Կեսարիա

Կեսարիա
Քաղաք
	Կեսարիա
	Kayseri
Երկիր	Թուրքիա
Երկրամաս	Կայսերիի մարզ
ԲԾՄ	1050±1 մետր
Բնակչություն	844․656 մարդ (2011)
Ժամային գոտի	UTC+2, ամառը UTC+3
Հեռախոսային կոդ	352
Փոստային դասիչ	38x
Պաշտոնական կայք	kayseri.bel.tr
	Կեսարիա Վիքիպահեստում

Կեսարիա կամ Կայսերի^[1] (թուրքերեն՝ Kayseri, լատ.՝ Caesarea in Cappadocia, նախկին անվանումը Փոքր Հայքի՝ Մաժաք), քաղաք ժամանակակից Թուրքիայի տարածքում, որը նախկինում պատկանում էր Բյուզանդական կայսրությանը։ Մ.թ. 4-րդ դարի առաջին կեսին, մինչև Պապ թագավորը, այնտեղ էին օծվում և օրհնություն ստանում բոլոր հայոց կաթողիկոսները։

ԱնվանումԽմբագրել

Մովսես Խորենացու վկայությամբ՝ հայոց ավանդական թագավոր Արամը Կապադովկիայում կուսակալ է նշանակել Մշակին։ Վերջինս այստեղ՝ հետագա Կեսարիայի տեղում կառուցել է դաստակերտ, պատել պարիսպներով և այն անվանել իր անունով, որը հետագայում աղավաղվելով դարձել է Մաժաք։ Մ․ թ․ 17 թվականից Կապադովկիան դարձել է Հռոմեական նահանգ, իսկ Մաժաքը՝ ի պատիվ Գայոս Հուլիոս Օկտավիանոս կայսեր, վերանվանվել է Կեսարիա։

Քաղաքը թուրքերենում կոչվում է Կայսերի, որը թուրքերենի հնչյունաբանությանը հարմարեցվաց «Կեսարիա» անվանումն է^[2]։

Քաղաքի մոտ գտնվում է Այվասիլ լեռնագագաթը^[3]։

ՊատկերասրահԽմբագրել

Հայկական Ջամալյան ընտանիք, 1892 թվականին
Միհրան Քեսաբյան, հայ բժիշկ, 1909 թվական
Տիգրան Քելեկյան, հասարակական գործիչ, դիվանագետ, հավաքորդ, 1902 թվական
Տիրան Քելեկյան, հայ լրագրող, գրող, դասախոս, խմբագիր, մինչև 1915 թվականը

Աղբյուրներ և գրականությունԽմբագրել

Հիմնական կանոնք և ծրագիր ուսմանց ժառանգաւորաց վարժարանի Ս. Կարապետի վանուց ի Կեսարիա, Գ. տիպ, Զմիւռնիա, տպ. Մատթէոս Մամուրեանի, 1897, 44 էջ։
Սենեքերիմ Խըտրեան, Համառօտ պատմութիւն Կեսարիոյ Նիրզէ գիւղի, Ուոթրթաո՞ւն, 1918, 146, 2 էջ։
Արշակ Ալպօյաճեան, Պատմութիւն հայ Կեսարոյ. Տեղագրական, պատմական և ազգագրական ուսումնասիրութիւն, հտ. Ա, Գահիրէ, 1937, ԼԴ+1-1295 էջ։
Արշակ Ալպօյաճեան, Պատմութիւն հայ Կեսարոյ. Տեղագրական, պատմական և ազգագրական ուսումնասիրութիւն, հտ. Բ, Գահիրէ, 1937, 1295-2479 էջ։
Տրդատ եպս. Պալեան, Հայ վանորայք, հրատարակութեան պատրաստեց Կարինէ Աւետեանը, Ս. Էջմիածին, 2008։ Archived 2016-03-22 at the Wayback Machine.
Արիս Տ. Կ. Գալֆայեան, Չօմախլու (Կեսարիա), Նիւ Եորք, Տպ. Կոչնակ, 1930, 168 էջ։
Ալէքս Գրիգորեան և Սեդրաք Գարակէօզեան, Յիշատակարան Էվէրէկ-Ֆէնէսէի, Փարիզ, տպ. Տէր Յակոբեան, 1963, 967 էջ։
Aleksan Krikorian, Evereg-Fenesse. Its Armenian history and traditions, Detroit, 1990, 186 p..
Garabed Kalfayan, Chomaklou. The history of an Armenian village, trans. Krikor Asadourian, New York, 1982։
Raymond H. Kevorkian, Paul B. Paboudjian, Les Arméniens dans l'Empire ottoman à la veille du génocide, Paris։ Arhis, 1992.

Տես նաևԽմբագրել

Կեսարիայի բարբառ

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ Հովհաննես Բարսեղյան (2006)։ «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում»։ Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու։ Երևան: 9-րդ հրաշալիք։ էջ 55։ ISBN 99941-56-03-9
↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987)։ Աշխարհագրական անունների բառարան։ Երևան: «Լույս»
↑ Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 1 [Ա-Գ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 238 — 992 էջ։

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Կեսարեա. Հայրենագիտական կայք։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 386)։

[1] Հովհաննես Բարսեղյան (2006)։ «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում»։ Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու։ Երևան: 9-րդ հրաշալիք։ էջ 55։ ISBN 99941-56-03-9

[2] Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987)։ Աշխարհագրական անունների բառարան։ Երևան: «Լույս»

[3] Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 1 [Ա-Գ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 238 — 992 էջ։

[1]

[2]

[3]