Հոռոմ

Հոռոմ
Գյուղ
	Հոռոմ
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Շիրակի
Շրջան	Արթիկի շրջան
Առաջին հիշատակում	քա.. 8-րդ դար
Մակերես	29.8 կմ²
ԲԾՄ	1570 մ
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	2531 մարդ (2012)
Ազգային կազմ	հայեր
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 244
Փոստային ինդեքս	3015
	Հոռոմ Վիքիպահեստում

Հոռոմ, (Հոռոմ), գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզում, մարզկենտրոնից 19 կմ հարավ, Մանթաշ գետի ձախ և աջ ափին։ Գտնվում է Երևան-Գյումրի ավտոմայրուղու մոտ, շրջապատված արգավանդ հանդամասերով։

Տները տուֆակերտ են, թեք տանիքով ու հարմարավետ։ Խմելու ջուրը բերված է մոտ 20 կմ հեռավորությունից։

ԿլիմաԽմբագրել

Կլիման ցուրտ է։ Գյուղում կան դեկորատիվ ու մրգատու ծառեր։

ԲնակչությունԽմբագրել

Նախնիների մի մասը եկել է 1829-1830 թվականներին՝ Կարսից և Արևմտյան Հայաստանի տարբեր տեղերից։

Հոռոմի ազգաբնակչության փոփոխությունը.^[3]

Տարի	1831	1897	1926	1939	1949	1970	1979	2001	2004
Բնակիչ	459	1939	1564	1867	1660	1949	1841	2166	1570

ՏնտեսությունԽմբագրել

Բնակչությունը զբաղվում է հացահատիկի, շաքարի ճակնդեղի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ, մեղվաբուծությամբ, անասնապահությամբ։

Օգտակար հանածոներԽմբագրել

Ունի բազալտի պաշարներ։

Պատմամշակութային կառույցներԽմբագրել

Հոռոմում՝ բլուրների վրա, գտնվում է «Արծնաբերդ» Կիկլոպյան ամրոցը (տեղացիների կոչմամբ՝ Ղալաչի), բարձունքների և լեռնալանջերի վրա նշմարվում են բնակարանների հետքեր։ Այստեղ պեղումներ են կատարել Թորոս Թորամանյանը (1914 թ.- ին), Բ. Պիստրովսկին, Ա. Աջյանը, Լ. Գյուզալյանը (1930 թ.-ին)։ Հոռոմում և շրջակայքում կան հին գերեզմաններ, դամբարաններ։

Հոռոմն ունի սուրբ Հռիփսիմե (1861) և սուրբ Աստվածածին (1868 թ.) եկեղեցիներ, XII-XIII դդ. «Թուխ Մանուկ» մատուռ։

Հասարակական կառույցներԽմբագրել

Ունի միջնակարգ դպրոց (իբրև տարրական դպրոց բացվել է 1868 թ.- ին), մշակույթի տուն, մանկապարտեզ և հիվանդանոց։

Դպրոցում գործում են արտադասարանային խմբակներ, որ ֆինանսսավորում է Հայաստանի մանուկներ բարեգործական հիմնադրամը՝ բանավեճի ակումբ, «Աֆլաթուն» սոցիալ-ֆինանսական կրթության ծրագիր, առողջ ապրելակերպի սեմինարներ։ Հիմնադրամն իրականացնում է նաև վերապատրաստումներ տեղի բուժաշխատողների համար։

2016 թվականին համայնքում ստեղծվել է մարզահրապարակ՝ խրախուսելու համայնքի առողջ ապրելակերպը։

Հայտնի ՀոռոմեցիներԽմբագրել

Այստեղ է ծնվել Սովետական Միության հերոս, փոխգնդապետ Վ. Օգանեսովը (Հովհաննիսյան), բանասիրական գիտություննորի դոկտոր Գ. Վ. Աբգարյանը (1920)։ Ինչպես նաև՝

Գևորգ Գասպարյանը
Էդուարդ Մնոյանը
Էդուարդ Հարոյանը
Տիգրան Պողոսյան
Արտակ Բիշարյան
Արթուր Դավթյան

ԱվանդությունԽմբագրել

Գոյություն ունի անվանման ծագման երկու ավանդություն․

Անիի թագավորի Հռիփսիմե անունով աղջիկը ժամանակին եկել է այստեղ ամառանոց։ Ղալաչի լեռան վրա նա հիմնել է մի փոքրիկ ամրոց։ Այդ աղջկա անունով գյուղը կոչվել է Հոռոմ՝ Հռիփսիմե։
Պարսկաստանում ապրող մի հռոմեացի ժամանակին եկել է այստեղ, գյուղ հիմնել, որը նրա անունով կոչվել է Հոռոմ^[4]^[5]^[6]^[7]։

Տես նաևԽմբագրել

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ԱՎԾ տվյալներ
↑ http://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm(չաշխատող հղում)
↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 122»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-09-12-ին։ Վերցված է 2014 Մայիսի 5
↑ Արամ Ղանալանյան (1969)։ Ավանդապատում։ Երևան: Հայկական ՍՍՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտ
↑ Մովսես Խորենացի։ Պատմութիւն Հայոց։ էջեր Գիրք Ա, Գլուխ Ի
↑ Մանուկ Աբեղյան (1899)։ Հայ ժողովրդական առասպելները Մովսես Խորենացու Հայոց պատմության մեջ։ Վաղարշապատ
↑ Г. Халатьянц (1896)։ Армянский эпос в Истории Армении Моисея Хоренского։ Москва

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Հոռոմ գյուղի էջը CAA կայքում Archived 2011-08-20 at the Wayback Machine.
Հոռոմ գյուղի մասին Armeniapedia.org կայքում

[1] ԱՎԾ տվյալներ

[2] ttp://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm(չաշխատող հղում)

[hay_gyux-3] «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 122»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-09-12-ին։ Վերցված է 2014 Մայիսի 5

[4] Արամ Ղանալանյան (1969)։ Ավանդապատում։ Երևան: Հայկական ՍՍՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտ

[5] Մովսես Խորենացի։ Պատմութիւն Հայոց։ էջեր Գիրք Ա, Գլուխ Ի

[6] Մանուկ Աբեղյան (1899)։ Հայ ժողովրդական առասպելները Մովսես Խորենացու Հայոց պատմության մեջ։ Վաղարշապատ

[7] Г. Халатьянц (1896)։ Армянский эпос в Истории Армении Моисея Хоренского։ Москва

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]