այստեղ կառուցվել է «Յունգֆրաու» երկաթուղին, որ ամենաբարձրադիրն է Եվրոպայում։ Եվ նրա վերջին կայարանը՝ «Եվրոպայի գագաթ» անվանումով, ամենաբարձրադիր կայարանն է մայրցամաքում։ Սարի վրա գտնվող աստղադիտարանի ու օդերևութաբանական կայանի դիտահարթակներից հիասքանչ տեսարան է բացվում՝ ընդգրկելով Եվրոպայի ամենաերկար սառցադաշտը՝ 24 կիլոմետր երկարություն ունեցող Ալեչը և Թուն լճի շուրջը սփռված հովիտը։ Հանրահայտ տեսարժան վայրերից է նաև Յունգֆրաուի սառցապալատը, որ գտնվում է Ալեչ սառցադաշտից 20 մետր ցած, ունի շուրջ 1000 քառակուսի մետր մակերես և սառույցից պատրաստված բազմաթիվ ուշագրավ ցուցանմուշներ։

Լեռան ստորոտին գտնվող Վենգեն գյուղը, մերձակա Մյուռենի, Գրինդելվալդի ու Լաուտերբրունենի հետ կազմավորում է լեռնադահուկային համբավավոր մի շրջան՝ Յունգֆրաու թոփ ռեգիոն անվանումով։

Գրականություն

• «Юнгфрау». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
• Daniel Anker: Jungfrau. Zauberberg der Männer (= Bergmonographie. 1). AS Verlag, Zürich 1996, ISBN 3-905111-08-X.
• Peter Brunner: Jungfrau. 200 Jahre Jungfraugipfel. 125 Jahre Bergführerverein Lauterbrunnen. 100 Jahre SAC-Sektion Lauterbrunnen. Schlaefli & Maurer, Interlaken 2010, ISBN 978-3-85884-085-1.
• Alphonse Daudet: Tartarin in den Alpen. Die Besteigung der Jungfrau und andere Heldentaten. AS Verlag, Zürich 2011, ISBN 978-3-909111-85-5.
• Helmut Dumler, Willi P. Burkhardt: Viertausender der Alpen. 12., aktualisierte Auflage. Bergverlag Rother, München 2001, ISBN 3-7633-7427-2.

Պատկերասրահ

• 
  Յունգֆրաուն
• 
  Ալպյան տեսարան
• 
  Յունգֆրաուն և Փոքր Շայդեգը 1900 թ.
• 
  Տեսարան Ինտերլակենից
• 
  Փոքր Շայդեգի հյուսիսակողմը
• 
  Ալեչ սառցադաշտը
• 
  Յունգֆրաուն
• 
  Թուն լիճը և Այգեր, Մյոնխ, Յունգֆրաու սարերը

Արտաքին հղումներ

• Сайт Всемирного наследия ЮНЕСКО — региона Юнгфрау-Алеч(գերմ.)(անգլ.)
• Сайт региона Юнгфрау(գերմ.)(անգլ.)(ֆր.)
• Live Panoramakameras Junfraujoch/ Веб-камера Արխիվացված 2012-02-04 Wayback Machine
• С. М. Бобровников. Радуга над Юнгфрау — высокогорная обсерватория Сфинкс Արխիվացված 2015-04-01 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յունգֆրաու» հոդվածին։