Մասնակից:Սիրիուս/Ավազարկղ 2
Սիրիուս/Ավազարկղ 2 |
---|
Սնեյք (անգլ.՝ Snake River), գետ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների հյուսիսարևմուտքում, հանդիսանում է Կոլումբիա գետի խոշոր վտակը: նրա երկարությունը կազմում է 1735 կմ[1]: Ավազանի մակերեսը 278 450 կմ² է[2]:
Սկիզբ է առնում Վայոմինգ նահանգի արևմտյան մասից, Ելոուսթոուն ազգային պարկի տարածքից և հոսում է Սնեյք-Ռիվեր սարահարթով, Հելս կիրճով և Պալուս բլրապատ տարածքով: Կոլումբիա գետի մեջ է թափվում Վաշինգտոն նահանգի արևելքում: Սնեյք գետի ավազանը ընդգրկում է տարածքներ Միացյալ Նահանգների վեց նահանգներից և հիմնականում լեռներ բաժանված հարթավայրերով: Գետի միջին ծախսը կազմում է մոտ 1550 մ³/վ[3]:
Բնիկ հնդկական բնակչությունը վերջին 11000 տարիներին ապրել է Սնեյք գետի ավազանում: Այդ մարդկանց տնտեսական գործունեությունը հիմնված էր հիմնականում ձկնորսության վրա, որոնք գետով բարձրանում են ձվադրման համար: Երբ Լյուիսի և Քլարկի արշավախմբերը հատեցին Ժայռոտ լեռները և մտան Սնեյք գետի հովիտ, գերակշռող էթնիկական խմբերը նե-պերսե և շոշոններ հնդիկներն էին: Եվրոպացիների հետ շփումից, որոնցից հնդկացիները որդեգրեցին ձի պահելը, մեծապես փոխեցին տեղի բնակչության կյանքը նույնիսկ հետազոտողներից և թանկարժեք մորթու համար այստեղ եկած որսորդներից (տրապերներից) առաջ: 19-րդ դարի կեսերին, Սնեյք գետի մեծ մասի երկայնքով, անցնում է Օրեգոնի վերաբնակեցման ուղին՝ տանելով ավելի արևմուտք՝ դեպի Խաղաղ օվկիանոսի ափ: Սնեյք գետի ավազանը ակտիվորեն բնակեցվել է 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին գետի երկայնքով կառուցվեցին երկաթուղիներ, զարգացավ նավագնացությունն ու հանքարդյունաբերությունը: XIX դարի 90-ականներից Սնեյքի արագ հոսանքն օգտագործվել է էլեկտրաէներգիա արտադրելու համար: Գետի վրա 15 ամբարտակների կառուցումը նպաստել է նավագնացության բարելավմանը և հարակից գյուղատնտեսական հողերի ոռոգմանը:
Հոսք խմբագրել
Սնեյք գետը սկիզբ է առնում Վայոմինգ նահանգի արևմուտքից, Յելոուսթոուն ազգային պարկի տարածքում, երեք փոքրիկ գետերի միախառնումից, այնուհետև հոսում է դեպի արևմուտք և հարավ ՝ հոսելով Ջեքսոն լիճ:
Ակունքի բարձրությունը ծովի մակարդակից 2.721 մ բարձրության վրա է: Առաջին 80 կմ-ի ընթացքում գետը հոսում է Ջեքսոն Հոլի հովտով` կտրելով տեղանքը Տիտոն լեռնաշղթայի և ամերիկյան մայրցամաքային ջրբաժանի միջև:
Այնուհետ գետը շրջվում է հյուսիս-արևելք և անցնում ձորով, որը կտրում է Սնեյք-Ռիվեր լեռնաշղթան: այստեղ այն նախ ստանում է վտակներ, ինչպիսիք են Հոբեկը և Գրեյսը, նախքան Պալիսեյդս ջրամբարը մտնելը, որտեղ Սնեյքը ընդունում է Սոլթ վտակը:
Սնեյք գետը անցնելով Սնեյք -Ռիվեր սարահարթը, որը լայն ֆիզիկաաշխարհագրական շրջան է՝ Այդահոյի հարավում, ժայռոտ լեռների երկայնքով:[4][5][6][7].
Ռեքսբուրգ քաղաքից հարավ-արևմուտք Սնեյքը ստանում է զգալի մեծ աջափնյա Հենրիս Ֆորկ վտակը և հետո կտրուկ շրջվելով դեպի հարավ՝ հոսում է Այդահո Ֆոլս քաղաքի մոտով և անցնում Ամերիկան Ֆոլս ջրամբարով, որտեղ ստանում է ձախափնյա Պորտնյոֆ վտակը: Հետո գետը հոսում է արևմտյան ուղղությամբ, անցնում Հելլզի կիրճով, որտեղ գտնվում է Շոշոնի ջրվեժը, որը նախկինում համարվում էր սաղմոնի միգրացիաների վերին սահմանը:[4][8][9]: Թուին ֆոլս քաղաքի մոտ Սնեյքը հասնում է իր ամենահարավային կետին, որից հետո գետը հոսում է դեպի հյուսիսարևմուտք[4][5][7]:
Սնեյք գետը հոսում է Այդահոյի մայրաքաղաք Բոյսե քաղաքից 48 կմ հարավ, որից հետո շուտով թեքվում է հյուսիս, հենց այն վերևում, որտեղ ստանում է այնպիսի վտակներ, ինչպիսիք են Օուայհին և Բոյսեն: Նույն տեղից՝ 320 կմ երկարությամբ, գետը կազմում է սահման Այդահո և Օրեգոն նահանգների միջև: Սահմանն անցնում է Հելլսի կիրճով, որը կտրում է Սալմոն Ռիվեր և Բլու լեռները: Հելս կիրճի ճանապարհի կեսին Սնեյք գետը աջ կողմից ստանում է իր ամենամեծ վտակը՝ Սաղմոն գետը, որից հետո կազմում է Այդահո-Վաշինգտոն սահմանի մի փոքր հատված: Այստեղ գետը ստանում է Քլիրոութերի աջ վտակը, որի գետաբերանի մոտ գտնվում է Լյուիսթոն քաղաքը: Կիրճից դուրս գալուց հետո գետը հոսում է Վաշինգտոն նահանգի արեւելքում գտնվող Պալուս բլուրներով: Սնեյքը միանում է Կոլումբիա գետին, Ուալուլայի ջրամբարում՝ Կոլումբիայի գետաբերանից 523 կմ հեռավորության վրա[4][7]:
Ավազան խմբագրել
ԱՄՆ գետերից Սնեյքը իր երկարությամբ զբաղեցնում է 13-րդ տեղը[10]: Գետի ավազանի մակերեսը կազմում է 280 000 կմ² և մեծությամբ 10-րդն է Հյուսիսային Ամերիկայի բոլոր գետերի մեջ և ընդգրկում է 6 նահանգների՝ Վայոմինգ, Այդահո, Նևադա, Յուտա, Օրեգոն և Վաշինգտոն մասերը: Ավազանի մեծ մասը գտնվում է Այդահոյում՝ արևելքից Ժայռոտ լեռների և արևմուտքում Կոլումբիական սարավանդի միջև: Սնեյք գետի ավազանը կազմում է ամբողջ Կոլումբիա գետի ավազանի մակերեսի մոտ 41% -ը: Գետի ծախսը գետաբերանի մոտ կազմում է այդ նույն վայրում Կոլումբի գետի ծախսի 31 %-ը [11]: Բացի այդ, երկու գետերի միախառնման ժամանակ Սնեյքի երկարությունը (1735 կմ) գերազանցում է Կոլումբիայի երկարությանը (1493 մ), իսկ Սնեյքի ավազանի մակերեսը մոտավորապես 4% -ով մեծ է Կոլումբիայի ավազանից ՝ Սնեյքի խառնումից վեր[12]:
Գետի ջրհավաք ավազանի մեծ մասը բնութագրվում է չոր և նույնիսկ անապատային կլիմայով, որը սովորաբար ունենում է տարեկան 300 մմ-ից պակաս տեղումներ: Այնուամենայնիվ, տեղումները մեծապես տատանվում են տեղից տեղ և ժամանակ առ ժամանակ: Այսպիսով, Թվին Ֆոլս քաղաքում (քաղաք Այդահո), անձրևի տեսքով տեղացող տարեկան տեղումները կազմում են ընդամենը 235 մմ, իսկ ձյան տեսքով ՝ 330 մմ[13]: Ժայռոտ լեռներում ՝ Ջեքսոն Հոլի վերին հովտում, տեղումները կազմում ենընդամենը 760 մմ, իսկ ձյան տեսքով ՝ ավելի քան 6400 մմ[14]: Ավազանի մեծ մասը ներկայացված է լայն չորային դաշտերով, բլուրներով և բարձր լեռներով: Ջրհավաք ավազանում տեղակայված են Ելոուսթոուն ու Գրանդ Թիթոն ազգային պարկերը և Հելս Կանյոն ազգային հանգստյան գոտին և մի քանի այլ պահպանական տարածքներ:
Սնեյք գետի ստորին և միջին հոսանքներում նրա ափերի երկայնքով տարածքի մեծ մասը ոռոգվում է գյուղատնտեսական նշանակության հողերը: Գետի վրա կառուցվել է 15 ամբարտակ, որոնք օգտագործվում են ոռոգման, նավագնացության պայմանները բարելավելու, էլեկտրաէներգիա արտադրելու և գետի մակարդակը վերահսկելու համար: Միևնույն ժամանակ, Հելս Կանյոնի ներքևի մասում գտնվող պատնեշների վրա կառուցված են ձկնուղիներ[15]:
Սնեյք գետի ավազանը սահմանակից է բազմաթիվ այլ ջրհավաք ավազանների, որոնց գետերն իրենց ջրերը տեղափոխում են Խաղաղ և Ատլանտյան օվկիանոսներ, ինչպես նաև ներքին հոսքի ավազաններ: Հարավ-արևմուտքում ավազանը սահմանակից է Հարնիի ներքին հոսքի փակ ավազանին: Հարավում սահմանակից է Հումբոլդտ գետի և Մեծ Աղի լճի ջրհավաք ավազանին (Բաեր, Ջորդան և Վեբեր գետեր), իսկ հարավ-արևելքում ՝ Գրին Ռիվեր գետի ավազանում (Կոլորադոյի վտակ): Արևելքում Սնեյքի ջրհավաք ավազանը սահմանակից է Բիհորն գետի ավազանին (Յելոուսթոուն գետի վտակ), իսկ հյուսիսում ՝ Ջեֆերսոն գետի ավազանին (Միսուրիի վերին ավազան): Հոսքի մնացած մասում Սնեյք գետի ավազանը սահմանակից է Կոլումբիայի մի քանի վտակների ՝ հիմնականում Սպոկան (հյուսիսում) և Ջոն Դեյ (արևմուտքում) վտակներին: Դրանցից Քլարկ Ֆորկը և Սպոկանը թափվում են Կոլումբիայի մեջ Սնեյք գետից վերև, իսկ Ջոն Դեյը` Սնեյքից ներքև, Կոլումբիա գետի կիրճում[16]:
Սնեյք գետի ավազանում կան մի շարք լեռնաշղթաները, որոնցից ամենաբարձրը Գրանդ Տիտոն լեռն է, որի բարձրությունը ծովի մակարդակից բարձր է 4.199 մետր, իսկ ամենացածր կետը ՝ ծովի մակարդակից 109 մ բարձրության վրա է՝ Սնեյք ու Կոլումբիա գետերի միացման տեղում[17]
-
Սնեյքը Վաշինգտոն նահանգից հարավարևելք
-
Երկաթուղային կամուրջ Սնեյքի վրայով ՝ Կոլումբիա գետի հետ միախառնման վայրում (տեսանելի է ետին պլանում)
-
Շոշոնի ջրվեժը
Ջրի ծախս խմբագրել
Սնեյք գետի միջին ծախսը կազմում է 1553 մ³/վրկ. ԱՄՆ երկրաբանական ծառայությունը 1963-ից 2000 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում գետի ծախսը գրանցել է Այս-Հարբոր ամբարտակի տակ գտնվող հիդրոլոգիական դիտակայանում: Այդ ժամանակահատվածում ջրի ամենաբարձր միջին ծախսը գրանցվել է 1997 թվականին՝ կազմելով 2384 մ³/վրկ,, իսկ ամենաքիչ ծախսը՝ 1992 թվականին, որը կազմել է 770 մ³/վրկ[3]: Ամենացածր միջին օրական հոսքը գրանցվել է 1979 թվականի փետրվարի 4-ին և կազմել ընդամենը 76 մ³/վրկ: 1965 թվականի օգոստոսի 27-ին հոսքը ժամանակավորապես բացակայում էր Սառցե Հարբոր ջրամբարի փորձարկման պատճառով։ Ամենաբարձր միջին օրական ջրի ծախսը գրանցվել է 1974 թվականի հունիսի 19-ին և կազմել է 8800 մ³/վրկ: Քլարքսթոնի մոտ գտնվող հիդրոլոգիական կայանը գրանցել է Սնեյք գետի վրա ռեկորդային բարձր ծախս՝ 10 400 մ³/վրկ: Առավել մեծ ծախս է գրանցվել 1894 թվականի հունիսին տեղի ունեցած ջրհեղեղների ժամանակ, որը կազմել է մոտ 11 600 մ³/վրկ:
Ջրի հոսքի չափումներ են կատարվում նաև այլ վայրերում՝ նրա ողջ հոսքի երկայնքով։ Այսպիսով, Ջեքսոն լճից վեր, Սնեյք գետի ծախսը կազմում է 25,1 մ³ / վրկ[18]: Մինիդոկա քաղաքում, գետն ունի 222 մ³/վրկ հոսքի արագություն[19], մինչդեռ Բուլ քաղաքում ՝ ընդամենը 80 կմ ներքև, այդ ցուցանիշը կազմում է ընդամենը 139 մ³/վրկ, ինչը բացատրվում է ոռոգման համար ջրի օգտագործմամբ, ինչպես նաև ապարաշերտերում ջրի արտահոսքով[20]: Միևնույն ժամանակ, Այդահոյի և Օրեգոնի սահմանին, Հելս կիրճի սկզբում, մի քանի խոշոր վտակների ընդունումից հետո, Սնեյքի ջրի մակարդակը բարձրանում է մինչև 503 մ³/վրկ[21]: Հելս-Կանիոն ամբարտակի տարածքում գետի ծախսն ավելանում է մինչև 553 մ³/վրկ [22]: Վաշինգտոն նահանգի Անատոն քաղաքում, Սնեյքի ամենամեծ վտակից՝ Սաղմոն գետից ներքև, ջրի միջին ծախսն արդեն կազմում է 979 մ³/վրկ է[23]:
Երկրաբանություն խմբագրել
Սնեյք գետը իր ծագմամբ պարտական է տեղանքի հարթ ռելիեֆի ձևերին և Բոնևիլյան ջրհեղեղին:
Բոնևիլյան ջրհեղեղը և Միզուլա լճի ջրհեղեղը գրեթե միաժամանակ են տեղի ունեցել:Միզուլայի ջրհեղեղները, ըստ երկրաբանների վկայության, կրկնվել են ավելի քան 40 անգամ 15-ից 13 հազար տարի առաջ ընկած ժամանակահատվածում։ Միզուլայի ջրհեղեղները, ըստ երկրաբանների վկայության, կրկնվել են ավելի քան 40 անգամ 15-ից 13 հազար տարի առաջ ընկած ժամանակահատվածում։ Դրանք առաջացել են Քլարկ-ֆոլկ գետի վրա բնական սառցե ամբարտակի ճեղքումից, որն առաջացել է սառցադաշտի առաջխաղացման արդյունքում՝ ձևավորված Միզուլա լճի վերի հոսանքում: Պատնեշի ճեղքման հետևանքով հսկայական քանակությամբ ջուր է լցվել ներկայիս Վաշինգտոն նահանգի արևելյան մաս՝ հոսելով Սնեյք գետի ավազանի հյուսիսային ջրբաժանով՝ առաջացնելով խորը կիրճեր, որոնք հայտնի են Պալուս գետի կիրճեր անունով, որոնցից ամենամեծը, նույնպես իր ծագմամբ պարտական է Միզուլայի ջրհեղեղներին: Միզուլայի և Բոնևիլի ջրհեղեղները նույնպես նպաստել են Կոլումբիա գետի կիրճի խորացմանն ու ընդլայնմանը, որի միջով գետը ճեղքում է Կասկադյան լեռները և շտապում ուղիղ դեպի Խաղաղ օվկիանոս[24][25]:
Բոնևիլյան ջրհեղեղն ավելի փոքր մասշտաբի է եղել, սակայն այն բերել է հսկայական քանակությամբ նստվածք, որը կուտակվելով ներկայիս Այդահոյի հարավում, ձևավորել է Սնեյք գետի միջին հոսանքը: Ջրհեղեղը տեղի է ունեցել մոտ 14,5 հազար տարի առաջ և կապված է հսկայական Բոնևիլ լճի պատռվածքի հետ, որը ձևավորվել է Մեծ ավազանում վերջին սառցե դարաշրջանի ընթացքում, որից հետո ջուրը հոսել է Պորտնյոֆ գետից դեպի Սնեյք գետի ավազան: Այստեղ բարձր ջրաթափանց ապարների առկայությունը հանգեցրել է Լեյք գետի ջրատար ավազանի ձևավորմանը, որն ամենամեծերից մեկն է ԱՄՆ-ում: Բազմաթիվ գետեր, որոնք հոսում են սարահարթի հյուսիսային կողմից, անցնում են գետնի տակ՝ Սնեյք գետ հոսելու փոխարեն: Այս գետերի խումբը և նրանց ավազանը հայտնի են «Այդահոյի կորած գետեր» անվանումով[26]: Ջրատար շերտը, որն ընդգրկում է մոտ 26000 կմ² տարածք և ունի մինչև 400 մ շերտի հաստություն, պարունակում է մոտ 120 կմ³ ջուր[27]:Միևնույն ժամանակ, Սնեյք գետի ավազանում «կորցրած» ջրի մեծ մասը վերադառնում է գետ՝ ջրատարի արևմտյան ծայրամասում ՝ բազմաթիվ արտեզյան աղբյուրների տեսքով[6][28][29]: Հելս կիրճը զգալիորեն ընդարձակվել է Բոնեվիլյան ջրհեղեղների հետևանքով, բայց չի խորացվել[30]:
Պատմություն խմբագրել
Անվանում խմբագրել
Կանադացի առաջագնաց պիոներ Դեյվիդ Թոմփսոնը, ով 1800 թվականին գետի վերին հոսանքից իջավ դեպի գետաբերան, գետի հնդկական անվանումը գրանցեց որպես Shawpatin: 1805 թվականի Լյուիսի և Քլարկի արշավախմբի անդամները գետն անվանեցին «Լյուիս» կամ «Լյուիս Ֆորք»՝ ի պատիվ Մերիվեզեր Լյուիսի, ով առաջինն էր արշավախմբի անդամներից, որ տեսավ գետը[31]: Նրանք նաև նշել են, որ տեղի հնդկական ցեղերը (Շոշոնները) գետը անվանել են Ki-moo-e-nim կամ Yam-pah-pa այն խոտի անունով, որն աճում է ամենուր նրա ափերի երկայնքով[32]: Հետագայում գետի ավազանի հետազոտողները, որոնցից շատերը նախկինում մասնակցել են Լյուիսի և Քլարկի արշավախմբին, օգտագործում են ևս մի քանի անուններ՝ «Խենթ», «Շոշոնի» (ցեղախմբի անունով) և «Սեպտին»[33]: Ի վերջո, գետին ամրագրվեց անգլերեն «Snake» անունը, որը թարգմանաբար կոչվում է օձ:
Առաջին մարդիկ խմբագրել
Մարդիկ բնակվել են Սնեյք գետի ափերին վերջին 11000 տարիների ընթացքում: Նրա հովտի արևելյան մասում կան ապացույցներ, որոնք վկայում են այստեղ Clovis, Folsom և Plano մշակույթների առկայության մասին, որոնք թվագրվում են մոտ 10 հազար տարի առաջ: Առաջին առևտրականներն ու հետախույզները նշել են Սնեյք գետի ավազանում տարածաշրջանային առևտրային կետերի առկայության մասին: Հետագա հնագիտական պեղումները ցույց են տվել, որ այդ շուկաներից մի քանիսը բավականին հին են։ Այսպիսով, շուկան, որը գտնվում է ժամանակակից Ուիզեր քաղաքի տարածքում, գոյություն ուներ արդեն մոտ 4,5 հազար տարի առաջ: Ենթադրվում է, որ Ֆրեմոնտի մշակույթը նպաստել է Շոշոնի ցեղախմբի պատմական ձևավորմանը, բայց դա հաստատապես հայտնի չէ։ Ձիերը լայն տարածում գտան տեղացի հնդկացիների շրջանում մոտ 1700 թվականին և բավականին ուժեղ ազդեցին շոշոնների և հյուսիսային պայուտների մշակույթի վրա[34][35]: Գետի ստորին հոսանքում ՝ Վաշինգտոն նահանգում, կան մի քանի հետաքրքիր հնագիտական վայրեր։ Դրանցից ամենահայտնի և հնագույններից մեկը Մարմս քարանձավն է, որը հեղեղվել է 1968 թվականին, Հերբերտ Ուեսթի ջրամբարի ստեղծումից հետո[36]:
Սնեյք գետի ավազանի մեծ մասը բնակեցված է եղել հիմնական երկու էթնիկ խմբերով: Նե- պերսե ցեղախմբի բնակատեղը ձգվում էր հարավ-արևելյան Կոլումբիայի սարահարթից մինչև Հյուսիսային Օրեգոն և Արևմտյան Այդահո, իսկ Շոշոնները բնակվում էին Սնեյք գետի սարահարթում ինչպես Շոշոն ջրվեժի վերևում, այնպես էլ ներքևում: Հնդկացիների ապրելակերպը բավականին բազմազան էր: Շոշոնի ջրվեժից ներքև ապրող հնդիկների տնտեսական ակտիվությունը հիմնված էր հիմնականում սաղմոնի ձկնորսության վրա, որոնք հսկայական քանակությամբ լողում էին գետն ի վեր ՝ ձվադրման համար: Սաղմոնը կյանքի ողնաշարն էր ջրվեժից ներքև գտնվող հնդկացի ցեղերի մեծ մասի համար: Կյանքը ջրվեժից վերև զգալի տարբերվում էր: Սնեյք գետի սարահարթը կազմում է սակավաթիվ համեմատաբար հեշտ անցումներից մեկը Ժայռոտ լեռների հիմնական լեռնաշղթայի վրայով ՝ հարյուրավոր կիլոմետրանոց հատվածով, ինչը հեշտացնում էր լեռների երկու կողմերում ապրող ցեղերի փոխհարաբերությունները: Սա իր հերթին նպաստում էր շոշոնների տնտեսական գործունեությանը ՝ հիմնված է առևտրի վրա:
Ըստ լեգենդի՝ նե-պերսե ցեղախումբը սկզբնապես բնակվել է Սնեյքի ստորին վտակներից մեկի՝ Քլիրուոթեր գետի հովտում: Այս գետի երկայնքով կային 26 նե-պերսեների բնակավայրեր, ևս 11-ը գտնվում էին Սնեյք գետի վրա՝ նրա գետաբերանի և Քլիրուոթեր գետի միջև։ Մի քանի գյուղ կային նաև Սալմոն, Գրանդ Ռոնդ և Տուկանոն գետերի վրա, ինչպես նաև Հիլս կիրճի ստորին հատվածում։ Այդ ժամանակներում անցնող սաղմոնի թիվը տարեկան գնահատվում էր չորս միլիոն։ Ի տարբերություն Սնեյքի ավազանի հարավ-արևելքում ապրող շատ ցեղերի, նե-պերսերը նստակյաց էին և ապրում էին մշտական բնակավայրերում: Նրանք առևտրային հարաբերություններ էին պահպանում Սալիշների և Կոլումբիա գետի մեջտեղում ապրող ցեղերի հետ։ Միևնույն ժամանակ, նրանք թշնամիներ էին շոշոնների և այլ ցեղերի, որոնք ապրում էին Սնեյք գետի ավազանի վերին մասում[37]:
Շոշոնները բնութագրվում են որպես քոչվոր ցեղեր, ովքեր որդեգրել են իրենց մշակույթը ավելի վաղ Բիթերրութ էթնիկ խմբից՝ գաղթած Մեծ Ավազան սարահարթից, Օվայհի գետի հովտով հյուսիս: 18-րդ դարում Շոշոնների տարածքը տարածվում էր Սնեյք գետի սարահարթից ավելի արևելք, մինչև Միսսուրիի վերին ավազանը և ավելի հյուսիս՝ դեպի Կանադա:[38]: Ջրծաղիկի համաճարակը, որը տարածվել էր եվրոպացիների կողմից, ոչնչացրեց շոշոնների մեծ մասին, Ժայռոտ լեռներից արևելք, բայց նրանք շարունակում էին վերահսկել Սնեյք գետի ավազանը: Այնուամենայնիվ, ժամանակի ընթացքում Շոշոների մշակույթը իրականում միաձուլվեց Հյուսիսային Պայուտի և Բաննոքի մշակույթի հետ, որոնք համապատասխանաբար գալիս էին Մեծ Ավազանից և Հիլս կիրճից: Բաննոքներն իրենց հետ բերեցին բիզոններ որսալու հմտությունները, ինչպես նաև եվրոպացիներից ձեռք բերած ձիերը, որոնք մեծապես փոխեցին շոշոններ կենսակերպը[39]:
Հետազոտողներ խմբագրել
1804-06-ի Լյուիսի և Քլարկի արշավախումբը առաջին ամերիկյան արշավախումբն էր, որն անցավ Ժայռոտ լեռները և իջավ Սնեյք և Կոլումբիա գետերով դեպի Խաղաղ օվկիանոս[40]: Ինքը՝ Լյուիսը, հավանաբար առաջին մարդն էր, ով տեսավ Սնեյք գետի ավազանը 1805 թվականի օգոստոսի 12-ին, արշավախմբի մնացած մասնակիցներից մի քանի օր առաջ: Շարժվելով ավելի հյուսիս՝ Լյուիսն ու Քլարկն անցան Քլիրուոթեր և Լոչսա գետերի միջով, այնուհետև իջան Սնեյք գետի ստորին հոսանքը և մտան Կոլումբիա գետը։
Հետագա արշավախմբերը սկսեցին ուսումնասիրել Սնեյք գետը և նրա հիմնական վտակները դեռևս 1806 թվականին՝ Լյուիսի և Քլարկի վերադարձից անմիջապես հետո։ Առաջին նման հետազոտողը Ջոն Օդվեյն էր, ով ուսումնասիրեց Սաղմոն գետի ստորին հոսանքը 1806 թվականին։ Ջոն Քուլթերն առաջին եվրոպացին էր, ով տեսավ Սնեյք գետի ակունքները [41]: 1810 թվականին Էնդրյու Հենրին և մի խումբ տրապերներ (մորթիների առքուվաճառքով զբաղվող որսորդներ) բացեցին Հենրի Ֆորք վտակը, որը կոչվեց նրա անունով։ 1811 թվականին Դոնալդ Մաքենզին քայլեց Սնեյք գետի ստորին հատվածով; Հետագայում գետի ավազանի հետազոտողները՝ Օլսոն Փրայս Հանթ, Ռեմսի Քրուքս, Ֆրանցիսկո Պայել, Ջոն Գրեյ, Թիերի Գոդին և շատ ուրիշներ 1830-ականներից հետո: Այս մարդկանցից շատերը Լյուիսի և Քլարքի արշավախմբի անդամներ էին, ովքեր վերադարձան այստեղ՝ քարտեզագրելու և ավելի մանրամասն ուսումնասիրելու որոշակի տարածք: Տրապերները եկան հետախուզելու կուղբերով հարուստ վայրեր: Բայց ամերիկացի տրապերներից առաջ անցան «Հուդզոնի ծոց» բրիտանական ընկերությունը, որը սկսեց կանադացի տրապերներ ուղարկել այստեղ 1819 թվականին: Նրանց հանձնարարվել էր հնարավորինս շատ կուղբ բռնել, ինչը հանգեցրեց Սնեյք գետի ավազանում այս տեսակի գրեթե ամբողջական ոչնչացմանը: Փաստարկը պարզ էր. «եթե կուղբերը չլինեն, ամերիկացիները այստեղ գալու պատճառ չէին ունենա»[42]: «Հուդզոնի ծոց» ընկերության վերջնական նպատակն էր իրավունքներ ձեռք բերել Օրեգոնի ողջ տարածքի վրա, որն ընդգրկում էր ներկայիս ամերիկյան Վաշինգտոն, Օրեգոն և Այդահո նահանգների տարածքները, ինչպես նաև Մոնտանայի և Վայոմինգի որոշ մասեր[43]: Այնուամենայնիվ այդ տարածքը միացվեց ԱՄՆ-ին։
Վերաբնակիչներ խմբագրել
19-րդ դարի կեսերին դրվեց այսպես կոչված Օրեգոնի արահետը, որի մի զգալի մասն անցնում էր Սնեյք գետով։ Արահետը հատում էր գետը ներկայիս Օրեգոն նահանգի, Օնտարիո քաղաքի մոտ, որտեղ հետագայում ստեղծվեց լաստանավային անցում: Սնեյք գետի մեկ այլ անցում կառուցվել է հոսանքին ի վեր՝ «Երեք կղզիների խաչմերուկ» կոչվող վայրում ՝ Բոյսե գետի գետաբերանի մոտ: Գետի այս վայրում կային երեք կղզիներ (այստեղից էլ՝ անվանումը), որոնք Սնեյքին բաժանել են չորս ճյուղերի, որոնցից յուրաքանչյուրն ուներ մոտ 60 մ լայնություն։ Որոշ վերաբնակիչներ շրջանցում էին Սնեյքին գետի արևմտյան կողմով և հատում այն Ֆորտ Բոյսեեի մոտ, Հելս կիրճում, որտեղ խոտի և ջրի առկայությունն ավելի լավ էր ապահովված: Ավելի ուշ գետի վրա սկսել են գործել մի քանի լաստանավային անցումներ[44][45]:
Նորագույն պատմություն խմբագրել
1974 թվականի սեպտեմբերի 8-ին ամերիկացի կասկադյոր Էվել Նայվելը Skycycle X-2 հրթիռային մոտոցիկլետով փորձել է ցատկել գետի կիրճի վրայով։ Կասկադյորն անհաջող է անցել պարաշյուտի թերության պատճառով, սակայն Նայվելին ոչինչ չի եղել, միայն քիթն է ջարդվել։ 2016 թվականի սեպտեմբերին այդ թռիչքը հաջողությամբ իրականացրել է կասկադյոր Էդդի Բրաունը։[46].
Աղտոտում խմբագրել
Գյուղացիական տնտեսություններից և ագարակներից առաջացած գյուղատնտեսական հոսքերը մեծ ազդեցություն են ունեցել գետի էկոլոգիայի վրա ողջ 20-րդ դարում: Արդեն գետի վրա ոռոգման համար օգտագործվող առաջին ամբարտակների կառուցումից հետո, գետի երկայնքով ձգվող մի քանի մղոն լայնությամբ ձգվող շերտը վերածվեց դաշտերի կամ արոտավայրերի, և գյուղատնտեսական հոսքերը սկսեցին աղտոտել Սնեյք գետը: Մի քանի անասնագլուխ ունեցող ֆերմաներից արտահոսքը նույնպես թափվում էր Սնեյք գետ, մինչև որ դա արգելող օրենք ընդունվեց: [47]: Պարարտանյութերը, գոմաղբը և այլ քիմիական աղտոտիչները կտրուկ մեծացնում են ֆոսֆորի, ազոտի և ֆեկալային էնտերոբակտերիաների քանակը: Ջրի ցածր մակարդակի ժամանակ ջրի ծաղկումը բավականին տարածված է գետի հանգիստ հատվածներում, ինչը հանգեցնում է թթվածնի մակարդակի նվազմանը: [48].
Վտակներ խմբագրել
Սնեյք գետի հիմնական վտակների ցանկը ակունքից-գետաբերան
Հետի անվանումը | Երկարությունը (կմ) |
Մակերեսը Ավազանի (կմ²) |
Ակունքի բարձրությունը |
Ափ |
---|---|---|---|---|
Հարթ | 8 | 78 | 2217[49] | աջ |
Լյուիս | 29 | — | 2098[50] | աջ |
Գրոս-Վենտր | 120 | 1660 | — | ձախ |
Հոբեկ | 89 | 1600 | 1797[51] | ձախ |
Գրեյս | 105 | 2100 | 1719[52] | ձախ |
Սոլթ | 135 | 2300 | 1714[53] | ձախ |
Հենրիս-Ֆրոկ | 180 | 8320 | 1469[54] | աջ |
Պորտնյոֆ | 154 | 3440 | 1328[55] | ձախ |
Ռաֆտ | 174 | 3900 | 1280[56] | ձախ |
Սաղմոն-Ֆոլս-Կրիկ | 195 | 5447 | 879[57] | ձախ |
Մալադ | 19 | 7800 | 810[58] | աջ |
Բրունո | 246 | 8560 | 749[59] | ձախ |
Բոյսե | 121 | 11 000 | 666[60] | աջ |
Օվայհի | 450 | 28 620 | 666[61] | ձախ |
Մալուր | 266 | 12 000 | 650[62] | աջ |
Փեյեթ | 133 | 8400 | 648[63] | աջ |
Վեզեր | 166 | 4300 | — | աջ |
Բյորնթ | 158 | 2823 | 632[64] | ձախ |
Սաղմոն | 684 | 36 260 | 280[65] | աջ |
Գրանդ-Ռոնդ | 293 | 10 697 | 250[66] | ձախ |
Կլիրուոտեր | 120 | 24 980 | 225[67] | աջ |
Տուկանոն | 110 | 1300 | 165[68] | ձախ |
Պալուս | 269 | 8555 | 165[69] | աջ |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ The National Map «National Hydrography Dataset high-resolution flowline data». U.S. Geological Survey. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Check|url=
value (օգնություն) - ↑ «Boundary Descriptions and Names of Regions, Subregions, Accounting Units and Cataloging Units». U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ 3,0 3,1 «Snake River below Ice Harbor Dam, WA» (PDF). National Water Information System. United States Geological Survey. 1963-2000. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «Snake River Tributary Basins». Idaho Water Resources Research Institute at Idaho Falls. University of Idaho, Idaho Falls. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-12-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ 5,0 5,1 «Upper Snake Province Assessment» (PDF). Northwest Watershed Council. 2004-05-28. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-02-13-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ 6,0 6,1 «Eastern Snake River Plain Surface and Ground Water Interaction». Idaho Water Resources Research Institute at Idaho Falls. University of Idaho, Idaho Falls. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-21-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ 7,0 7,1 7,2 United States Geological Survey. «United States Geological Survey Topographic Maps». TopoQuest. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Shoshone Falls». South Central Idaho Virtual Tour. College of Southern Idaho. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Shoshone Falls». Berkeley GeoImages Project. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Kammerer, J.C. (1990-05). «Largest Rivers in the United States». U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-03-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «USGS Gage #12472800 on the Columbia River below Priest Rapids Dam, WA (Water-Data Report 2009)» (PDF). National Water Information System. United States Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Boundary Descriptions and Names of Regions, Subregions, Accounting Units and Cataloging Units». U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-03-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Twin Falls, Idaho Period of Record Monthly Climate Summary». Western Regional Climate Center. 1980-02-01. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Snake River, Wyoming Period of Record Monthly Climate Summary». Western Regional Climate Center. 1905-06-21. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Fish passage at dams». Columbia River History. Northwest Power and Conservation Council. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Commission for Environmental Cooperation (CEC)». Cartography by CEC, Atlas of Canada, National Atlas, Instituto Nacional de Estadística y Geografía. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-04-14-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Национальный парк Гранд-Титон в штате Вайоминг США». paikea.ru. Վերցված է 2021-07-12-ին.
{{cite web}}
: Text "Grand Teton National Park - Paikea.Ru" ignored (օգնություն) - ↑ «USGS Gage #13010065 on the Snake River above Jackson Lake at Flagg Ranch, WY (Water-Data Report 2009)» (PDF). National Water Information System. United States Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «USGS Gage #13081500 on the Snake River near Minidoka, ID (Water-Data Report 2009)» (PDF). National Water Information System. United States Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «USGS Gage #13094000 on the Snake River near Buhl, ID (Water-Data Report 2009)» (PDF). National Water Information System. United States Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «USGS Gage #13269000 on the Snake River near Weiser, ID (Water-Data Report 2009)» (PDF). National Water Information System. United States Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «USGS Gage #13290454 on the Snake River at Hells Canyon Dam, Idaho-Oregon state line (Water-Data Report 2009)» (PDF). National Water Information System. United States Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «USGS Gage #13290454 on the Snake River near Anatone, WA (Water-Data Report 2009)» (PDF). National Water Information System. United States Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-06-26-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «About the Floods». Ice Age Floods Institute. 2008-08-18. Արխիվացված է օրիգինալից 2010-02-12-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Channeled Scablands: Overview». Department of Geography and Geology. University of Wisconsin. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-08-05-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Idaho's treasure; the Eastern Snake River Plain Aquifer» (PDF). State of Idaho Oversight Monitor. Idaho Department of Environmental Quality. 2005-05. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009-09-30-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Smith, Richard P. (2004). «Geologic Setting of the Snake River Plain Aquifer and Vadose Zone» (PDF). Vadose Zone Journal. GeoScienceWorld. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Upper Snake River Basin». National Water Quality Assessment Program. USGS Idaho Water Science Center. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Snake River Plain Regional Aquifer System». Ground Water Atlas of the United States: Idaho, Oregon, Washington. United States Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Geology of Hells Canyon». U.S. Forest Service. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Gulick, Bill Snake River country. — Caxton Press, 1971. — ISBN 0-87004-215-7
- ↑ Hunger, Bill Hiking Wyoming: 110 of the State's Best Hiking Adventures. — 2. — Globe Pequot[en], 2008. — С. 234. — ISBN 0-7627-3420-5
- ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>
պիտակ՝ «GNISsnake
» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ Meatte, Daniel S. (1990). «The Fremont Culture». The Prehistory of the Western Snake River Basin. Digital Atlas of Idaho. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Meatte, Daniel S. (1990). «The Midvale Complex». Prehistory of the Western Snake River Basin. Digital Atlas of Idaho. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ ««Marmes Rockshelter». www.historylink.org. Վերցված է 2019-12-17-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն)» HistoryLink. - ↑ Ruby, Robert H.; Brown, John Arthur A guide to the Indian tribes of the Pacific Northwest. — University of Oklahoma Press[en], 1992. — С. 145. — ISBN 0-8061-2479-2
- ↑ Madsen, Brigham D. The Northern Shoshoni. — Caxton Press, 1980. — С. 18—19. — ISBN 0-87004-266-1
- ↑ Madsen, Brigham D. The Bannock of Idaho. — University of Idaho Press, 1996. — С. 20. — ISBN 0-89301-189-4
- ↑ Gulick, p. 17
- ↑ «Snake River Explorers» (PDF). Idaho State Historical Society Reference Series. Idaho State Historical Society. 1992-04. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-08-17-ին. Վերցված է 2009-10-05-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Kaza, Roger. «Hudson's Bay Company». Engines of our Ingenuity. University of Houston. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2009-10-05-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Gulick Snake River country), p. 32
- ↑ Maxwell, Rebecca (2009-10-12). «Brownlee Ferry». Historical Marker Database. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2009-12-10-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Grand Tetons, Cunningham Cabin, Nick Wilson, Menor's Ferry». Jackson Hole Photo Gallery. Wyoming Tales and Trails. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2009-12-10-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Daredevil successfully powers rocket over Snake River Canyon». Associated Press. 2016-09-17. Վերցված է September 19, 2016-ին.
- ↑ Wolf, Carissa (2006-02-01). «Dirty Water: Ag pollution in rural wells runs deep». Boise Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-29-ին. Վերցված է 2009-10-11-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Pollution of the Snake River». Ecology and Conservation. Central Washington Native Plants. Արխիվացված է օրիգինալից 2005-02-23-ին. Վերցված է 2009-10-11-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Heart River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Lewis River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Hoback River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Greys River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Salt River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Henrys Fork». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Portneuf River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Raft River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Salmon Falls Creek». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Malad River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Bruneau River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Boise River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Owyhee River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Malheur River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Payette River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Burnt River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Salmon River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Grande Ronde River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Clearwater River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Tucannon River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Feature Detail Report for: Palouse River». Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-17-ին. Վերցված է 2012-08-16-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն)