Կոնստանտին Արջետոյանու

Կոնստանտին Արջետոյանու; ռումիներեն՝ Constantin Argetoianu
Ծնվել է	մարտի 3 (15), 1871
Ծննդավայր	Կրայովա, Ռումինիա
Մահացել է	փետրվարի 6, 1955 (83 տարեկան)
Մահվան վայր	Սիգետու Մարմացիեյ, Ռումինիա
Քաղաքացիություն	Ռումինիա
Կրոն	Ռումինական ուղղափառ եկեղեցի
Կրթություն	Փարիզի արվեստների ֆակուլտետ, Փարիզի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ և Փարիզի բժշկության դպրոց
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ
Զբաղեցրած պաշտոններ	Ռումինիայի վարչապետ, Ռումինիայի սենատի նախագահ, Minister of Agriculture of Romania?, Minister of Finance?, Minister of Foreign Affairs of Romania? և Member of the Crown Council of Romania?
Կուսակցություն	Ազգային վերածննդի ճակատ
	Constantin Argetoianu Վիքիպահեստում

Կոնստանտին Արջետոյանու (ռումիներեն՝ Constantin Argetoianu, մարտի 3 (15), 1871^[1], Կրայովա, Ռումինիա^[1] - փետրվարի 6, 1955(1955-02-06)^[1], Սիգետու Մարմացիեյ, Ռումինիա^[1]), ռումինացի իրավաբան, բժիշկ, հուշագիր, քաղաքական և պետական գործիչ, Ռումինիայի վարչապետ (սեպտեմբերի 28 - նոյեմբերի 24, 1939), Ռումինիայի արտաքին գործերի նախարար (1931-1932), Ռումինիայի ֆինանսների նախարար (1920, 1931-1932), Ռումինիայի ներքին գործերի նախարար ( 1931 - 1932 ), Ռումինիայի գյուղատնտեսության նախարար ( 1927 - 1928 )։ Ռումինիայի Սենատի նախագահ (1939թ. հունիսի 15-1940թ. սեպտեմբերի 5)։ Ռումինիայի միջպատերազմյան շրջանի ամենահայտնի գործիչներից մեկը։

Կենսագրություն խմբագրել

Եղել է Բոյարների ընտանիքի ներկայացուցիչ, գեներալ Իոն Արջետոյանուի որդին է։ Ավարտել է Փարիզի համալսարանի իրավագիտության և բժշկության ֆակուլտետը։ Բուխարեստի ֆոնդային բորսայում եղել է հաջողակ գործարար և խոշոր հողատեր^[2]։

1897 թվականից ընդգրկվել է դիվանագիտական ծառայության մեջ։ Աշխատել է Ստամբուլում, Հռոմում, Վիեննայում, Փարիզում գտնվող Ռումինիայի դեսպանատներում։ Մասնակցել է Երկրորդ Բալկանյան պատերազմին, ծառայել է որպես ռազմական բժիշկ, ունեցել է կապիտանի կոչումով։ Ծառայության ընթացքում հիվանդացել է խոլերայով^[3]։

Քաղաքական կարիերա խմբագրել

Եղել է Մասոն^[4]։ Իր քաղաքական կարիերան սկսել է 1914 թվականին և ընտրվել Ռումինիայի Սենատի պատգամավոր Պահպանողական կուսակցությունից։ 1918 թվականին Ալեքսանդր Ավերեսկուի կառավարությունում ստանձնել է արդարադատության նախարարի պաշտոնը։ Նույն թվականին անդամագրվել է Ժողովրդական կուսակցությանը՝ Ա.Ավերեսկուի գլխավորությամբ^[5]։

1918 թվակաանին նա ղեկավարել է ռումինական պատվիրակությունը Բուխարեստի խաղաղության պայմանագրի կարգավորման նախնական բանակցություններում, որը նախորդել է Բուխարեստի պայմանագրի կնքմանը։

1920 թվականին Ա.Ավերեսկուի կառավարությունում նշանակվել է ֆինանսների նախարար։ Նա հայտնի է եղել իր հակակոմունիստական դիրքորոշմամբ. ձերբակալել է Ռումինիայի սոցիալիստական կուսակցության այն անդամներին, որոնք 1921 թվականի մայիսին իրենց կուսակցության համագումարում սատարել են մարքսիստական պլատֆորմին և քվեարկել սոցիալիստական և կոմունիստական խմբակցությունների միավորման օգտին։ Բոլոր ձերբակալվածները քրեական պատասխանատվության են ենթարկվել։

1931 թվականից Նիկոլայ Իորգայի կառավարությունում եղել է Ներքին գործերի և Ֆինանսների նախարար։ 1932 թվականին կառավարությունը վստահության քվե չի ստացել և նա հեռացել է կառավարությունից։ Կառավարությունից հեռանալուց հետո Արջետոյանուն ստեղծել է իր փոքր կուսակցությունը՝ Ագրարային ասոցիացիան (Uniunea Agrar)՝ որոշելով սերտորեն համագործակցել թագավորական արքունիքի հետ։ 1939 թվականի սեպտեմբերի 28-ին նա ստանձնել է վարչապետի պաշտոնը, որը զբաղեցրել է երկու ամիս։ 1938 թվականին նա եղել է «Ազգային վերածննդի ճակատ» քաղաքական կուսակցության կազմակերպիչներից մեկը՝ աջակցելու Կարոլ II թագավորի քաղաքականությանը^[6]։

Յոն Անտոնեսկուի ռեժիմի օրոք Արջետոյանուն լքել է Ռումինիան և բնակություն հաստատել Շվեյցարիայում։ 1946 թվականին վերադարձել է երկիր և փորձել միջնորդի դերում հանդես գալ ռումինական կոմունիստների և Ազգային գյուղացիական կուսակցության միջև։ Այդ միջոցառումների անարդյունավետությունը նրան ստիպել է ստեղծել սեփական քաղաքական բազան։ 1947 թվականի հունվարին իր համախոհների հետ հիմնել է միություն (Uniunea Naţională Muncă şi Refacere), որը շուտով փլուզվել է^[4]։

1948 թվականին հիվանդության պատճառով հրաժարական է տվել։ 1950 թվականի մայիսի 6-ին նա ձերբակալվել է Սեկուրիտատե գործադիր իշխանության մարմնի աշխատակիցների կողմից։ Նա բանտարկվել է առանց դատավարության և մահացել է բանտում անհասկանալի հանգամանքներում։ 1999 թվականին արդարացվել է։

Կյանքի մեծ մասը գրել է հուշեր, 1938 թվականին հրատարակել է «Անցյալի հետքերով. Ճանապարհորդություն դեպի Եգիպտոս» աշխատությունը։ 1990-ական թվականներին լույս է տեսել նրա հուշերի 11 հատորները, որոնցում տեղ են գտել նրա ապրած դարաշրջանի հասարա-քաղաքական իրողությունները։

Ընտանիք խմբագրել

Ամուսնացել է եղել երկու անգամ, ունի մեկ դուստր։

Գրականություն խմբագրել

Joseph Roucek, Contemporary Roumania and Her Problems: A Study in Modern Nationalism , London & Oxford 1932, s.76.(անգլ.)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Deutsche Nationalbibliothek Record #119074745 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ Slabey Rouček, p.76
↑ Manolache
↑ ^4,0 ^4,1 Otu
↑ Pavelescu
↑ Argetoianu, "Pleacă Tătărescu, vine Gigurtu"; Veiga, p.215

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Constantin Argetoianu(ռում.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոնստանտին Արջետոյանու» հոդվածին։

[_9fe4330e6deee4d5-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Deutsche Nationalbibliothek Record #119074745 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[Slabey_Roucek,_p.76-2] Slabey Rouček, p.76

[3] Manolache

[ReferenceA-4] 4,0 ^4,1 Otu

[5] Pavelescu

[6] Argetoianu, "Pleacă Tătărescu, vine Gigurtu"; Veiga, p.215

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Կոնստանտին Արջետոյանու ռումիներեն՝ Constantin Argetoianu

Ծնվել է	մարտի 3 (15), 1871^[1]
Ծննդավայր	Կրայովա, Ռումինիա^[1]
Մահացել է	փետրվարի 6, 1955(1955-02-06)^[1] (83 տարեկան)
Մահվան վայր	Սիգետու Մարմացիեյ, Ռումինիա^[1]
Քաղաքացիություն	Ռումինիա
Կրոն	Ռումինական ուղղափառ եկեղեցի
Կրթություն	Փարիզի արվեստների ֆակուլտետ, Փարիզի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ և Փարիզի բժշկության դպրոց
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ
Զբաղեցրած պաշտոններ	Ռումինիայի վարչապետ, Ռումինիայի սենատի նախագահ, Minister of Agriculture of Romania?, Minister of Finance?, Minister of Foreign Affairs of Romania? և Member of the Crown Council of Romania?
Կուսակցություն	Ազգային վերածննդի ճակատ
Constantin Argetoianu Վիքիպահեստում