Հենրիկ Սևան
Հենրիկ Կարապետի Սևան (Խաչատրյան) (մարտի 1, 1925, Լենինական, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հոկտեմբերի 8, 2008, Երևան, Հայաստան), հայ բանաստեղծ, մանկագիր, թարգմանիչ։ Հայաստանի գրողների միության անդամ (1963)։
Հենրիկ Սևան | |
---|---|
Ծննդյան անուն | Հենրիկ Կարապետի Խաչատրյան |
Ծնվել է | մարտի 1, 1925 |
Ծննդավայր | Լենինական, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
Վախճանվել է | հոկտեմբերի 8, 2008 |
Վախճանի վայր | Երևան, Հայաստան |
Մասնագիտություն | բանաստեղծ, թարգմանիչ և մանկագիր |
Քաղաքացիություն | Հայաստան |
Կրթություն | Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ |
Անդամակցություն | ՀԳՄ |
Աշխատավայր | Պիոներ կանչ և Արվեստի ինստիտուտ |
Հենրիկ Սևան Վիքիդարանում |
Կենսագրություն
խմբագրելՀենրիկ Սևանը ծնվել է 1925 թվականի մարտի 1-ին, Լենինական քաղաքում։ Սկզբնական կրթությունն ստացել է Երևանի 26-ի անվան դպրոցում։ 1942 թվականին «Կաուչուկի համար» բազմատպաքանակ թերթում տպագրվում է Սևանի առաջին բանաստեղծությունը՝ «Ռազմի երգը»։ 1950 թվականին ավարտել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտի թատերագիտության ֆակուլտետը։ 1952-1966 թվականներին աշխատել է «Պիոներ կանչ» թերթի խմբագրությունում՝ նախ որպես գրական աշխատող, ապա՝ բաժնի վարիչ, 1967 թվականին Հայպետհրատում՝ խմբագիր[1]։ 1968-1982 թվականներին եղել է «Սովետական գրականություն» ամսագրի պատասխանատու քարտուղարը։ 1984 թվականին «Մորաքույր Բարկությունը» բանաստեղծությունների ժողովածուի համար արժանացել է Հայաստանի գրողների միության Ստեփան Զորյանի անվան մրցանակին, 2004 թվականին՝ ՀԳՄ տարվա լավագույն մանկական գրքի, 2007 թվականին՝ Վախթանգ Անանյանի անվան մրցանակներին։ Աշխատել է «Պիոներ կանչ» թերթում, Հայպետհրատում և ՀԽՍՀ ԳԱ արվեստի ինստիտուտի շեքսպիրագիտության հայկական կենտրոնում՝ որպես թարգմանիչ։ Թարգմանել է Վիլյամ Շեքսպիրի ողբերգությունները, որոնք բեմադրվել են Հայաստանի մի քանի պետական թատրոններում։ Թարգմանել է Ջորջ Բայրոնի «Դոն Ժուանը» ամբողջությամբ, Սամուել Մարշակի, Հենրի Լոնգֆելլոյի, Միխայիլ Լերմոնտովի ստեղծագործություններից[2]։ Ռուսերեն լույս է տեսել Սևանի «Մի բարկացրեք մրջյունին» (Երևան, 1976) գիրքը։ Հենրիկ Սևանը մահացել է 2008 թվականի հոկտեմբերի 10-ին, Երևանում։
Մրցանակներ
խմբագրել- ՀԳՄ Ստեփան Զորյանի մրցանակ, 1974
- ՀԳՄ Վախթանգ Անանյանի անվան մրցանակ, 2004, 2007
Ստեղծագործություններ
խմբագրելՍևանի մանկական բանաստեղծություններին բնորոշ են ժողովրդական-բանահյուսական ակունքներից եկող պարզ, պատկերավոր լեզվամտածողությունը[3], նուրբ հումորը։
- «Ուրախ երգեր», Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 40 էջ։
- «Այծն ու աղվեսը», Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 32 էջ։
- «Եկեք ծիծաղենք», Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 12 էջ։
- «Զվարճալի զբոսանք», Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 71 էջ։
- «Չարաճճի աղջիկը», Երևան, «Հայաստան», 1965, 92 էջ։
- «Գնաս բարով, իմ քիթ», Երևան, «Հայաստան», 1968, 85 էջ։
- «Կախարդը թանաքամանում», Երևան «Հայաստան», 1970, 128 էջ։
- «Ծիծաղ վաճառողը», Երևան, «Հայաստան», 1973, 95 էջ։
- «Դոննա կատու», Երևան, «Հայաստան», 1975, 14 էջ։
- «Գլուխն ուղարկեց նորոգելու», Երևան, «Հայաստան», 1975, 191 էջ։
- «Մի բարկացրեք մրջյունին», Երևան, «Սովետական գրող», 1978, 156 էջ։
- Կես մարդը», Երևան, «Սովետական գրող», 1979, 70 էջ։
- «Մորաքույր բարկությունը», 1985։
- «Ագահ մկնիկները»։ Բանաստեղծություններ։ Արևիկ, 1989, 36 էջ[4]։
- «Կոշիկ ուտող ծերունին», 2000։
- «Գրքասեր կատուն», 2002[5]։
- «Գրագետ քամին», 2007։
Թարգմանություններ (ռուսերենից և անգլերենից)
խմբագրելԱյս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում |
- Մարշակ Ս., Մանուկներին (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հ. Սևանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 168 էջ։
- Չինական կլասիկ պոեզիա, Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 326 էջ։
- Բայրոն, Երկերի ժողովածու (գրքի մեջ մտնող «Չայլդ Հարոլդի ուխտագնացությունը» և «Դոն Ժուանը» թարգմանել է Հ. Սևանը), Երևան, «Հայաստան», 1965, 563 էջ։
- Լերմոնտով Մ. Յու., Երկերի ժողովածու 3 հատորով, հ. 2 (գրքի մեջ մտնող «Ոճրագործը» և «Կալլի» գործերը թարգմանել է Հ. Սևանը), Երևան, «Հայաստան», 1966, 458 էջ։
- Մեծ սիրտը (արտասահմանի բանաստեղծների գործերը՝ նվիրված Լենինին), Երևան, «Հայաստան», 1967, 128 էջ։
- Լոնգֆելլո Հենրի, Հատընտիր, Երևան, «Հայաստան», 1969, 127 էջ։
- Բայրոն, Պոեմներ, Երևան, «Հայաստան», 1971, 142 էջ։
- Շեքսպիր, Քրոնիկներ, հ. Ա (թարգմանել են Հենրիկ Սևանն ու Խաչիկ Դաշտենցը), Երևան, «Հայաստան», 1972, 536 էջ։
- Շեքսպիր, Քրոնիկներ, հ. Բ թարգմանել են Հենրիկ Սևանն ու Խաչիկ Դաշտենցը), Երևան, «Հայաստան», 1973, 684 էջ։
- Բայրոն, Լարա, Երևան, «Հայաստան», 1974, 64 էջ։
- Բայրոն, Պոեմներ, Երևան, «Սովետական գրող», 1979, 160 էջ։
- Հիմար սագը։ Անգլ. ժող. մանկ. բանաստեղծ։ Ծիծեռնակ, 2003, 60 էջ[6]։
Մամուլ
խմբագրել- Կարլոս Աուգուստո Լեոն, Ես Լենինին եմ երգում։ «Գարուն», 1967 թ., № 4, էջ 4-6։
Գրականություն
խմբագրել- Կենսամատենագրություն, Ե., 1978
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Գրական տեղեկատու։ Երևան։ «Սովետական գրող»։ 1981։
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.
- ↑ Sevan, Henrik (1975). Donna Katun. Hayastan Publications.
- ↑ Սևան, Հենրիկ Կարապետի (1989). Ագահ մկնիկները։ Բանաստեղծություններ. Արևիկ. ISBN 9785807701510.
- ↑ Սևան, Հենրիկ Կարապետի (2002). Գրքասեր կատուն. Ծիծեռնակ. ISBN 9789993092506.
- ↑ Հիմար սագը։ Անգլ. ժող. մանկ. բանաստեղծ. Ծիծեռնակ. 2003. ISBN 9789993097686.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Հենրիկ Սևան Արխիվացված 2021-11-27 Wayback Machine