Հերա Բարբերինի

Հերա Բարբերինի;
տեսակ	արձան
հավաքածու	Պիո-Կլեմենտինո թանգարան
	Hera Barberini Վիքիպահեստում

«Հերա Բարբերինի» (իտալ.՝ Hera Campana), 2-րդ դարի անտիկ մարմարյա արձան։ Հունական բնօրինակի հռոմեական կրկնօրինակն է։ Արձանը հայտնաբերվել է 16-րդ դարում Վիմինալ բլուրում և անվանակոչվել ի պատիվ առաջին սեփականատիրոջ՝ կարդինալ Բարբերինիի։ Այսօր «Հերա Բարբերինի» արձանը պահպանվում և ցուցադրվում է Վատիկանի Պիո-Կլեմենտինո թանգարանում։

Նկարագրություն խմբագրել

Մարմարե կնոջ արձանը գտնվել է Վիմինալ բլուրի մոտակայքում գտնվող Օլիմպիական բաղնիքների տարածքում՝ պեղումների ժամանակ։ Գտնվելուց հետո այն երկար ժամանակ եղել է իշխան Բարբերինիների հավաքածուում, և ներկայումս էլ հայտնի է հենց սեփականատերերի անունով՝ «Հերա (կամ Յունոնա) Բարբերինի»^[1]։ Ավելի ուշ արձանը գտնվել է Պապական հավաքածուում, իսկ այսօր այն ցուցադրվում է Վատիկանի Պիո-Կլեմենտինո թանգարանի Շրջանաձև դահլիճում։

Արձանի բարձրությունը 2,97 մետր է^[2]։ Այն գտնվել է լավ պահպանված վիճակում. միայն անհրաժեշտություն է առաջացել վերականգնել աջ ձեռքն ու քիթը։ Արձանը սկզբում քանդակված է եղել մի քանի կտոր մարմարից, մասնավորապես ոտնաթաթը և կրծքի մի հատվածը։ Այս անտիկ մեթոդը հնարավորություն էր տալիս առավել քիչ քանակությամբ մարմար օգտագործել^[3]։

Քանդակում պատկերված է կին՝ բարակ թիկնոցով, ինչը թույլ է տալիս ընդգծել մարմնի ուրվագծերով։ Բացի թիկնոցից, կնոջ հագին կա նաև բարդ ծալքերով խիտ հիմատիա, որն ամրացված է աջ ուսին և ձախ ազդրին։ Աջ ձեռքում բռնել է գավազան։ Կինը բավական հակված է դեպի առաջ, ինչը ենթադրում է, որ ի սկզբանե, արձանը տեղադրված է եղել բարձր վայրում^[4]^[5]։

Քանդակված կինն ունի փարթամ կառուցվածք և թագավորական վեհակեցություն, սակայն գլուխը հպարտորեն բարձրացված չէ, այլ խոնարհված է, ինչը, ըստ էության, բարյացակամության և հավատացյալության նշան է։ Կնոջ գլուխը պսակված է ականախույրով, որի տակից երևում են մեջտեղից բացված և հետ տարված մազերը։ Դեմքի արտահայտությունը խիստ է, լուրջ, բայց գթասիրտ։ Ի տարբերություն Ֆիդիասի ժամանակաշրջանի արձանների, որոնք տարբերվում էին սանդալներով և հաստ ներբաններով, Հերա Բարբերինիի ոտքերին ոտնամաններ չկան^[6]։

Նույնականացում խմբագրել

Քանդակը երկար ժամանակ թվագրվում էր 2-րդ դարի և համարվում էր Հերայի արձանը (կամ Յունոնայի), որն արտացոլված է անվանման մեջ։ Այն համարվում էր Հին հունական հայտնի վարպետներից մեկի՝ Պրաքսիտելեսի աշխատանքի հռոմեական կրկնօրինակը^[1], կամ Ֆիդիասի աշակերտ Ագորակրիտոսի քանդակը, որը ստեղծագործել է մ.թ.ա. 5-րդ դարի 2-րդ կեսին^[7]։ Հույն քանդակագործ Ալկամենեսի կողմից քանդակած Ափրոդիտեի արձանի նմանությունը նույնպես ենթադրում է, որ հնարավոր է, որ հունական բնօրինակը ստեղծվել է մ.թ.ա. 5-րդ դարի 2-րդ կեսին^[5]։ Ըստ Մոսկվայի Պուշկինի անվան կերպարվեստի թանգարանի պաշտոնական կայքի, այդտեղ պահպանվող Հերա Բարբերինիի ծեփապատճենը ցույց է տալիս, որ տեխնիկան այլ է ու, հնարավոր է, որ այն ստեղծվել է ավելի ուշ՝ Կալիմախոսի ժամանակաշրջանում՝ մ.թ.ա. 4-րդ դարում^[4]։

Հետագայում հատուկ գրականության մեջ, որը նվիրված անտիկ քանդակագործական ժառանգությանը, այն տեսակետն է հնչեցվում, որ Պիո-Կլիմենտինո թանգարանում պահվող արձանը թե Հերայինն է, այլ Դեմետրայինը (Ցերերա)։ Որպես փաստարկ նշվում է նրա նմանությունը Ցերերային, որը գտնվում է Վատիկանի առաքելական պալատում^[2]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Massi, 1872
↑ ^2,0 ^2,1 MacPherson, 1863
↑ Furtwängler und Urlichs, 1904, էջ 19
↑ ^4,0 ^4,1 «Статуя богини т.н. Гера Барберини». Государственный музей изобразительных искусств им. А. С. Пушкина. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 4-ին.
↑ ^5,0 ^5,1 Furtwängler und Urlichs, 1904, էջ 20
↑ Furtwängler und Urlichs, 1904, էջեր 20-21
↑ The Metropolitan Museum of Art Guide. The Museo Pio-Clementino // The Vatican: Spirit and Art of Christian Rome. — New York: Harry N. Abrams, 1983. — P. 176-189. — ISBN 0-8109-1711-4

Գրականություն խմբագրել

A. Furtwängler und H. I. Urlichs. Statue der Hera im Vatican // Denkmäler griechischer und römischer skulptur. — München: F. Bruckmann, 1904. — С. 19-21.
Robert MacPherson. Ceres // Vatican Sculptures. — London: Chapman & Hall, 1863. — С. 19-21.
Ercole G. Massi. Juno Barberini // Sculptures and Galleries in the Vatican Palace by Hercules Massi. — Rome: Sinimberghi, 1872.

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հերա Բարբերինի կատեգորիայում։

[Massi—1872——-1] 1,0 ^1,1 Massi, 1872

[MacPherson—1863——-2] 2,0 ^2,1 MacPherson, 1863

[Furtwängler_und_Urlichs—1904——19-3] Furtwängler und Urlichs, 1904, էջ 19

[Pushkin3-4] 4,0 ^4,1 «Статуя богини т.н. Гера Барберини». Государственный музей изобразительных искусств им. А. С. Пушкина. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 4-ին.

[Furtwängler_und_Urlichs—1904——20-5] 5,0 ^5,1 Furtwängler und Urlichs, 1904, էջ 20

[Furtwängler_und_Urlichs—1904——20-21-6] Furtwängler und Urlichs, 1904, էջեր 20-21

[7] The Metropolitan Museum of Art Guide. The Museo Pio-Clementino // The Vatican: Spirit and Art of Christian Rome. — New York: Harry N. Abrams, 1983. — P. 176-189. — ISBN 0-8109-1711-4

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]