Վիքիպեդիա

Հովսեփ Աթաբեկով

հետազոտող

Իոսիֆ[3] Գրիգորի Աթաբեկով (դեկտեմբերի 7, 1934(1934-12-07), Թիֆլիս, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - ապրիլի 7, 2021(2021-04-07), Մոսկվա, Ռուսաստան), գյուղատնտես, բույսերի վիրուսների մոլեկուլային կենսաբանության դպրոցի հիմնադիրներից։ Կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1970): ՀամԳԳԱ (1983, 1992 թվականից՝ ՌԳԳԱ), ՌԳԱ (1992) ակադեմիկոս[4]։ ՌԴ բարձրագույն դպրոցի վաստակավոր գործիչ։ Ռուսաստանի մանրէաբանների ընկերության վիրուսաբանության բաժանմունքի նախագահ։

Հովսեփ Աթաբեկով
Ծնվել էդեկտեմբերի 7, 1934(1934-12-07)
Թիֆլիս, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էապրիլի 7, 2021(2021-04-07) (86 տարեկան)
Մոսկվա, Ռուսաստան
ԳերեզմանՏրոեկուրովյան գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Մասնագիտությունվիրուսաբան և հետազոտող
Հաստատություն(ներ)Մոսկվայի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտմանրէաբանություն, Վիրուսոլոգիա և մոլեկուլային կենսաբանություն[1]
ԱնդամակցությունՌուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա և Եվրոպական ակադեմիա[2]
Ալմա մատերՄոսկվայի Կ. Ա. Տիմիրյազևի անվան գյուղատնտեսական ակադեմիա
Կոչումmember of the Russian Academy of Agricultural Sciences?
Գիտական աստիճանկենսաբանական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն
Պարգևներ
Բարեկամության շքանշան «Մոսկվայի 850-ամյակի հիշատակի» մեդալ
ՌԴ բարձրագույն դպրոցի վաստակավոր աշխատակից և Լոմոնոսովի անվան մրցանակ
 Joseph Atabekov Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Իոսիֆ Աթաբեկովը ծնվել է 1934 թվականի դեկտեմբերի 7-ին, Թիֆլիսում[5]։ 1956 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Տիմիրյազևի անվան գյուղատնտեսական ակադեմիան։ 1965 թվականից եղել է Մոսկվայի պետական համալսարանի վիրուսաբանության ամբիոնի, միաժամանակ՝ ՄՊՀ Բելոզերսկու անվան ֆիզքիմիական կենսաբանության ինստիտուտի բույսերի վիրուսների կենսաքիմիայի բաժնի, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Մանրէաբանության ինստիտուտի վիրուսաբանության լաբորատորիայի վարիչ[3]։

Աշխատանքները վերաբերում են բույսերի վիրուսների մոլեկուլային կենսաբանության խնդիրներին։ Փորձարարական ժանապարհով հիմնավորել և զարգացրել է վարակված բույսերում վիրուսային գենետիկական նյութի միջբջջային փոխադրման հիմնադրույթը (վարակված բջիջներից վարակի փոխանցումն առողջներին մակաբույծների միջոցով)՝ որպես վիրուսային գենոմի մեջ ծածկագրված ակտիվ գործառույթ։ Նույնացրել է ծխախոտի խայտաբղետության վիրուսի 30К գենը և ցույց տվել, որ օտարածին վիրուսների փոխադրող սպիտակուցները փոխադարձաբար փոխարինելի են[3]։

Անդամակցություն խմբագրել

  • Եվրոպայի ակադեմիայի ակադեմիկոս (Լոնդոն, 1994):
  • Վիրուսների տաքսոնոմիայի միջազգային կոմիտեի անդամ։
  • Վիրուսների տաքսոնոմիայի միջագգային կոմիտեի անդամ։

Պարգևներ խմբագրել

  • «Մոսկվայի 850-ամյակի հիշատակի» մեդալ
  • ՌԴ պետական մրցանակ (1994)
  • Լոմոնոսովի անվան մրցանակ
  • Բարեկամության շքանշան[6]
  • ՌԴ բարձրագույն կրթության վաստակավոր աշխատակից

Երկեր խմբագրել

  • Молекулярная биология вирусов / Соавт.: В. И. Агол и др. М.: Наука, 1971. 493 с.
  • Реализация генетической информации вирусных РНК. М.: Наука, 1972. 299 с.
  • Новый экспрессный метод иммуноферментного анализа для диагностики растительных вирусов с использованием водорастворимых полиэлектролитов / Соавт.: Н.К. Гапонова и др. // Новые методы биотехнологии растений. Пущино, 1993. С. 75.
  • Translation of plant virus messenger RNAs (Advances in Virus Research. 1979. V. 25. P. 1-91, համահեղինակ).
  • Cordeiviruses. Structure and Replication (The Plant Viruses. 1986. V. 2. P. 397-420, համահեղինակ).
  • Expression of a plant virus-coded transport function to different viral genomes (Advances in virus research. 1990. V. 38. P. 201-248, համահեղինակ).
  • Internal initiation of translation directed to the 5'-untranslated region of the totamovirus subgenomic RNA I2 (Virology. 1999. V. 263. P. 139-154, համահեղինակ).
  • The movement protein-triggered in situ conversion of potato virus X virion RNA from nontraslatable into a translatable form (Virology. 2000. V. 271. P. 259-263, համահեղինակ).

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Atabekov_Joseph
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007, էջ 39։
  4. ↑ «АТАБЕКОВ ИОСИФ ГРИГОРЬЕВИЧ». web.archive.org. 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 2-ին.
  5. ↑ «АТАБЕКЯН, АТАБЕКОВ :: Персональный список». baza.vgd.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 2-ին.
  6. ↑ «Официальный интернет-портал правовой информации». publication.pravo.gov.ru. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 2-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հովսեփ Աթաբեկով» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հովսեփ_Աթաբեկով&oldid=9644347» էջից