Յոթ ոսկե քաղաքներ (Ciudades de oro) լեգենդը ծնվել է միջնադարում՝ Պիրենեյան թերակղզում և զարգացում է ստացել կոնկիստաների ընթացքում։ 16-րդ դարի Հյուսիսային Ամերիկայում առասպելական հարուստ քաղաքների գոյության մասին լուրերը մայրցամաքի խորքում նույն դերն են խաղացել, ինչ Էլդորադոյի և Պայթիթիի մասին պատմությունները Հարավային Ամերիկայում. Կոնկիստադորները անթիվ գանձերի որոնման համար արշավախմբեր են ուղարկել դեպի անհայտ տարածքներ, այդ թվում՝ ժամանակակից ԱՄՆ-ի տարածք։

Յոթ ոսկե քաղաքներ
Անթիլիայի յոթ քաղաքներև և Ռոիլլո կղզին Ալբինո դե Կանեպի քարտեզի վրա(1489):

Լեգենդ խմբագրել

Համաձայն Կաստիլիայի և Պորտուգալիայի ժողովրդական հավատքի, արաբների արշավանքի ժամանակ, Վեստգոթական թագավորության յոթ բարեպաշտ եպիսկոպոսներ՝ Պորտոյի եպիսկոպոսի գլխավորությամբ, փախչելով նվաճողներից, նավարկեցին Ատլանտյան օվկիանոսով դեպի արևմուտք և հասան կղզի, որտեղ նրանք հիմնեցին յոթ բնակավայրեր[1][2]։ Լեգենդի որոշ վարկածներում այս իրադարձությունները ժամանակավորապես համընկնում են 12-րդ դարում մավրերի կողմից Մերիդայի գրավման հետ։ Ի հիշատակ լեգենդի անվանակոչվել է Ազորյան կղզիներում Սետե-Սիդադեշ շրջանը։

Քաղաքները քարտեզների վրա խմբագրել

Սկսելով 1424 թվականի Զուան Պիզիգանոյի քարտեզից՝ 15-րդ դարի իտալացի քարտեզագրիչները Ատլանտյան օվկիանոսի արևմուտքում տեղադրում էին Անտիլիայի ուղղանկյուն կղզին՝ անջատված յոթ ծովախորշերով, և դրանցից յուրաքանչյուրի ափին պատկերում էին մի քաղաք։ Ակնհայտ է, որ լեգենդար կղզու մասին տեղեկությունները ստացվել են իսպանացի կամ պորտուգալացի նավաստիներից, ովքեր ծանոթ էին յոթ եպիսկոպոսների մասին լեգենդին։ Քաղաքի անունները փոփոխվում էիր հաճախակի (օրինակ ՝ Aira, Antuab, Ansalli, Ansesseli, Ansodi, Ansolli և Con): Երբեմն, Անտիլիայի փոխարեն, առասպելական կղզին կոչվում էր «Յոթ քաղաքների կղզի» (նավահանգիստ՝ Ilha das Sete Cidades, Septe Cidades):

Ոսկե քաղաքներ խմբագրել

1528 թվականին Ֆլորիդայի ափերին (այդ թվում՝ Կաբեսա դե Վակա) Նարվայես արշավախմբի կենդանի մնացած անդամները վերադարձան Նոր Իսպանիա այն լուրով, որ ինչ-որ տեղ դեպի հյուսիս, ըստ հնդկացիների պատմությունների, կան յոթ քաղաքներ՝ լի հեքիաթային գանձերով։ Այսպիսով, միջնադարյան լեգենդը նոր ծնունդ գտավ և սկսեց գրգռել կոնկիստադորների մտքերը։

1539 թվականին, հրապուրված այս պատմություններով, Ֆրանցիսկոս Վասկես դե Կորոնադոն ուղարկեց Ֆրանցիսկանցի Մարկոս դե Նիսին՝ հյուսիսային երկրները ուսումնասիրելու համար, որոնք, վերադառնալուն պես, իսպանացիներին համոզեցի, որ գոյություն ունի նման վայր։ Հնարավոր է, որ Ֆրանցիսկանցին այլ կերպ է մեկնաբանել բնիկներից լսած լեգենդները իրենց նախնիների տան՝ Ազտլանի մասին։

1540 թվականին Վասկես դե Կորոնադոն ձեռնամուխ եղավ յոթ քաղաքները որոնելու։ Հասնելով Պուեբլոյի հնդկացիների տարածք՝ նա նրանցից լսեց մի նոր լեգենդ Կիվիրա (Quivira) քաղաքի մասին, որտեղ իշխում է «թուրքը»։ Մեծ դժվարությամբ հասնելով նպատակակետին, որտեղ պետք է լինեին Սիբոլան և Կիվիրան, կոնկիստադորը ոչինչ չգտավ՝ բացի աղքատ հնդկացիների տնակներից։ Դրանից հետո յոթ քաղաքների մասին լեգենդները արագորեն անկում ապրեց։

Զանգվածային մշակույթում խմբագրել

  • Յոթ ոսկե քաղաքների որոնմանը նվիրված է Ճապոնական «Էստեբան, արևի որդի» մուլտսերիալը (1982), որի գործողությունը տեղի է ունենում 1532 թվականին։
  • «Ացտեկի աշունը» ամերիկացի գրող Գերի Ջենինգսի պատմավեպն է, որը հրատարակվել է 1997 թվականին, որում նկարագրվում է Նարվայեսի արշավախմբի ողջ մնացած մասնակիցների վերադարձը։
  • Յոթ ոսկե քաղաքներից մեկի որոնմամբ զբաղվում է Բենջամին Գեյթսը՝ «Ազգի գանձերը։ Գաղտնիքների գիրքը» (2007) ֆիլմում։
  • Յոթ ոսկե քաղաքների լեգենդի վրա հիմնված է Uncharted խաղի սյուժեն՝ Ոսկե անդունդ (2011) PS Vita-ի համար։
  • Կիվիրայի հնագույն քաղաքի որոնմամբ արշավախումբը զբաղվում է Լինքոլն Չայլդի և Դուգլաս Պրեստոնի «Ոսկե քաղաք» գրքում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. C. R. Beazley. The dawn of modern geography: a history of exploration and geographical science (1897: vol. 1, p.234). Также Babcock (1922: p.72)
  2. Cortesão (1954 (1975): p.140)