Յուզեֆ Բարան (լեհ.՝ Józef Baran, հունվարի 17, 1947(1947-01-17)[1], Բոժենչին, Brzesko County, Lesser Poland Voivodeship, Լեհաստան), ժամանակակից լեհ անվանի բանաստեղծ, գրական բազմաթիվ մրցանակների դափնեկիր

Յուզեֆ Բարան
Ծնվել էհունվարի 17, 1947(1947-01-17)[1] (77 տարեկան)
ԾննդավայրԲոժենչին, Brzesko County, Lesser Poland Voivodeship, Լեհաստան
Մասնագիտությունբանաստեղծ, գրող և երգերի հեղինակ
Քաղաքացիություն Լեհաստան
ԿրթությունPedagogical University of Kraków?
Պարգևներ
 Józef Baran Վիքիպահեստում
Յուզեֆ Բարանի դիմանկարը /նկարիչ՝ Զբիգնև Կրեսովատի/

Կենսագրություն խմբագրել

Յուզեֆն ավարտել է Վալբժիխի տեխնիկական կենտրոնը, ապա՝ Կրակովի մանկավարժական համալսարանի լեհական բանասիրության ֆակուլտետը։ Առաջին բանաստեղծությունները լույս է ընծայել 1969 թվականին, Życie Literackie ալմանախում։ Գրաքննադատ Արթուր Սանդաուերը, վերլուծելով Յուզեֆ Բարանի ստեղծագործությունները, շեշտել է, որ նրա պոեզիան ուղղակի թափանցում է հասարակ մարդկանց սրտերը։

1975 թվականին բանաստեղծը նշանակվել է Wieści ամսագրի, հետագայում՝ կրակովյան Dziennik Polski պարբերականի գլխավոր խմբագիր։ Նրա բանաստեղծություննեը հրատարակվել ու հրատարակվում են լեհական դպրոցական դասագրքերում՝ դառնալով ծրագրային ուսումնասիրության առարկա[2], մի շարք ստեղծագործություններ էլ տեղ են գտել միջագային գրական անթոլոգիաներում[3]։ Բավականին մեծ թիվ են կազմում Յուզեֆ Բարանի այն բանաստեղծությունները, որոնց հիման վրա ստեղծվել են ժողովրդականություն վայելող, սիրված երգեր։ Ընդ որում՝ դրանց կատարմամբ հանդես են գալիս ճանաչված այնպիսի երաժշտախմբեր ու անհատ կատարողներ, ինչպես՝ Stare Dobre Małżeństwo-ն, Էլժբետա Ադամիակը (Elżbieta Adamiak), Հաննա Բանաշակը (Hanna Banaszak), Քշիշտոֆ Միշկովսկին (Krzysztof Myszkowski), Անջեյ Զարիցկին (Andrzej Zarycki)...

Յուզեֆ Բարանի ստեղծագործությունները թարգմանվել են տասնյակ լեզուներով, այդ թվում՝ անգլերեն, եբրայերեն, գերմաներեն, չեխերեն, ռուսերեն, իսպաներեն, շվեդերեն[4]։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Գրքեր խմբագրել

  • "Nasze najszczersze rozmowy": Poetry – Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1974
  • "Dopóki jeszcze": Poetry – Warsaw, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976
  • "Na tyłach świata": Poetry – Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1977
  • "W błysku zapałki": Poetry – Warsaw, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1979
  • "Wiersze wybrane" – Warsaw, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1984
  • "Pędy i pęta": Poetry – Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1984
  • "Autor! Autor!: rozmowy z ludźmi pióra i palety." – Warsaw, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1986
  • "Skarga": Poetry – Szczecin, "Glob", 1988
  • "Czułość": Poetry – Kraków, Miniatura, 1988, 1989
  • "Wiersze wybrane" – Kraków, "Miniatura", 1990
  • "Śnił mi się Artur Sandauer": conversations and memories – Kraków, Centrum Kultury Żydowskiej Na Kazimierzu, Hereditas Polono – Judaica, 1992
  • "Pacierz Szwejka": Poetry – Kraków, "Miniatura", 1992
  • "Mała kosmogonia": Poetry – Kraków, "Miniatura", 1994
  • "115 wierszy" ( 115 pooems from the years 1985–1993) – Tarnów, "Comdruk", 1994
  • "Zielnik miłosny": Poetry – Oficyna Konfraterni Poetów, Kraków – Jawor (1995)
  • "Zielnik miłosny": Poetry – wyd. II, Konfraterania Poetów (1996)
  • "Epifania słoneczna": Poetry – Poznań, Arka, 1997
  • "Majowe zaklęcie": Poetry – Kraków, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, 1997
  • "Pod zielonym drzewem życia": Poetry – seria Poeci Krakowa, Kraków, Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie, 2000
  • "Dolina ludzi spokojnych" (fotografie – Jakub Ciećkiewicz) – Tarnów, Biblos, 2001
  • "Dom z otwartymi ścianami" – Warszawa, Nowy Świat, 2001
  • "Najdłuższa podróż" – Warsaw, Nowy świat, 2002
  • "Spotkanie – Begegnung" – Kraków, Oficyna Konfraterni Poetów – 2003 (przekład na niemiecki Henryk Bereska)
  • "A wody płyną i płyną" – Toruń, Wyd. Adam Marszałek, 2004
  • "Koncert dla nosorożca – dziennik poety z przełomu wieków" – Poznań, Zysk i S-ka, 2005
  • "Zielnik miłosny i inne liryki" – Poznań, Zysk i S-ka, 2005
  • "Tragarze wyobraźni" – Rzeszów, Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, 2006
  • "Taniec z ziemia" – Poznań, Zysk i S-ka, 2006
  • "Rondo. Wiersze z lat 2006–2009" – Poznań, Zysk i S-ka, 2009
  • "Podróże z tej i nie z tej ziemi" – migawki z sześciu kontynentów: Europy, obu Ameryk, Australii, Azji i Afryki – Poznań, Zysk i S-ka, 2010
  • "Borzęcin. Poezja i proza Józefa Barana" – Gminna Biblioteka Publiczna w Borzęcinie, 2014[5]

Գրքեր՝ այլ լեզուներով խմբագրել

  • Անգլերեն. "Hymn poranny", London Publishing Br@ndBook, 2006
  • Անգլերեն. Józef Baran "Tylko aż – Only So much", Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, Rzeszow 2007. Translation: Ewa Hryniewicz-Yarbrough
  • Անգլերեն. Józef Baran – "W Błysku – In a Flash", Cross – Cultural Communications, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, New York /Kraków 2000. Translation: Aniela i Jerzy Gregorek
  • Անգլերեն. Józef Baran -" Late Confession" – poetry miscellany chapbook, richard seehuus editor, Chattanooga, Tennessee, 1977, Translated by Jerzy Gregorek
  • Իսպաներեն. Józef Baran – "Casa de parades abiertas", Antologia poetica (1974–2006), Editiones Trea, Seleccion, traduccion y estudio preliminar de Anna Sobieska y Antonio Benitez Burraco
  • Ռուսերեն. "Pochwała zabwienia", Józef Baran, Wyd. Wahazar, Moscow 1996, translation: Andriej Bazilewskij
  • Գերմաներեն. Józef Baran "Spotkanie – Begegnung" – Oficyna Konfraterni Poetów, Kraków 2003, translation: Henryk Bereska

Երգեր խմբագրել

  • "Najlepsze lata – Atlantyda" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգչուհի Էլժբետա Ադամիակի)
  • "Prośba o nadzieję" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգչուհի Էլժբետա Ադամիակի)
  • "Szara piosenka" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգչուհի Էլժբետա Ադամիակի)
  • "Ballada majowa" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Ballada o arenie cyrkowej" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Niepokój" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Spóźnione wyznanie" (երաժշտությունը՝ Ռոման Զիոբրոյի)
  • "Ballada z gór" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Ballada o poecie" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Zwózka nieba" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Przechyla się ku jesieni ziemia" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Zapomniany grajek" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Szara ballada" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Ballada o dwóch braciach" (երաժշտությունը՝ Միրոսլավ Չիժիկևիչի)
  • "Ballada na urodziny" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Ballada powojowa" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Piosenka o nadziei" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Pastorałka bezdrożna" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Marcowy swing" (composition Ryszard Żarowski)
  • "Piosenka zauroczonego" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Ballada o listopadzie" (երաժշտությունը՝ կոմպոզիտոր և երգիչ Քշիշտոֆ Միշկովսկու)
  • "Piosenka dla tych, którzy się rozstają" (երաժշտությունը՝ Արկադիուշ Զավիլինսկու)
  • "Piwnicę Pod Baranami" (երաժշտությունը՝ Դիետեր Կալկայի)

Մրցանակներ խմբագրել

  • 1975 – Անջեյ Բուրսայի անվան մրցանակ ("Nasze najszczersze rozmowy" գրքի համար)
  • 1977 – Ստանիսլավ Պենտակի անվան մրցանակ ("Dopóki jeszcze" գրքի համար)
  • 1980 – Կոսցելսկիների մրցանակ ("W błysku zapałki" գրքի համար)
  • 1984 – Funduszu Literatury մրցանակ՝ տարվա լավագույն բանաստեղծական ժողովածուի համար ("Pedy i peta" գրքի համար))
  • 1992 – Doroczna Nagroda Wojewody Małopolskiego
  • 2001 – Ամսվա կրակովյան գիրք – 2001 թ. օգոստոս – "Dom z otwartymi ścianami" գրքի համար
  • 2001 – լոսանջելեսյան Pen West մրցանակ "W błysku. In a Flash" երկլեզվյա բանաստեղծական գրքի համար (թարգմանիչ՝ J. A. Gregorek)
  • 2002 – Władysław-Orkana մրցանակ
  • 2004 – Կրակով քաղաքի մրցանակ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 https://autority.snk.sk/cgi-bin/koha/opac-authoritiesdetail.pl?marc=1&authid=166067
  2. JANUSZ DRZEWUCKIE "Charakter pisma", Polish sketches, "Dajmy na to Józef Baran" (Pages 174 – 185) – Instytut Książki – "Twórczość", Kraków – Warszawa 2015
  3. "Bez prawdy osobistej i osobniczej nic się nie poradzi w literaturze." Wojciech Ligęzy in "Topos" Nr. 6/2014
  4. "Józef Baran metaforyzuje szczegół", Marcina Kołodziejczyka, reportage about Baran, "Polityka", 12/2014 (Nr 51/52)
  5. "Czarodziej z Borzęcina", Review by Piotr Szewc about Baran's book "Borzęcin", in "Nowy Książki", 1. Januar 2015

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուզեֆ Բարան» հոդվածին։