Յանիս Ռոզենթալ
Յանիս Միխայլովիչ Ռոզենթալ (մարտի 6 (18), 1866 կամ մարտի 18, 1866[1], Սալդուս, Կուրլանդիական գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 13 (26), 1916 կամ դեկտեմբերի 26, 1916[1], Հելսինկի, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն), լատիշ անվանի նկարիչ[3], կերպարվեստի լատիշական դպրոցի հիմնադիրներից։
Յանիս Ռոզենթալ Janis Rozentāls | |
---|---|
Ծնվել է | մարտի 6 (18), 1866 կամ մարտի 18, 1866[1] |
Ծննդավայր | Սալդուս, Կուրլանդիական գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն |
Վախճանվել է | դեկտեմբերի 13 (26), 1916 (50 տարեկան) կամ դեկտեմբերի 26, 1916[1] (50 տարեկան) |
Մահվան վայր | Հելսինկի, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն |
Կրթություն | Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա |
Մասնագիտություն | նկարիչ |
Ոճ | իմպրեսիոնիզմ և սիմվոլիզմ[2] |
Ժանր | դիմապատկեր |
Թեմաներ | գեղանկարչություն |
Աշակերտներ | Gustavs Klucis? |
Ամուսին | Elli Forssell–Rozentāle? |
Janis Rozentals Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն
խմբագրել1888-1894 թթ. սովորել է Պետերբուրգի Գեղարվեստի ակադեմիայում, Վլադիմիր Մակովսկու մոտ, եղել է լատիշ նկարիչների պետերբուրգյան «Ռուկիս» խմբակի անդամ («Rūķis»)[4]։ 1901-1915 թթ. ստեղծագործել է Լատվիայում։ Ռոզենթալի ստեղծագործությունները («Պատարագից հետո», 1894 թ., «Վերադառնում են գերեզմանատնից», 1895 թ. «Վերադառնում են աշխատանքից», 1903 թ.) մոտ են էցերեղվիժնիկների գործերին և հավաստիորեն պատկերում են լատիշ ժողովրդի աշխատանքն ու կենցաղը։ Ռոզենթալը լատիշ, գեղանկարչությունում առաջինն արտահայտեց իր ժամանակի գյուղի դասակարգային շերտավորումը։ Ստեղծել է նաև ժամանակակիցների մի շարք արտահայտիչ դիմանկարներ («Պ․ Ֆեդդեր» 1901 թ., նշված գործերը՝ Լատվիական ԽՍՀ գեղարվեստական թանգարան, Ռիգա)։
Պատկերասրահ
խմբագրել-
Նկարչի հուշարձանը Սալդուսում
-
Nāve (Մահը) (1897)
-
Կապրիում (1912)
-
Իտալական բնապատկեր (1915)
-
Ընտանիքը Սիգուլդայում (1913)
-
Գերեզմանատնից (1895)
-
Եկեղեցուց գալիս (1894)
-
Զբոսախնջույք (1913)
-
Գրող Ռուդոլֆ Բլաումանիսի դիմանկարը (1908)
-
Մերիա Գրոսվալդսի դիմանկարը (1902)
-
Շառլոտա ֆոն Լիվենի դիմանկարը (1899)
-
Իշխանուհին կապիկի հետ (1913)
-
Սև օձ (1903)
-
Կանայք և բնության ոգիները (1907)
-
Նկարչի արվեստանոցը (1896)
-
Արևի դուստրերը (1912)
-
Տղամարդիկ ռուսական ծխախոտով (1901)
-
Մ. Վինյեր-Գրինբերգի դիմանկարը (1916)
-
Արկադիա
-
Ցնծացող մանուկներ
-
Մայր ու մանուկ
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ The Rozentāls Family. Elita Sproģe. J.Rozentāls Saldus Museum of History and Art.2008.
- ↑ Māksla un arhitektūra biogrāfijās / [atb. red. Andris Vilsons, Anita Vanaga; zin. red.: Velta Holcmane … [u.c.]; fotogr.: Aivars Lode, Mārtiņš Salna]. 3. sēj. A-Kal. — Rīga : Latvijas enciklopēdija, 1995 : (Latvijas karte). — 255 lpp. : il. ; 24 cm. — (Latvija un latvieši). ISBN 5-89960-058-6(լատիշերեն)
Գրականություն
խմբագրել- Skulme U., Lapinš А. Janis Rosentals, Riga, 1954
- Кончина художника Яна Розенталя // Новое время. 1916. 16 декабря
- Похороны Яна Розенталя // Новое время. 1916. 23 декабря
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Янис Розенталс на сайте галереи классического искусства
- Janis Rozentāls Արխիվացված 2020-02-20 Wayback Machine(անգլ.)
- Janis Rozentāls (1866—1916)(լատիշերեն)
- Галерея картин
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յանիս Ռոզենթալ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |