Հակաուտոպիա, բացասական ուտոպիա, ուտոպիայի ժխտում (անգլ.՝ dystopia), գեղարվեստական գրականության արձակի ժանր, որևէ սոցիալական իդեալին համապատասխանող հանրային կյանքի կառուցման վտանգավոր, կործանիչ և անկանխատեսելի հետևանքերի պատկերումը[1]։ Հակաուտոպիան առաջացել է հանրային մտքի ուտոպիական զարգացման հետ։ 17-19-րդ դդ. այն դարձել է երգիծանքի օժանդակ միջոց, ուտոպիական կառույցների գաղափարական և գործնական մեկնաբանություն (Ջոնաթան Սվիֆթի «Գուլիվերի ճանապարհորդությունները»), և 20-րդ դարում զարգացել է որպես վեպ-խորհրդածության ժանր՝ դառնալով մասսայական գրականության սենսացիոն բեսթսելլեր։ Որպես ժանր՝ այն շարունակում է լայն կիրառություն ունենալ գիտաֆանտաստիկ գրականության մեջ։

«Մարդիկ լքում են քաղաքները», Զբիգնև Լիբերայի ֆոտոաշխատանքը, որը պատկերում է հակաուտոպիստական ապագան, որտեղ մարդիկ պետք է լքեն մեռնող մեգապոլիսները

Գրքեր խմբագրել

Ֆիլմեր խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Մելս Սանթոյան, Գրականագիտական բառարան, «Վան Արյան», Երևան, 2006, էջ 96։

Գրականություն խմբագրել

  • Krishan Kumar: Utopia and anti-utopia in modern times. Blackwell, Oxford 1991, ISBN 0-631-16714-5.
  • Thomas Nöske: Clockwork Orwell. Über die kulturelle Wirklichkeit negativ-utopischer Science Fiction. Unrast, Münster 1997, ISBN 3-928300-70-9.
  • Stephan Meyer: Die anti-utopische Tradition: eine ideen- und problemgeschichtliche Darstellung. Lang, Frankfurt am Main 2001, ISBN 3-631-37492-5.
  • Ralph Pordzik: Utopie und Dystopie in den neuen englischen Literaturen. Winter, Heidelberg 2002, ISBN 3-8253-1312-3.
  • Hans Esselborn (Hrsg.)։ Utopie, Antiutopie und Science Fiction im deutschsprachigen Roman des 20. Jahrhunderts. Königshausen und Neumann, Würzburg 2003, ISBN 3-8260-2416-8.
  • Dunja Mohr: Worlds Apart? Dualism and Transgression in Contemporary Female Dystopias. McFarland, Jefferson 2005, ISBN 0-7864-2142-8.
  • Bartholomäus Figatowski: Wo nie ein Kind zuvor gewesen ist... - Kindheits- und Jugendbilder in der Science Fiction für junge Leser, Bonn 2012, ISBN 978-3-929386-35-6. S. 122–131, 228–260.
  • Eva Horn: Zukunft als Katastrophe, Frankfurt am Main : S. Fischer, 2014 (S. Fischer Wissenschaft) ISBN 978-3-10-016803-0.