Մադլեն Ֆրանսուազ Բասպորտ
Մադլեն Ֆրանսուազ Բասպորտ (ֆր.՝ Madeleine Françoise Basseporte, ապրիլի 28, 1701[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն - սեպտեմբերի 6, 1780[4][3][5], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[6]), ֆրանսիացի նկարչուհի, որն աշխատել է բուսաբանական նկարազարդման ժանրում։
Մադլեն Ֆրանսուազ Բասպորտ ֆր.՝ Madeleine Françoise Basseporte | |
|---|---|
| Ծնվել է | ապրիլի 28, 1701[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն |
| Վախճանվել է | սեպտեմբերի 6, 1780[4][3][5] (79 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[6] |
| Քաղաքացիություն |  Ֆրանսիա[4] |
| Մասնագիտություն | նկարչուհի և copper engraver |
| Թեմաներ | copper engraving technique?[7] և գեղանկարչություն[7] |
| Ուսուցիչ | Claude Aubriet? |
| Աշակերտներ | Աննա Վալայե-Կոստեր |
 Françoise Basseporte Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն և արվեստ խմբագրել
Մադլեն Ֆրանսուա Բասպորտը ծնվել է 1701 թվականին Փարիզում: Նրա հայրը գինու վաճառական էր[8][9]։ Մադլենի առաջին ուսուցիչը նկարիչ Ռոբերտ դե Սուրին էր, այնուհետև նա սովորել է բուսաբանական նկարազարդում Կլոդ Օբրիի մոտ[9][8]։ Բասպորտը սկսել է աշխատել որպես դիմանկարիչ. ժամանակակիցները նրա աշխատություններում նշել են Ռոզալբա Կարիերի ազդեցությունը։ 1735-1741 թվականներին նա կրել է «Նորին մեծության մանրանկարչի» տիտղոսը։ Բասպորտը նաև ուսուցանել է Լուի XV- ի դստրերին ծաղիկներ նկարելու արվեստը և միգուցե որոշ ժամանակ ծառայել է Մադամ Պոմպադուրին՝ կատարելով ներքին հարդարանք։
Մադլեն Բասպորտը Կառլ Լիննեյի ժամանակակիցն էր և, հավանաբար ծանոթ էր նրան (ամեն դեպքում, Լիննեուսը բարձր էր գնահատում իր աշխատանքը)։ նա նաև երկար տարիներ նամակագրական կապ է ունեցել ֆրանսիացի գրող Բուֆոնի հետ։ Նրա ուսուցիչ Կլոդ Օբրերը ծառայում էր որպես բուսաբանական նկարազարդող Թագավորական պարտեզում, և 1731 թվականին Բասպորտը վաճառեց այս պաշտոնը, չնայած, պայմանագրի համաձայն, նա շարունակում էր աշխատավարձ ստանալ առաջին ութ տարիներին։ Օբրիի մահից հետո 1742 թվականին Բասպորտը պաշտոնապես ստացել է այն պաշտոնը, որով դե ֆակտո տիրապետել էր արդեն երկար ժամանակ, և այդ պաշտոնում մնաց մինչև իր մահը։ 1749 թվականից նա թագավորից ստացել է նաև մշտական դրամական կենսաթոշակ։
Դարաշրջանի հայտնի գիտնականների հետ ծանոթությունը թույլ են տվել Բասպորտին զբաղվել ոչ թե դեկորատիվ ծաղկային կոմպոզիցիաների կանանց սովորական գծագրով, այլ աշխատել բուսաբանական նկարազարդման առավել հեղինակավոր ժանրում։ Այնուամենայնիվ, ժամանակակիցները նշում են, որ նրա աշխատություններում բնագետի գիտական մոտեցումն ու օբյեկտիվությունը զուգորդվում են «անկոչ» դիտողի աչքի համար հաճելիության հետ։
Ենթադրվում է, որ բացի թագավորական դստրերից, Բասպորտը մասնակցել է նաև նկարիչներ Մարիա-Թերեզա Ռեբուլի և Աննա Վալայ-Կոստերի վերապատրաստմանը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 https://rkd.nl/explore/artists/98397
- ↑ 2,0 2,1 Madeleine Françoise Basseporte (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 7,0 7,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 8,0 8,1 Dictionary of pastellists
- ↑ 9,0 9,1 Doig, Sturzer, 2014, էջ 124
Գրականություն խմբագրել
- Natania Meeker, Antónia Szabari. Inhabiting Flower Worlds: The Botanical Art of Madeleine Françoise Basseporte // Arts et savoirs. — 2016. — № 6.
- Ann Kathleen Doig, Felicia B. Sturzer. Women, Gender and Disease in Eighteenth-Century England and France. — Cambridge Scholars Publishing, 2014. — P. 124.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Neil Jeffares. «Dictionary of pastellists before 1800» (PDF) (անգլերեն).
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մադլեն Ֆրանսուազ Բասպորտ» հոդվածին։ |