Հելիոս

Հելիոս;
Տեսակ	հունական դիացաբանության աստված և արևի աստված
Դիցաբանություն	հին հունական դիցաբանություն
Սեռ	արական
Այլ մշակույթներում	Սոլ
Երևի համընկնում է	Սոլ, Արև, Surya?, Hvare-khshaeta?, Virotutis?, Baal-hamon?, Ռա, Anextiomarus?, Alaunus? և Zun?
Հայր	Հիպերիոն
Մայր	Թեյա և Euryphaessa?
Եղբայր	Էոս
Քույր	Սելենե
Քույր/Եղբայր	Էոս և Սելենե
Ամուսին	Ռոդոս, Ceto?, Այգլե և Antiope?
Կողակից	Այգլե, Կլիմենե, Գեա, Leucothoë?, Neaera?, Պերսե, Սելենե, Crete? և Clytie?
Զավակներ	Aegiale?, Merope?, Ֆայետոն, Phaethusa?, Lampetia?, Պերսես, Astris?, Էետես, Կիրկա, Պասիֆայա, Heliadae?, Cercaphus?, Candalus?, Actis?, Tenages?, Triopas?, Ochimus?, Lindus?, Macareus?, Trinax?, Auges?, Electryone?, Euphrosyne?, Թալիա, Ագլայիա, Ալոեուս, Aetheria?, Bisaltes?, Ավգեաս, Aega?, Clymenus?, Քարիտներ, Phaetontides?, Phasis?, Dioxippe?, Հելիա, Amalthea?, Դիրկա և Lelex?
Ասպարեզ	Արեգակ
Հատկանիշներ	արևի աստված
	Helios Վիքիպահեստում

Հելիոս, արևի աստվածը հին հունական դիցաբանության մեջ։ Համարվել է տիտանոս Հիպերիոնի և Թեյայի որդին, Սելենեի (Լուսին) և Էոսի (Արշալույս) եղբայրը։ Դիտվել է նաև կույրերի ամոքիչ և կուրությամբ պատժող աստված։ Ըստ առասպելաբանության, Հելիոս ամեն առավոտ ելնելով Արևելյան օվկիանոսից և քառաձի ոսկե կառքի վրա սլանալով երկնակամարով՝ երեկոյան հանգրվանում է Արևմտյան օվկիանոսում։ Թրինակե (Սիկիլիա) կղզում իբր Հելիոսի դուստրերը՝ Հելիադաները, արածեցնում են 350 ոսկե ցուլեր (խորհրդանշում են լուսնային տարվա օրերը), իսկ նրա ոսկեպտուղ այգիները հսկում են Հեսպերիդները։ Հելիոսի կինը համարվել Է Պերսիդա հավերժահարսը։ Իսկ Հելիադաները, Ֆայետոն և Ավգեոս որդիները ծնված են համարվում օվկիանուհի Կլիմենայից։

Հելիոսի գլխավոր տաճարատեղին եղել է Հռոդոս կղզին։ Մ. թ. ա. հինգերորդ դարից հետո հույները Հելիոսին նույնացրել են Ապոլլոնի հետ, իսկ հռոմեացիները՝ Սոլ (Արեգակ) աստծուն։ Հույն քանդակագործ Լիսիպպոսը և նրա աշակերտները Հռոդոսում կերտել են քառաձի կառքով ընթացող Հելիոսի պատկերը։ Հռոդոսյան դրամների վրա Հելիոսի գլուխը պատկերված Է իբրև արևի սկավառակ։ Հելիոսին երբեմն պատկերել երկիրը խորհրդանշող գունդը ձեռքին։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Любкер Ф. Ἥλιος (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 598—599.
↑ Любкер Ф. Hyperion (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 649—650.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հելիոս» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 334)։

Սա դիցաբանության մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

[_ec55eae6b2dd3a55-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Любкер Ф. Ἥλιος (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 598—599.

[_d566a6d51c367521-2] Любкер Ф. Hyperion (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 649—650.

[1]

[2]