Յազեպ Դրոզդովիչ

Յազեպ Դրոզդովիչ
Ծնվել է	հոկտեմբերի 1 (13), 1888
Ծննդավայր	Puńki, Դիսենսկի գավառ, Վիլենի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 15, 1954 (65 տարեկան)
Մահվան վայր	Padsvillye, Padsviĺski Sieĺsaviet, Hlybokaje District, Մոլոդեչնայի մարզ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն և Բելառուսական ԽՍՀ
Կրթություն	Q60594237? և Վիլնայի Տրուտնևի անվան նկարչական դպրոց
Մասնագիտություն	նկարիչ, քանդակագործ, ազգագրագետ, հնագետ, մանկավարժ, գրող, գծանկարիչ, բանահավաք և նկարչության ուսուցիչ
Թեմաներ	գեղանկարչություն, պատմական գեղանկարչություն, գրքի գրաֆիկա, քանդակագործություն, ազգագրություն, բանագիտություն, հնագիտություն, Ստեղծագործական և մասնագիտական գրություն և գեղարվեստական կրթություն
Աշակերտներ	Q19810336?
	Jazep Drazdovič Վիքիպահեստում

Յազեպ (Իոսիֆ) Նարցիզովիչ Դրոզդովիչ (բելառուս․՝ Язэп Нарцызавіч Драздовіч, հոկտեմբերի 1 (13), 1888, Puńki, Դիսենսկի գավառ, Վիլենի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - սեպտեմբերի 15, 1954(1954-09-15), Padsvillye, Padsviĺski Sieĺsaviet, Hlybokaje District, Մոլոդեչնայի մարզ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), բելառուս գեղանկարիչ, գրաֆիկ նկարիչ, քանդակագործ, գրող, բանահավաք, ազգագրագետ և հնագետ։

Կենսագրություն խմբագրել

Յազեպ Դրոզդովիչ, «Վսեսլավ Պոլոցկի», 1923

Ծնվել է 1888 թվականի հոկտեմբերի 13-ին, Գլուբոկսկի շրջանի Պանկի խուտորում աղքատ ազնվական ընտանիքում։ Երկու տարեկանում մնացել է առանց հոր, նրան և իր հինգ եղբայրներին մեծացրել է Յուզեֆի մայրը։ Սովորել է Վիլնայի նկարչական դպրոցում (1906-1910) գեղանկարչության պրոֆեսոր Իվան Տրուտնևի մոտ։ Ծառայել է բանակում, աշխատել է Մինսկի իգական գիմնազիայում որպես նկարչության ուսուցիչ, որպես նկարազարդող՝ ակտիվորեն համագործակցել է ամսագրերի ու թերթերի հետ։

Յազեպ Դրոզդովիչը մահացել է 1954 թվականի սեպտեմբերի 15-ին։

Ստեղծագործական ուղի խմբագրել

Յազեպ Դրոզդովիչ, «Մինսկ. բարձրադիր վայր», 1919

«Հավերժական թափառականը»՝ Յազեպ Դրոզդովիչի հուշարձանը Մինսկում՝ Մաքսիմ Բոգդանովիչ փողոցում։ Հեղինակ՝ Իգոր Գոլուբև

1910-ական թվականներին Դրոզդովիչն աշխատել է գրքի գրաֆիկայի բնագավառում, նկարազարդել է «1910 թվականի Բելառուսական օրացույց»-ը, Կոնստանցիա Բույլոյի «Լեռնային ծաղիկ»-ը, Ա. Գրինևիչի «Школьны спеўнік»-ը, «Вялікая шышка, або Вар'ят без вар'яцтва» իր սեփական գիրքը և «Գարադոլսկայա թավուտ» վիպակը։ 1910-ականների վերջին և 1920-ականների սկզբին ստեղծել է ամրոցային ճարտարապետության հուշարձանների գրաֆիկական շարք և մարմնավորել է բելառուսական բնության պատկերը «Դիսնենշչինա» գրաֆիկական թերթիկներում։ 1924 թվականին նկարիչն այցելել է բանաստեղծ Կազիմիր Սվոյակին և նկարել Զասվիր քաղաքի կյանքի մի քանի գրաֆիկական պատկերներ։

Գեղանկարչական ստեղծագործություններից (թեմատիկ նկարներ, դիմանկարներ, բնանկարներ) առանձնանում են դրվագները միջնադարյան Պոլոտչինայի կյանքից, Սկորինսկու շարքը (1940-ական թվականներ), «Բելառուսի բնությունը» (1940-ականներ) մատենաշարի գծանկարները։

Ստեղծել է Ֆրանցիսկ Սկորինայի (1910-ական թվականներ) քանդակը, «Գորիսլավայի ողբը» կոմպոզիցիան և մոր և եղբոր բարելիեֆային դիմանկարները։

1920-ական թվականներից Դրոզդովիչը Բելառուսում իր ճանապարհորդությունների ժամանակ սկսել է գորգեր նկարել, ձայնագրել է ժողովրդական երգեր, հավաքել ու մշակել ժողովրդական լեզվի բառապաշարը բառարանների համար։

1931 թվականին բելառուսերենով հրատարակել է աստղագիտության մասին հանրաճանաչ գիրք՝ «Երկնային վազքերը» և նկարում պատկերների գրաֆիկական շարք տիեզերական թեմայով։

Պատերազմից հետո՝ 1949 թվականին, Յազեպ Դրոզդովիչը փորձել է հրատարակել իր «Շարժման տեսությունը տիեզերական նշանակության մեջ» մենագրությունը, սակայն չի հաջողվում։

Հիշատակ խմբագրել

Բելառուսի փոստային նամականիշ (1994)

Վիտեբսկի մարզի Գլուբոկոե քաղաքում բացվել է Յազեպ Դրոզդովիչի անվան մանկական արվեստի դպրոց^[2],
Շարկովշչինսկի շրջանի Գերմանովիչի ագրոքաղաքում գործում է Յազեպ Դրոզդովիչի անվան գեղարվեստազգագրական թանգարան,
Մինսկում, Օրշայում, Մոլոդեչնոյում, Նովոգրուդոկում, Գլուբոկոեում, Շարկովշչինայում, Ռադոշկովիչիում անվանակոչվել են փողոցներ Յազեպ Դրոզդովիչի անունով,
1982 թվականին Գլյուբոկոե շրջանի Մալիե Դավիդկի գյուղում Յազեպ Դրոզդովիչի գերեզմանին տեղադրվել է հարթաքանդակով քարաքանդակ (քանդակագործ՝ Ա. Շատերնիկ)^[3],
1993 թվականին Մինսկի Տրոիցկի արվարձանում բացվել է Յազեպ Դրոզդովիչի հուշարձանը (քանդակագործ՝ Իգոր Գոլուբև, ճարտարապետ՝ Վ. Մարուխին),
1994 թվականին թողարկվել է Բելառուսի փոստային նամականիշ՝ նվիրված Յազեպ Դրոզդովիչին,
2011 թվականին նկարահանվել է «Երկիր և երկինք» ֆիլմը (Բելառուսֆիլմ, վավերագրական ռեժիսոր՝ Իրինա Վոլոխ)՝ նվիրված Յազեպ Դրոզդովիչին,
2012 թվականին Գլյուբոկոեում, Բելառուսի գրականության օրվա կապակցությամբ, նշանավոր հայրենակիցների ծառուղում կանգնեցվել է Յազեպ Դրոզդովիչի կիսանդրին^[4],
2013 թվականի ապրիլին Մոլոդեչնոյում տեղի է ունեցել «Յազեպ Դրոզդովիչի ճանապարհներով» գիտագավառագիտական և պատմության գիտաժողովը,
2013 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Բելառուսի Հանրապետության կապի և տեղեկատվության նախարարությունը թողարկել է ծրար՝ նվիրված «Յազեպ Դրոզդովիչի գեղանկարչությունը»^[5],
Յազեպ Դրոզդովիչի ծննդյան 130-ամյակի կապակցությամբ 2018 թվականի հոկտեմբերի 10-ին նրա ծննդավայրում՝ Գլուբոկոե շրջանի Պունկիի նախկին խուտորում, հիշատակի նշան է տեղադրվել,
2021 թվականին Դիսնեյում հայտնվել է Յազեպ Դրոզդովիչի դիմանկարով որմնանկար^[6],
2018 թվականին Վիտեբսկի մարզային գործկոմի որոշմամբ Յազեպ Դրոզդովիչի գերեզմանը (1954) ճանաչվել է որպես պատմամշակութային արժեք՝ Բելառուսի Հանրապետության պատմամշակութային արժեք (ծածկագիր՝ 213Д000942):

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ Культура и СМИ Արխիվացված է Հունվար 29, 2014 Wayback Machine-ի միջոցով: на официальном сайте Глубокского районного исполнительного комитета
↑ Дроздович Язеп Нарцизович Արխիվացված է Մարտ 4, 2016 Wayback Machine-ի միջոցով: на сайте Глубокского историко-этнографического музея
↑ «Сквер знаменитых уроженцев Глуботчины открылся на Дне белорусской письменности». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 1-ին.
↑ «Конверт с оригинальной маркой "Живопись. Я.Н.Дроздович"».
↑ «У Дзісне з'явіўся мурал, прысвечаны мастаку Язэпу Драздовічу» (by).{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Գրականություն խմբագրել

Ліс, А. Вечны вандроўнік / А. Ліс. — Мн., 1984
Памяць: Гicторыка-дакументальная хроніка Мядзельскага раёна. - Мн.,1998. - C.157.- ISBN 985-11-0107-9

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Я. Н. Драздовiч. Галерэя выяўленчага мастацтва(բելառուս.)
«Удивительный мир Язепа Дроздовича: к 130-летию со дня рождения (1888–1954)». Национальная библиотека Беларуси (ռուսերեն). 2018. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 4-ին.
Язэп Дроздович и его фантастические сны(ռուս.)
Спадчына Беларусi. Язэп Драздовіч(բելառուս.)
Могилы наших земляков: Язэп Дроздович

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յազեպ Դրոզդովիչ» հոդվածին։

[_e6deb0b0bee59b8c-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[2] Культура и СМИ Արխիվացված է Հունվար 29, 2014 Wayback Machine-ի միջոցով: на официальном сайте Глубокского районного исполнительного комитета

[3] Дроздович Язеп Нарцизович Արխիվացված է Մարտ 4, 2016 Wayback Machine-ի միջոցով: на сайте Глубокского историко-этнографического музея

[4] «Сквер знаменитых уроженцев Глуботчины открылся на Дне белорусской письменности». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 1-ին.

[5] «Конверт с оригинальной маркой "Живопись. Я.Н.Дроздович"».

[6] «У Дзісне з'явіўся мурал, прысвечаны мастаку Язэпу Драздовічу» (by).{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]