Մալթայի զինանշան
Մալթայի զինանշան, Մալթայի պետական խորհրդանիշերից մեկը։ Ներկայիս տարբերակով ընդունվել է 1988 թվականին։ Զինանշանին պատկերված է եռանկյուն վահան, որ բաղկացած է երկու հատվածներից` արծաթագույն և կարմիր։ Արծաթագույն մասում պատկերված է սուրբ Գևորգի խաչը`մուգ կարմիր եզրանախշով։ Վահանի վերին հատվածում թագ-աշտարակ է`ատամնաձև հինգ հատվածներով, որը խորհրդանշում է Մալթայի շրջակա ամրություններու և քաղաք-պետության կարգավիճակը։ Վահանի շուրջը երկու ճյուղեր են` աջից ձիթենու, ձախից արմավենու, որոնք խորհրդանշում են խաղաղություն ու Մալթայի բնությունը։ Ներքևում երկու ճյուղերը միացած են ժապավենով, որի վրա սև տառերով գրված է` «Մալթայի Հանրապետություն» (մալթ.՝ Repubblika ta' Malta):
 | |
| Մանրամասնություններ |
|---|
1800-1964 թվականներին կիրառված զինանշան խմբագրել
Մալթան 1800-1813 թվականներին եղել է բրիտանական պրոտեկտորատ, իսկ 1813-1964 թվականներին` գաղութ, ուստի Մալթայում կիրառվել է Մեծ Բրիտանիայի զինանշանը։
-
1800–1801 -
1801–1816 -
1816–1837 -
1837–1952 -
1953–1964
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
Սակայն 1875-1964 թվականներին Մալթան ունեցել է գաղութային երեք նշան։ Առաջինի վրա (1875-1898) սպիտակ-կարմիր ֆոնին պատկերված է մալթական խաչ, երկրորդին (1898-1943)` սպիտակ-կարմիր վահան (ինչպես պատկերված է Մդինայի զինանշանի վրա), իսկ երրորդին` Գևորգյան խաչը` սպիտակ հատվածի վրա երկնագույն շրջանով։ Բոլոր երեք նշաններն էլ պատկերված են Մալթայի պետական շքանշաններին ու նահանգապետի դրոշին։
-
1875–1898 -
1898–1943 -
1943–1964
.svg)
.svg)
.svg)
1964-1975 թվականներին կիրառված զինանշան խմբագրել
.svg)
.svg)
Մալթայի`1964-1975 թվականների զինանշանին պատկերված է Մալթայի դրոշի գույներով վահան, որը բաժանված է արծաթագույն և կարմիր հատվածների` ներքևում խաչով։ Մի կողմից այն եզերված է արմավենու, մյուս կողմից` ձիթենու ճյուղերով, որոնք խորհրդանշում են հաղթանակ և խաղաղություն։ Վահանին պատկերված է ասպետական սաղավարտ և ոսկեգույն աշտարակ-թագ` ութ ատամներով։ Վահանը պահում են երկու դելֆիններ։ Ներքևում սպիտակ ալիքներ են, որոնք դելֆինների հետ խորհրդանշում են Մալթայի` Միջերկրական ծովում գտնվելը, ութաթև մալթական խաչը, որը կապված է Մալթայի օրդենի հետ։ Ժապավենի վրա հետևյալ նշանաբանն է`«Virtute et Constantia» («Արիություն և կայունություն»)։ Ներկայումս այս նշանաբանը կիրառում է Մերիտի միաբանությունը։
Կիրառվել է նաև սուրբ Էդուարդի թագին առյուծով տարբերակը, որը եղել է Մալթայի գեներալ-նահանգապետի զինանշանը[1]։
1975-1988 թվականներին կիրառված զինանշան խմբագրել
.svg)
1975 թվականի հուլիսի 11-ին (Մալթայի Հանրապետության հռչակումից մեկ տարի անց) ընդունվել է նոր զինանշան։ Այն պատկերում է ծովափնյա տեսարան` ծագող արև, ջրի վրա մալթական նավակ (dgħajsa), ափին բահ և եղան։ Աջ կողմում աճում է տատասկաթզենի։ Բոլոր այս խորհրդանիշները որոշ չափով կապված են Մալթայի հետ։ Պատկերի տակ գրված է «Մալթայի Հանրապետություն» (մալթ.՝ Repubblika ta' Malta)[1]:
Այս զինանշանը կարելի էր տեսնել մալթական մետաղադրամներին, որոնք թողարկվել են մինչև 2008 թվականի հունվարի 1-ը, երբ Մալթան մտել է եվրոգոտի։
Այս զինանշանը եղել է վիճելի, քանի որ այն չի համապատասխանել զինանշագիտությանը, այդ պատճառով էլ 1987 թվականի ընտրրություններից հետո, երբ հաղթել են ազգայնականները, այն փոխվել է։ Առաջարկվել է ընդունել 1964 թվականի զինանշանը, սակայն վերջնական արդյունքում ընդունվել է դրա պարզեցված տարբերակը։ Նոր զինանշանը մշակել է Ադրիան Սթրիքլենդը, որը պատրաստել է նախնական էսքիզները, իսկ Ռոբերտ Քոուլն ավարտին է հասցրել այն[1]։
Տես նաև խմբագրել
- Մալթայի դրոշ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bonello, Giovanni (2011 թ․ մայիսի 8). «Malta's three national emblems since independence – what's behind them?». Times of Malta (անգլերեն). Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 28-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մալթայի զինանշան» հոդվածին։ |