Վիքիպեդիա

Յանիս Ռոզենթալ

Յանիս Միխայլովիչ Ռոզենթալ (մարտի 6 (18), 1866 կամ մարտի 18, 1866(1866-03-18)[1], Սալդուս, Լատվիա - դեկտեմբերի 13 (26), 1916 կամ դեկտեմբերի 26, 1916(1916-12-26)[1], Հելսինկի, Ռուսական կայսրություն), լատիշ անվանի նկարիչ[3], կերպարվեստի լատիշական դպրոցի հիմնադիրներից։

Յանիս Ռոզենթալ
Janis Rozentāls
Rozentals Pasportrets.jpg
Ծնվել էմարտի 6 (18), 1866 կամ մարտի 18, 1866(1866-03-18)[1]
ԾննդավայրՍալդուս, Լատվիա
Վախճանվել էդեկտեմբերի 13 (26), 1916 (50 տարեկան) կամ դեկտեմբերի 26, 1916(1916-12-26)[1] (50 տարեկան)
Մահվան վայրՀելսինկի, Ռուսական կայսրություն
ՔաղաքացիությունFlag of Russia.svg Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ
Ոճիմպրեսիոնիզմ և սիմվոլիզմ[2]
Ժանրդիմապատկեր
Թեմաներգեղանկարչություն
ԱշակերտներGustavs Klucis?
ԱմուսինElli Forssell–Rozentāle?
Commons-logo.svg Janis Rozentals Վիքիպահեստում

ԿենսագրությունԽմբագրել

1888-1894 թթ. սովորել է Պետերբուրգի Գեղարվեստի ակադեմիայում, Վլադիմիր Մակովսկու մոտ, եղել է լատիշ նկարիչների պետերբուրգյան «Ռուկիս» խմբակի անդամ («Rūķis»)[4]։ 1901-1915 թթ. ստեղծագործել է Լատվիայում։ Ռոզենթալի ստեղծագործությունները («Պատարագից հետո», 1894 թ., «Վերադառնում են գերեզմանատնից», 1895 թ. «Վերադառնում են աշխատանքից», 1903 թ.) մոտ են էցերեղվիժնիկների գործերին և հավաստիորեն պատկերում են լատիշ ժողովրդի աշխատանքն ու կենցաղը։ Ռոզենթալը լատիշ, գեղանկարչությունում առաջինն արտահայտեց իր ժամանակի գյուղի դասակարգային շերտավորումը։ Ստեղծել է նաև ժամանակակիցների մի շարք արտահայտիչ դիմանկարներ («Պ․ Ֆեդդեր» 1901 թ., նշված գործերը՝ Լատվիական ԽՍՀ գեղարվեստական թանգարան, Ռիգա)։

ՊատկերասրահԽմբագրել

  • Նկարչի հուշարձանը Սալդուսում

  • Nāve (Մահը) (1897)

  • Իտալական բնապատկեր (1915)

  • Ընտանիքը Սիգուլդայում (1913)

  • Գերեզմանատնից (1895)

  • Եկեղեցուց գալիս (1894)

  • Զբոսախնջույք (1913)

  • Ինքնանկար (1900)

  • Գրող Ռուդոլֆ Բլաումանիսի դիմանկարը (1908)

  • Մերիա Գրոսվալդսի դիմանկարը (1902)

  • Շառլոտա ֆոն Լիվենի դիմանկարը (1899)

  • Իշխանուհին կապիկով (1913)

  • Սև օձ (1903)

  • Կանայք և բնության ոգիները (1907)

  • Նկարչի արվեստանոցը (1896)

  • Արևի դուստրերը (1912)

  • Տղամարդիկ ռուսական ծխախոտով (1901)

  • Մ. Վինյեր-Գրինբերգի դիմանկարը (1916)

  • Արկադիա

  • Ցնծացող մանուկներ

  • Մայր ու մանուկ

  Յանիս Ռոզենթալ Վիքիպահեստում

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  2. ↑ RKDartists (նիդերլ.)
  3. ↑ The Rozentāls Family. Elita Sproģe. J.Rozentāls Saldus Museum of History and Art.2008.
  4. ↑ Māksla un arhitektūra biogrāfijās / [atb. red. Andris Vilsons, Anita Vanaga; zin. red.: Velta Holcmane … [u.c.]; fotogr.: Aivars Lode, Mārtiņš Salna]. 3. sēj. A-Kal. — Rīga : Latvijas enciklopēdija, 1995 : (Latvijas karte). — 255 lpp. : il. ; 24 cm. — (Latvija un latvieši). ISBN 5-89960-058-6(լատիշերեն)

ԳրականությունԽմբագրել

  • Skulme U., Lapinš А. Janis Rosentals, Riga, 1954
  • Кончина художника Яна Розенталя // Новое время. 1916. 16 декабря
  • Похороны Яна Розенталя // Новое время. 1916. 23 декабря

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Յանիս_Ռոզենթալ&oldid=8436153» էջից