Մասնակից:Մար75/Ավազարկղ
Այլ գործածությունների համար այցելեք Մար75/Ավազարկղ (այլ կիրառումներ)։
| ISO 4217 կոդ | РУБ |
|---|
Հայկական պատկերներով ԽՍՀՄ հոբելյանական մետաղադրամներ, ԽՍՀՄ արժույթ։ Ռուբլու արտադրյալը կոպեկն է՝ «1 ռուբլի = 100 կոպեկ» հարաբերակցությամբ։ ԽՍՀՄ արժույթ թողարկելու բացառիկ իրավունքը պատկանում էր ԽՍՀՄ Կենտրոնական բանկին, որը նաև կազմակերպում և կարգավորում էր կանխիկ դրամաշրջանառությունը երկրի տարածքում։ Շրջանառության մեջ գտնվող դրամանիշերը հանդիսանում եին ԽՍՀՄ պետական բանկի անվերապահ պարտավորությունը և ապահովված եին նրա բոլոր միջոցներով։ Մետաղադրամները հատվուն էին Մոսկվայի և Լենինգրադի դրամահատարաններում։
1989-1991թթ ընթացքում ԽՍՀՄ Լենինգրադի դրամահատարանում հատվել են․
- 1989թ․ 3 ռուբլի առժողությամբ հուշամեդրամ Սպիտակի երկրաշարժի տարելիցին նվիրված։
- 1990թ․ 5 ռուբլի առժողությամբ հուշադրամ Մատենադարանի պատկերով։
- 1991թ․ 5 ռուբլի առժողությամբ հուշադրամ Սասունցի Դավթի արձանի պատկերով։
Պատմություն խմբագրել
20-րդ դարի 80-ական թվականներին վերջին քարորդուը նշանավորվեց ԽՍՀՄ պետության քաղաքականության մեծ փոաոոխություններով։ Կոմունիստական կուսակցության առաջին քարտուղար ընտրվեց Մ․Ս․Գորբաչովը և որդեգրեց Վերակառուցում, թափանցելիություն կարգախոսը։ Վերակառուցումը կամ Պերեստրոյկան (перестройка ) 1986 թ.-ին ԽՍՀՄ կողմից իրականացվող քաղաքական շարժում էր։ Վերակառուցումը իրենից պետք է ներկայացներ տնտեսական բարեփոխումների մի համակարգ։ Ըստ մի շարք պատմաբաններիՙ վերակառուցումը հանդիսացավ ԽՍՀՄ-ի փլուզման գլխավոր բաղադրիչներից մեկը։
ԽՍՀՄ-ում ցանկացած տնտեսություն գտնվում էր պետության ձեռքում, եւ չկային սեփական հողատարածքներ կամ բիզնեսներ։ Սակայն «պերեստրոյկայով» նույնիսկ արտոնություններ էին տրվում որոշ մարդկանց ստեղծելու և սեփականաշնորհելու որեւէ հիմնարկ։ Այդ ամենն արվում էր երկրի տնտեսական վիճակը բարելավելու համար, սակայն գործը հաջողությամբ չպսակվեց եւ մի քանի տարի անց Խորհրդային Միությունը փլուզվեց։
Պերեստրոյկան սկիզբ դրեց նաև Խորհրդային հանրապետություններում ազգային շարժումներին։ ԽՍՀՄ կենտրոնական պետական բանկը հրապարակեց ԽՍՀՄ դրամահատարանների կողմից 1990-2005 թթ թողարկման նախատեսած հոբելյանական և հուշադրամների ամբողջական ցանկջը։ Այդ ցանկում ներառված էին մետաղադրամներ որոնց վրա պատկերված էին խորհրդային հանրապետությունների պատկերներ։ Ցանկում ներառված էին թվով հինգ մետաղադրամ նվիրված ՀԽՍՀ-ին։
Մետաղադրամներ խմբագրել
ԽՍՀՄ պետական բանկի կողմից հատված մետաղադրամները
- շրջանառու մետաղադրամներ․ թողարկվում և վերաթողարկվում են դրամաշրջանառությունն ապահովելու նպատակով;
- հիշատակային և հոբելյանական շրջանառու մետաղադրամներ․ թողարկվում են ի հիշատակ պատմական և ժամանակակից նշանակալի իրադարձությունների և կարող են վերաթողարկվել;
- հուշադրամներ․ առանձնանում են պատրաստման բարձր որակով և թողարկվում են ազգային, միջազգային, պատմամշակութային, հոգևոր և այլ արժեքները այս կերպ հավերժացնելու, հասարակությանը ներկայացնելու և դրամագիտական շուկայի պահանջարկը բավարարելու համար և ենթակա չեն վերաթողարկման;
հիշատակային և հոբելյանական շրջանառու մետաղադրամներ խմբագրել
1989-1991 թվականի նմուշի մետաղադրամներ խմբագրել
Դիմերեսը՝ Հայկական պատկերներ հատման տարեթիվ։
Դարձերեսը՝ ԽՍՀՄ զինանշանը և պետության անվանումը՝ «ԽՍՀՄ»։
Մետաղադրամները հատվել են Լենինգրադի դրամահատարանում։
1989-1991 թվականների նմուշի հոբելյանական մետաղադրամներ խմբագրել
Դիմերեսը. կենտրոնում՝ պետական զինանշանը, ավելի ցած՝ թողարկման տարեթիվը։
Դարձերեսը՝ անվանական արժեքը՝ եզերվող զարդանախշային ձևավորմամբ։
Էսքիզները՝ Աշոտ Ադամյան, մետաղադրամները հատվել են Լենինգրադի դրամահատարանում ։
| Դիմերեսի և դարձերեսի
պատկերներ |
Անվանական
արժեք |
Նյութ | Քաշ, գ | Տրամագիծ, մմ | Դրամաշուրթ | Շրջանառության
մեջ է |
|---|---|---|---|---|---|---|
 
|
10 դրամ | ալյումին | 1.30 | 20.0 | ատամնավոր | 2004-12-01-ից |
 
|
20 դրամ | պղնձապատ պողպատ | 2.75 | 20.5 | հարթ | 2003-01-01-ից |
 
|
50 դրամ | արույրապատ պողպատ | 3.50 | 21.5 | ատամնավոր | 2003-01-01-ից |
| Պատկերների մասշտաբը՝ 4.0 փիքսել 1 մմ-ի վրա։ | ||||||
Հիշատակային և հոբելյանական 1,3,5 ռուբլի արժողությամբ ՀԽՍՀ-ին նվիրված մետաղադրամներ խմբագրել
Հատված հոբելյանական մետաղադրամներ խմբագրել
- Աղետի գոտի Հայաստան 1989թ
- Մատենադարան Երևան1990թ
- Սասունցի Դավիթ հուշարձան1991թ
Չհատված հոբելյանական մետաղադրամներ խմբագրել
- Սայաթ Նովաի 200 ամյակ 1995թ
- Գառնի հեթանոսական տաճար 2005թ
ԽՍՀՄ կենտրոնական պետական բանկը 1995 թվականին և 2005 թվականին նախատեսել էր հատել ևս երկու հոբելյանական մետաղադրամներ հայկական պատկերներով սակայն 1991 թվականին ԽՍՀՄ փլուզումից հետո այս մետաղադրամների հատումը չիրականացվեց։
Հիշատակային և հոբելյանական մետաղադրամներ խմբագրել
Հիշատակային և հոբելյանական մետաղադրամները (կամ պարզապես՝ հուշադրամներ) կարող են օգտագործվել որպես վճարամիջոց, սակայն չեն օգտագործվում որպես այդպիսին, քանի որ հավաքորդական առարկա են և ունեն անվանական արժեքից շատ ավելի բարձր վաճառքի գին։
Տես նաև խմբագրել
- ԽՍՀՄ հոբելյանական մետաղադրամները
Նշումներ խմբագրել
Վրիպակներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- Cuhaj G.S., Standard Catalog of World Paper Money, Modern Issues, 1961-Present (21st Ed.), Iola, «Krause Publications», 2015, էջ 60-63 — 1216 էջ, ISBN 978-1-4402-4411-7։
- Cuhaj G.S., Michael T., 2016 Standard Catalog of World Coins 1901-2000 (43rd Ed.), Iola, «Krause Publications», 2015, էջ 82-86 — 2352 էջ, ISBN 978-1-4402-4409-4։
- Cuhaj G.S., Michael T., 2016 Standard Catalog of World Coins 2001-Date (10th Ed.), Iola, «Krause Publications», 2015, էջ 42-49 — 1344 էջ, ISBN 978-1-4402-4410-0։
- Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, ՀՀ Կենտրոնական բանկ, Երևան, «ՀՀ ԿԲ հրատ․», 2013 — 220 էջ։
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 |
Վիքիպեդիայում կա պորտալ
Տնտեսագիտություն |
- Պերեստրոյկա; https://azg.am/am/2020040805/
- Չհատված ԽՍՀՄ հոբելյանական մետաղադրամներ; (ռուս.)