Հովհաննես Ջուղայեցի Քթռեշենց

Հովհաննես Ջուղայեցի Քթռեշենց (մոտ 1610-ականներ[1][2], Նոր Ջուղա[1][2] - 1660-ականներ[2], Նոր Ջուղա[2]), հայ տպագրիչ, մշակութային գործիչ։ Սովորել է Նոր Ջուղայի Ամենափրկիչ վանքի դպրոցում, աշակերտել Խաչատուր Կեսարացուն։ Աշխատել է վերջինիս՝ 1636 թ.-ին հիմնադրած տպարանում, մասնակցել Նոր Ջուղայում լույս տեսած առաջին հայկական գրքերի՝ Սաղմոսարանի (1638) և «Հարանց վանքի» (1641 թ.) տպագրությանը։ 1639 թ.-ին Խաչատուր Կեսարացին նրան ուղարկել է Իտալիա։ Հռոմի վարպետներին Հովհաննես Ջուղայեցի Քթռեշենցը պատրաստել է տվել հայկական տպատառեր, պատկերների տպատախտակներ, ձեռք բերել տպագրական սարքեր և Լիվոռնոյում 1644 թ.-ին լույս ընծայել Սաղմոսարան։ Տպարանը տեղափոխել է Նոր Ջուղա, որտեղ 1647 թ.-ին տպագրել է «Պարզատումար» (նորջուղայեցիների և հնդկահայերի օգտագործած տոմարացույցը)։ Տեղեկություններ կան, որ առաջինն է սկսել տպագրել Աստվածաշունչը, որը սակայն, անավարտ է մնացել։ 1660-ական թթ. 2-րդ կեսին ձեռնադրվել է եպիսկոպոս և նշանակվել Ջուղայի առաջնորդ, որտեղ և նահատակվել է մի հայ աղջկա փրկելիս։ Հովհաննես Ջուղայեցի Քթռեշենցի տպատառերի և տպատախտակների մի մասը պահպանվել է (գտնվում են Նոր Ջուղայի հայկական թանգարանում)։

Հովհաննես Ջուղայեցի Քթռեշենց
Ծնվել էմոտ 1610-ականներ[1][2]
ԾննդավայրՆոր Ջուղա[1][2]
Մահացել է1660-ականներ[2]
Մահվան վայրՆոր Ջուղա[2]
Ազգությունհայ
ԿրթությունՍուրբ Ամենափրկիչ վանք[1]
Մասնագիտությունտպագրիչ, մշակութային գործիչ և քահանա

Գրականություն

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 564