Յան Բահիլ (սլովեն.՝ Ján Bahýľ, մայիսի 25, 1856(1856-05-25)[1], Զվոլենսկա Սլատինա, Zvolen District, Սլովակիա - մարտի 13, 1916(1916-03-13)[1], Բրատիսլավա, Ավստրո-Հունգարիա[1]), սլովակ գյուտարար, ինժեներ։ Մասնագիտացել է ռազմական գիտության, ռազմական շինարարության և ճարտարագիտության մեջ։ Հետաքրքրվել է թռչող սարքերով[2]։ 1895 թվականին նրան շնորհվել է արտոնագիր ուղղաթիռի համար[3]։

Յան Բահիլ
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 25, 1856(1856-05-25)[1]
ԾննդավայրԶվոլենսկա Սլատինա, Zvolen District, Սլովակիա
Մահացել էմարտի 13, 1916(1916-03-13)[1] (59 տարեկան)
Մահվան վայրԲրատիսլավա, Ավստրո-Հունգարիա[1]
Քաղաքացիություն Ավստրո-Հունգարիա
Մասնագիտությունճարտարագետ, գյուտարար, սպա, տեխնիկ և ավիատիեզերքային ճարտարագետ
 János Bahily Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Յան Բահիլը ծնվել է 1856 թվականին Զվոլենսկա Սլատինայում, Հունգարիայի թագավորություն (այժմ՝ Սլովակիա)։ 1869 թվականին ավարտել է Բանսկա Շտյավնիցայի հանքարդյունաբերության ակադեմիան։ Ավարտելուց հետո համալրել է հունգարական բանակի շարքերը, որտեղ նրա վերադաս սպայական գումարտակի աշխատակիցները նկատել են Բահիլի տեխնիկական կարողությունները և նրան տեղափոխել են տեխնիկական անձնակազմ։ Նոր նշանակումը Բահիլին հնարավորություն է ընձեռել սովորելու Վիեննայի ռազմական ակադեմիայում, որը նա ավարտել է 1879 թվականին և ստացել լեյտենանտի կոչում։ Բանակում անցկացրած ժամանակահատվածում Բահիլը մշակել է մի շարք գյուտեր (հիդրավլիկա

Իր առաջին գյուտը Բահիլն ինքն է ֆինանսավորել։ Այն կոչվում էր Steam Tank, որը ձեռք է բերվել ռուսական բանակի կողմից։ Բահիլին շնորհվել է տասնյոթ արտոնագրեր, այդ թվում արտոնագրեր տանկի պոմպի, օդային տուրբինի հետ զուգորդված տաք օդապարիկի, Սլովակիայում առաջին բենզինային շարժիչով մեքենայի (Անտոն Մարշալի հետ համատեղ) և Բրատիսլավայի ամրոցի վերելակի համար[4]։ Նա ղեկավարեց ամենավաղ ուղղաթիռային մոդելներից մեկը, որը նա ստեղծեց՝ ներքին այրման շարժիչը օգտագործելով որպես էներգիայի աղբյուր[5]։ 1905 թվականի մայիսի 5-ին տարբերակներից մեկը հասավ 4.3 մետր բարձրության՝ սլանալով 1615 մետր[5]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. Ján Bahýľ. Konštruktér, vynálezca. (en. Ján Bahýľ. Constructor, inventor.) Slovak Academy of Sciences.
  3. Ján Bahýľ - životopis. (en. Ján Bahýľ - biography.) Industrial Property Office of the Slovak Republic
  4. «Famous Slovaks - Jan Bahyl». Heart of Europe. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 20-ին.
  5. 5,0 5,1 Aldawoodi, Namir. An approach to designing an unmanned helicopter autopilot using genetic algorithms and simulated annealing. ProQuest. էջ 37. ISBN 978-0-549-77349-8. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 20-ին.(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յան Բահիլ» հոդվածին։