Մարչելլո Մալպիգի
Մարչելլո Մալպիգի (իտալ.՝ Marcello Malpighi, մարտի 10, 1628[1][2][3][…], Կրևալկորե, Պապական մարզ - նոյեմբերի 29, 1694[1][3], Հռոմ, Պապական մարզ), իտալացի կենսաբան, բժիշկ, Լոնդոնյան թագավորական ընկերության անդամ։
Մարչելլո Մալպիգի Marcello Malpighi | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մարտի 10, 1628[1][2][3][…] Կրևալկորե, Պապական մարզ |
| Մահացել է | նոյեմբերի 29, 1694[1][3] (66 տարեկան) Հռոմ, Պապական մարզ բնական մահով |
| Գերեզման | Santi Gregorio e Siro |
| Դավանանք | կաթոլիկություն |
| Մասնագիտություն | կենդանաբան, անատոմ, բուսաբան և միջատաբան |
| Հաստատություն(ներ) | Բոլոնիայի համալսարան և Պիզայի համալսարան |
| Գործունեության ոլորտ | անատոմիա, բժշկություն և կենսաբանություն |
| Պաշտոն(ներ) | պրոֆեսոր |
| Անդամակցություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն և Արկադիայի ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Բոլոնիայի համալսարան |
| Գիտական աստիճան | փիլիսոփայության դոկտոր |
| Տիրապետում է լեզուներին | լատիներեն[4] |
| Գիտական ղեկավար | Ջովաննի Ալֆոնսո Բորելլի[5] |
| Եղել է գիտական ղեկավար | Անտոնիո Մարիա Վալսալվա[5] |
| Պարգևներ | |
 Marcello Malpighi Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելՍովորել է Բոլոնյան համալսարանում։ Նույն համալսարանի բժշկագիտության դոկտոր (1653), պրոֆեսոր (1656-1691)։ Բույսերի և կենդանիների միկրոսկոպիական անատոմիայի հիմնադիրներից է։ 180 անգամ խոշորացնող մանրադիտակով հետազոտել է բույսերի բջջային կառուցվածքը, հայտնագործել տրաքեաները, հաստատել նյութերի վերընթաց ու վարընթաց հոսքերի առկայությունը, բացահայտել տերևների դերը բույսերի սնուցման գործում։
Աշխատություններ
խմբագրելՆկարագրել է փայծաղի ավշային մարմնիկները, երիկամային կծիկները, սարդակերպերի, բազմոտանիների և միջատների արտաթորության օրգանները, մաշկի ծլական շերտը (այդ գոյացությունները կոչվել են Մարչելլոյիի անունով), ինչպես նաև արյան մարմնիկները, թոքերի ալվեոլները, լեզվի համային պտկիկները և այլն։ Մարչելլոյի հայտնագործել է մազանոթային արյան շրջանառությունը։
Գիտական աշխատանքներ
խմբագրել
- De Pulmonibus, 1661
- Epistolae Anatomicae de Cerebro ac Lingua, 1665
- De Externo Tactus Organo, 1665
- De viscerum structura exercitatio anatomica, 1666
- De polypo cordis, 1666
- Dissertatio epistolica de bombyce, 1669
- Anatomia Plantarum, 1671
- De Formatione Pulli in Ovo, 1673
- De ovo incubato, 1675
- Opera omnia, seu Thesaurus locupletissimus botanico-medico-anatomicus, 1687
- De Structura Glandularum Conglobatarum, 1689
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Preti C. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2007. — Vol. 68.
- ↑ 2,0 2,1 Riva A., Toffoletto E. Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 5,0 5,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Biography of Marcello Malpighi in the Encyclopaedia Britannica
- Some places and memories related to Marcello Malpighi
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարչելլո Մալպիգի» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 163)։ 
|