Մաքս Լիտման (գերմ.՝ Max Littmann, հունվարի 3, 1862(1862-01-03)[1][2][3], Խեմնից-Շլոսխեմնից, Խեմնից, Q15621863?, Սաքսոնիայի թագավորություն, Գերմանական միություն - սեպտեմբերի 20, 1931(1931-09-20)[3], Մյունխեն, Վայմարյան Հանրապետություն[4]), գերմանացի ճարտարապետ։

Մաքս Լիտման
Ծնվել էհունվարի 3, 1862(1862-01-03)[1][2][3]
ԾննդավայրԽեմնից-Շլոսխեմնից, Խեմնից, Q15621863?, Սաքսոնիայի թագավորություն, Գերմանական միություն
Մահացել էսեպտեմբերի 20, 1931(1931-09-20)[3] (69 տարեկան)
Վախճանի վայրՄյունխեն, Վայմարյան Հանրապետություն[4]
ԿրթությունԴրեզդենի տեխնիկական համալսարան
 Max Littmann Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Մաքս Լիտմանը ծնվել է Շլոզքեմնիցում։ Սովորել է Քեմնիցի և Դրեզդենի տեխնոլոգիական համալսարաններում։ 1885 թվականին տեղափոխվել է Մյունխեն, որտեղ հանդիպել է Ֆրիդրիխ Տիրշին և Գաբրիել վոն Սիդլին և դեպի Իտալիա և Փարիզ կատարած կրթական ուղևորություններից հետո, հաստատվել է որպես ազատ ճարտարապետ։

1891 թվականին միանում է կնոջ ամուսնու հոր` Ջեկոբ Հեյլմանի բիզնեսին և այն դարձնում Heilmann & Littmann general partnership (ավելի ուշ` սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություն) և ստանձնում պլանավորման բաժնի պատասխանատվությունը։ Լիտմանը ստեղծել է հոյակապ շենքեր, այդ թվում` թատրոններ, հանրախանութներ, սպա կենտրոններ, եղել է Հեյլմանին, ով մասնագիտացած էր բնակարանային շինությունների կառույցման գործում, կատարյալ փոխարինող։

Կենդանության օրոք Լիտմանն ընդգրկվել է հրեական հանրագիտարանում։ Նրա ֆենոտիպային աղյուսակը երբեք ոչ մի անդրադարձ չի կատարում նրա հրեական ծագման մասին, այլ նշում է, որ նա սերում է Օշացի (Սաքսոնիա) բողոքական ընտանիքից ։

Մատենագիտություն խմբագրել

  • Breuer, Judith: Die Alte Oper in Stuttgart im Kontext der Theaterarchitektur von Max Littmann und der Dekorationsmalerei von Julius Mössel. Eine Ausstellung der Württembergischen Staatstheater im Kleinen Haus (Oberes Foyer) vom 5. Mai bis 11. Juni 1984. Stuttgart 1984.
  • Littmann, Max: Das Charlottenburger Schiller-Theater. München: Bruckmann [ca. 1906].
  • Littmann, Max: Das Münchner Künstlertheater. München: Werner 1908.
  • Littmann, Max: Das Großherzogliche Hoftheater in Weimar. Denkschrift zur Feier der Eröffnung. München: Werner 1908.
  • Littmann, Max: Die Königlichen Hoftheater in Stuttgart. Darmstadt: Koch 1912.
  • Lux, Joseph August: Das Stadttheater in Posen, erbaut von Max Littmann. Eine Denkschrift. München: Werner 1910.
  • Schaul, Bernd-Peter: Der Architekt Max Littmann. Sein Beitrag zur Reform des Theaterbaus um 1900. Tübingen: Masch. Diss. 1978.
  • Schaul, Bernd-Peter: Das Prinzregententheater in München und die Reform des Theaterbaus um 1900. Max Littmann als Theaterarchitekt. Arbeitshefte des Bayerischen Landesamtes für Denkmalpflege, Bd. 37. 168 S., 174 Abbildungen. München Lipp 1987.
  • Wegener, Wilhelm: Die Reformation der Schaubühne: eine technisch-dramaturgische Interpretation der Theaterbauten des Münchner Architekten Max Littmann und ihre Bedeutung für die Entwicklung der deutschen Schaubühne. München 1956 (Diss München 1957).
  • Weiss-Vossenkuhl, Dorothea: Das Opernhaus in Stuttgart von Max Littmann (1910–1912). Stuttgart: Klett-Cotta 1983.
  • Wolf, Georg Jacob: Max Littmann 1862–1931. Das Lebenswerk eines deutschen Architekten. 68 S., 116 Tafeln. München, Knorr & Hirth 1931.
  • Wolf, Georg Jacob: Ingenieur J. Heilmann und das Baugeschäft Heilmann und Littmann. Ein Rückblick auf vierzig Jahre Arbeit. 25 S., 64 Tafeln. München 1911.
  • Wolf, Georg Jacob: Das staatlich-städtische Kurmittelhaus Bad Reichenhall erbaut von Architekt Max Littmann, München. Eine Denkschrift. München: Bruckmann 1928.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մաքս Լիտման» հոդվածին։