Հույն Զոռբան (վեպ)
«Հույն Զոռբան» (հունարեն՝ «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά», «Ալեքսիս Զոռբայի կյանքն ու արկածները»), կրետեացի հույն գրող Նիկոս Կազանձակիսի վեպը, որն առաջին անգամ հրատարակվել է 1946 թվականին։ 1952 թվականին գրքի անգլերեն թարգմանությունը Zorba The Greek վերնագրով լույս է ընծայվել Մեծ Բրիտանիայում, մեկ տարի անց՝ ԱՄՆ-ում։ Վեպը մի հույն երիտասարդ մտավորականի մասին է, ով իր գրքային կյանքին հրաժեշտ է տալիս եռանդուն ու խորհրդավոր Ալեքսիս Զոռբայի օգնությամբ։
Հույն Զոռբան հուն․՝ Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά | |
|---|---|
| Հեղինակ | Նիկոս Կազանձակիս |
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | էքզիստենցիալ վեպ |
| Բնօրինակ լեզու | նոր հունարեն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1941 |
| Նկարագրում է | Կրետե |
| Երկիր | .svg){kind=small} Հունաստան |
| Հրատարակման տարեթիվ | 1946 |
| OCLC | 35223018 |
1916 թվականին Հունաստանով ճամփորդելիս Կազանձակիսը Աֆոնում (Աթոսում) հանդիպել, ծանոթացել ու մտերմացել է հանքագործ բանվոր Յորգիս Զոռբասի հետ (Γιώργης Ζορμπάς, 1867–1941)[1], ում կյանքի պատմությունն ապշեցրել ու հրապուրել է գրողին։ Դրանից երեք տասնամյակ անց նա գիրք է գրել, որի հիմքում դրել է վերոհիշյալ պատմությունը և որպես գլխավոր հերոսի՝ պատկերել է իր ընկերոջը՝ Ալեքսիս Զոռբաս անունով։
1964 թվականին հույն անվանի կինոռեժիսոր, սցենարիստ, պրոդյուսեր Միխալիս Կակոյանիսը «Հույն Զոռբան» վեպի հիման վրա նկարահանել է նույնանուն ֆիլմը, որը հեղինակավոր «Օսկար» կինոմրցանակի է արժանացել երեք անվանակարգում։ Գլխավոր հերոսին այդ կինոնկարում մարմնավորել է նշանավոր կինոդերասան Էնթոնի Քուինը։ Բացի այդ, 1968 թվականին Բրոդվեյում բեմադրվել է Զոռբա մյուզիքլը[2], 1993 թվականին էլ BBC-ն հեռարձակել է «Հույն Զոռբան» երկմասանոց ռադիոբեմադրությունը[3], որտեղ գլխավոր դերերի կատարմամբ հանդես են եկել Ռոբերտ Սթիվենսն ու Մայքլ Մելոնին։ Այս ամենի արդյունքում Զոռբա-ն հատուկ անունից դարձել է բնութագրող հասարակ անուն[4]։
Ի հավելումն վերոնշյալի արժե հիշատակել, որ վեպի գերմաներեն թարգմանության հիման վրա 1972 թվականին հեռուստաֆիլմ է նկարահանվել, 1987–88 թվականներին էլ Verona Arena-ում ներկայացվել է Միկիս Թեոդորակիսի գրած Zorba il Greco բալետի բեմադրությունը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Thomas R. Lindlof (2008 թ․ օգոստոսի 8), Hollywood under siege, ISBN 978-0813173160
- ↑ «Zorba – Broadway Show – Musical». Internet Broadway Database. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 21-ին.
- ↑ «Classic Serial: Zorba the Greek - BBC Radio 4 FM - 17 December 1993». BBC Genome. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 21-ին.
- ↑ McDonald, Marianne; Winkler, Martin M. (2001). «Michael Cacoyannis and Irene Papas on Greek Tragedy». In Martin M. Winkler (ed.). Classical Myth & Culture in the Cinema. Oxford University Press. էջեր 72–89.
Գրականություն
խմբագրել- Hnaraki, Maria (2009). «Speaking without words: Zorba's dance» (PDF). Glasnik Etnografskog instituta SANU. 57 (2): 25–35. doi:10.2298/GEI0902025H.
- Ռուսերեն հրատարակություններ
- Грек Зорба. М.։ София, Гелиос, 2003. ISBN 5-344-00298-X
- Невероятные похождения Алексиса Зорбаса. М.։ Лотос, Классика плюс, 2005. ISBN 5-89973-944-4
- Невероятные похождения Алексиса Зорбаса. М.։ Азбука, 2014. ISBN 978-5-389-07933-5
Արտաքին հղումներ
խմբագրել
- The Nikos Kazantzakis Files
- Book review, Time Magazine, April 20, 1953