Յոհան Կրյուգեր

Յոհան Կրյուգեր
Ի ծնե անուն	ստորին սորբերեն Jan Krygar
Ծնվել է	ապրիլի 9, 1598[…]; Գուբեն, Շպրե Նեյսե, Բրանդենբուրգ, Գերմանիա
Մահացել է	փետրվարի 23, 1662[…] (63 տարեկան); Բեռլին, Բրանդենբուրգ-Պրուսիա
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, երաժշտագետ և երաժշտության տեսաբան
Գործիքներ	երգեհոն
	Johann Crüger Վիքիպահեստում

Յոհան Կրյուգեր (գերմ.՝ Johann Crüger, սորբ․՝ Jan Krygaŕ, ապրիլի 9, 1598(1598-04-09)^[1]^[2]^[3]^[…], Գուբեն, Շպրե Նեյսե, Բրանդենբուրգ, Գերմանիա - փետրվարի 23, 1662(1662-02-23)^[1]^[3]^[4]^[…], Բեռլին, Բրանդենբուրգ-Պրուսիա^[5]), սորբական ծագմամբ գերմանացի կոմպոզիտոր, երաժշտագետ։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Գուբենում, Գեորգ Կրյուգերի ընտանիքում։ 1622 թվականից սկսած՝ զբաղվել է ուսուցչությամբ, հարստացրել է գերմանական մշակույթը, ստեղծելով բազում նոր ստեղծագործություններ, իսկ 1647 թվականից սկսած՝ կատարել է ժողովրդական երգերի մշակումներ։ 1662 թվականին դարձել է Բեռլինի Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցու մեներգիչ։ Թողարկել է օրհներգերի երեք ժողովածու, ուր կարմիր թելի նման անցել է «Herzliebster Jesu, was hast du verbrochen?» երաժշտությունը, որը հետագայում օգտագործվել է Յոհան Սեբաստիան Բախի կողմից։ 1628 թվականին ամուսնացել է և ունեցել 5 երեխա։ 1637 թվականին ամուսնացել է երկրորդ անգամ։ 1662 թվականին մահացել է Բեռլինում։ Կրյուգերի մահից հետո միայն հրապարակվել են «Berliner Gesangbuch» (1640թ) և «Kirchenmelodien» (1649) ժողովածուները՝ նախատեսված քառաձայն երգեցողության համար։ Հայտնի են նրա ՛՛Wie soll ich dich empfangen Ah, Holy Jesus Cantate domino Jesu Meine Freude Choir Cantate Domino՛՛ ստեղծագործություները։

Ամենահայտնի ժողովածուն՝«Praxis pietatis melica» հավանաբար լույս է տեսել 1635 թվականին, իսկ արդեն 1733 թվականին հրատարակվել է 43 անգամ։

Գրականություն խմբագրել

Friedrich Wilhelm Bautz: Crüger, Johann. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 1, Bautz, Hamm 1975. 2., unveränderte Auflage Hamm 1990, ISBN 3-88309-013-1, Sp. 1172–1174.
Christian Bunners: Johann Crüger (1598–1662): Berliner Musiker und Kantor, lutherischer Lied- und Gesangbuchschöpfer. Frank & Timme, Berlin 2012, ISBN 978-3-86596-371-0.
Arrey von Dommer: Crüger, Johann. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 4, Duncker & Humblot, Leipzig 1876, S. 623 f.
Hans Heinrich Eggebrecht: Crüger (Krüger), Johannes. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, ISBN 3-428-00184-2, S. 428 f.
Wolfgang Herbst: Wer ist wer im Gesangbuch? Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2001, ISBN 3-525-50323-7, S. 66 ff.
Lothar Noack, Jürgen Splett: Bio-bibliographien: Brandenburgische Gelehrte der Fruhen Neuzeit. Akademie Verlag, Berlin 1997, ISBN 3-05-002840-8, S. 103–117.
Dietrich Nummert: Mit 24 schon Musikdirektor – Kantor und Lehrer Johann Crüger. In: Berlinische Monatsschrift, Heft 4/1998, S. 64–68.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 Discogs — 2000.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118834967 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Կրյուգեր» հոդվածին։

[_e96140f6be4afc4d-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_c33a53217888f6c5-2] 2,0 ^2,1 Discogs — 2000.

[_c5e77d4cfe345bd3-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica

[_465324ea76c72487-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_430d7b5d49033b87-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118834967 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]