Յունգֆրաու
Յունգֆրաու (գերմ.՝ Jungfrau), Շվեյցարիայի ամենահայտնի լեռնագագաթներից մեկը; Բարձրությունը ծովի մակերևույթից 4158 մետր է։ Այդ ցուցանիշով երրորդ տեղն է գրավում Բեռնյան Ալպերում և Այգեր (գերմ.՝ Eiger) ու Մյոնխ (գերմ.՝ Mönch) սարերի հետ կազմավորում է լեռնագագաթային նշանավոր եռյակը[1]։
| Յունգֆրաու | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | լեռ |
| Երկիր |  Շվեյցարիա |
| Վարչատարածքային միավոր | Lauterbrunnen? և Fieschertal? |
| Լեռնաշղթա | Jungfrau-Fiescherhorn Group? |
| Մասն է | Jungfrau-Aletsch protected area? |
| Բարձրությունը ծովի մակարդակից | 4158 մետր |
| Հարաբերական բարձրություն | 692 մետր |
| Նյութ | նստվածքային ապար |
Հակիրճ տեղեկատվությունԽմբագրել
2001 թվականի դեկտեմբերի 13-ին Յունգֆրաու-Ալեչ-Բիչհորնի կազմում Յունգֆրաու լեռը ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում՝ դառնալով Ալպյան լեռներում առաջին բնական օբյեկտը, որ ընդգրկվել է այդ ցանկում։
Լեռան անվանումն առնչվում է նրա ստորոտից ոչ հեռու գտնվող կուսանոցի ինտերլակենցի միանձնուհիների հետ (Յունգֆրաու՝ գերմաներենից բառացի թարգմանած՝ նշանակում է կույս աղջիկ, օրիորդ)[2][3]։ Այդ անվանումով լեռն առաջին անգամ նշվել է 1577 թվականի տոպոգրաֆիկ քարտեզներից մեկում։ Դեպի Յունգֆրաուի գագաթ առաջին վերելքն իրականացրել են շվեյցարացիներ Յոհան Ռուդոլֆն ու Հիերոնիմ Մայերը՝ ուղեկցորդներ Յոզեֆ Բորտիսի և Ալոիս Ֆոլկերի հետ (ընդ որում՝ բարձրացել են Գրիմզելի կողմից)։ Այդ ժամանակից ի վեր ժողովրդի մեջ սարը երբեմն կատակով անվանում են Տիկին Մայեր։
1896-ից մինչև 1912 թվականը այստեղ կառուցվել է «Յունգֆրաու» երկաթուղին, որ ամենաբարձրադիրն է Եվրոպայում։ Եվ նրա վերջին կայարանը՝ «Եվրոպայի գագաթ» անվանումով, ամենաբարձրադիր կայարանն է մայրցամաքում։ Սարի վրա գտնվող աստղադիտարանի ու օդերևութաբանական կայանի դիտահարթակներից հիասքանչ տեսարան է բացվում՝ ընդգրկելով Եվրոպայի ամենաերկար սառցադաշտը՝ 24 կիլոմետր երկարություն ունեցող Ալեչը և Թուն լճի շուրջը սփռված հովիտը։ Հանրահայտ տեսարժան վայրերից է նաև Յունգֆրաուի սառցապալատը, որ գտնվում է Ալեչ սառցադաշտից 20 մետր ցած, ունի շուրջ 1000 քառակուսի մետր մակերես և սառույցից պատրաստված բազմաթիվ ուշագրավ ցուցանմուշներ։
Լեռան ստորոտին գտնվող Վենգեն գյուղը, մերձակա Մյուռենի, Գրինդելվալդի ու Լաուտերբրունենի հետ կազմավորում է լեռնադահուկային համբավավոր մի շրջան՝ Յունգֆրաու թոփ ռեգիոն անվանումով։
ԳրականությունԽմբագրել
- «Юнгфрау»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907
- Daniel Anker: Jungfrau. Zauberberg der Männer (= Bergmonographie. 1). AS Verlag, Zürich 1996, ISBN 3-905111-08-X.
- Peter Brunner: Jungfrau. 200 Jahre Jungfraugipfel. 125 Jahre Bergführerverein Lauterbrunnen. 100 Jahre SAC-Sektion Lauterbrunnen. Schlaefli & Maurer, Interlaken 2010, ISBN 978-3-85884-085-1.
- Alphonse Daudet: Tartarin in den Alpen. Die Besteigung der Jungfrau und andere Heldentaten. AS Verlag, Zürich 2011, ISBN 978-3-909111-85-5.
- Helmut Dumler, Willi P. Burkhardt: Viertausender der Alpen. 12., aktualisierte Auflage. Bergverlag Rother, München 2001, ISBN 3-7633-7427-2.
ՊատկերասրահԽմբագրել
Յունգֆրաուն
Ալպյան տեսարան
Յունգֆրաուն և Փոքր Շայդեգը 1900 թ.
Տեսարան Ինտերլակենից
Փոքր Շայդեգի հյուսիսակողմը
Ալեչ սառցադաշտը
Յունգֆրաուն
Թուն լիճը և Այգեր, Մյոնխ, Յունգֆրաու սարերը
.jpg)
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ «Юнгфрау»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907
- ↑ Nathalie Henseler, NZZ am Sonntag։ «Chratzerengrat und Schijen»։ Berge.ch (գերմաներեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-11-ին։ Վերցված է 2011-08-03 Archived 2014-12-11 at the Wayback Machine.
- ↑ Therese Hänni (2011-08-03)։ «1811 verlor die Jungfrau ihre Unschuld»։ 20minuten online (գերմաներեն)։ Վերցված է 2011-08-03
Արտաքին հղումներԽմբագրել
- Сайт Всемирного наследия ЮНЕСКО — региона Юнгфрау-Алеч(գերմ.)(անգլ.)
- Сайт региона Юнгфрау(գերմ.)(անգլ.)(ֆր.)
- Live Panoramakameras Junfraujoch/ Веб-камера Archived 2012-02-04 at the Wayback Machine.
- С. М. Бобровников. Радуга над Юнгфрау — высокогорная обсерватория Сфинкс Archived 2015-04-01 at the Wayback Machine.