Մանդա (կղզի)
Մանդա (անգլ.՝ Manda), Լամու արշիպելագի կղզի հարավ-արևելյան Քենիայում։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | կղզի |
| Երկիր |  Քենիա |
| Վարչատարածքային միավոր | Lamu County? |
| Մասն է | Լամու (կղզեխումբ) |
| Երկարություն | 13,3 կմ |
| Լայնություն | 9,6 կմ |
 | |
 | |
Աշխարհագրություն
խմբագրելԿղզին մայրցամաքից բաժանված է նեղ նեղուցով։
Կղզու հյուսիսային մասը ավազոտ է, հարավայինը՝ ճահճային։ Կլիման հասարակածային է։
Պատմություն
խմբագրելՆախկինում այն ծաղկուն կղզի էր՝ երկու քաղաքներով։ 19-րդ դարի սկզբին կղզին լքվել է ջրի բացակայության պատճառով, այն օգտագործվել է որպես տարանցիկ կետ, իսկ կղզում հնագիտական պեղումներ են իրականացվել։ 1970 թվականից ի վեր Քենիայի կառավարության կողմից կղզում ցիստեռններ են տեղադրվել՝ անձրևաջրերը հավաքելու համար, ինչը թույլ է տալիս վերաբնակիչներին վերադառնալ կղզի։ Կղզին ունի մի քանի հարմար ծովախորշ, ուստի 9-րդ դարից այն օգտագործվում է որպես նավահանգիստ։ Ամենահայտնի բնակավայրերն են Մանդան և Թաքվան։
Մանդա քաղաք
խմբագրելԿղզու հյուսիս-արևմուտքում գտնվող Մանդա բնակավայրի ավերակները հետազոտել է հնագետ Նևիլ Չիտիկը 1965 թվականին։ Մանդա քաղաքի ծաղկումը տեղի է ունեցել 10-13-րդ դարերում, որից հետո անկում է գրանցվել։ Քաղաքի բնակչությունը գերազանցում էր 3,5 հազար բնակիչը։
Թաքվա քաղաք
խմբագրելԹաքվա՝ մուսուլմանաբնակ բնակավայր կղզու հարավային մասում, որը հիմնադրվել է 1500 թվականին և լքվել 1700 թվականին։ Պեղումները կատարվել են 1951 թվականին Ջեյմս Քիրքմանի կողմից։ 1982 թվականին Թաքվա քաղաքին շնորհվել է Ազգային հուշարձանի կարգավիճակ։
19-րդ դարի երաշտներ
խմբագրելՎերջին բնակիչները լքել են կղզին 19-րդ դարում, 1890 թվականից կղզին սկսել է վարձակալել անգլիական արևելաաֆրիկյան ընկերությունը[1]։
Քենիայի անկախության հռչակումից հետո՝ 1963 թվականին կղզին դարձել է քենիական։
Երբ Քենիայի կառավարությունը կղզու վրա ջրամբարներ տեղադրեց անձրևաջրերը հավաքելու համար, կղզում առաջացան գյուղատնտեսական բնակավայրեր։ Այժմ կղզու բնակչությունը զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ։ Աճեցվում է եգիպտացորեն, մանիոկա (արևադարձային մշտադալար թուփ), քունջութ, բամբակ[2]։
Ներկայումս կղզին ունի արշիպելագի միակ համանուն Մանդա օդանավակայանը։ Հարևան Լամու կղզու հետ Մանդան կապվում է լաստանավով։
Ծանոթագրություններ
խմբագրելԳրականություն
խմբագրել- Chittick, Neville: MANDA: Excavations at an Island Port on the Kenya Coast. British Institute In Eastern Africa, 1984 ISBN 0-500-97006-8
- Martin, Chryssee MacCasler Perry and Esmond Bradley Martin: Quest for the Past. An historical guide to the Lamu Archipelago. 1973.
- Wilson, Thomas H.: Takwa: An Ancient Swahili Settlement of the Lamu Archipelago. Kenya Museum Society.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մանդա (կղզի)» հոդվածին։ |