Կաշիրինի տնակ
Կաշիրինի տնակ (ռուս.՝ Домик Каширина), թանգարան Նիժնի Նովգորոդում Մաքսիմ Գորկու (Ա. Մ. Պեշկովի) պապի տանը։ Նկարագրված է «Մանկություն» վիպակում։ Ներքին հարդարանքը վերականգնված է։
Կաշիրինի տնակ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | թանգարան և պատմության հուշարձան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Նիժնի Նովգորոդ |
| Պատկանում է | Ա․Մ․ Գորկու պետական թանգարան |
| Հասցե | 103009[1] |
| Հիմնադրվել է | հուլիսի 1, 1933 |
| Կայք | museumgorkogo.ru/muzej-detstva-a-m-gorkogo-domik-kashirina |
 | |
 | |
Պաշտոնական անվանում խմբագրել
Ա. Մ. Գորկու մանկության թանգարան («Կաշիրինի տնակ»)։ Պատվո նշանի շքանշանակիր Ա. Մ. Գորկու անվան պետական թանգարանի մասնաճյուղ։
Գտնվելու վայր խմբագրել
Նիժնի Նովգորոդ, Փոստային փողոց, տուն 21։
Ստեղծման պատմություն և զարգացում խմբագրել
Թանգարանը հիմնադրվել է 1933 թվականի հուլիսի 1-ին Ֆյոդոր Պավլովիչ Խիտրովսկու կողմից։ Թանգարանի բացումը տեղի է ունեցել 1938 թվականի հունվարի 1-ին։ Ա. Մ. Գորկու 150 ամյակին նվիրված միջոցառումների շրջանակներում, որը ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի նշանավոր հիշատակի օրերի ցանկում, այն լայնորեն նշվեց 2018 թվականի մարտին, և թանգարանում կատարվեցին նորոգման-վերականգնման աշխատանքներ մարզային բյուջեի միջոցների հաշվին։ Վերջին անգամ այդպիսի աշխատանքներ կատարվել էին 1983-1984 թվականներին։ Բացի այդ, 2018 թվականի հունվարին թանգարանի մասնաշենքերից մեկում բացվեց մանկական թանգարանային կենտրոն, որը հագեցած էր համապատասխան սարքավորումներով՝ 4-14 տարեկան երեխաների համար դասընթացների կազմակերպման նպատակով[2]։
Էքսկուրսիա թանգարանային դահլիճներով խմբագրել
Թանգարանում վերարտադրվում է գրողի պապի և տատի` Վասիլի Վասիլևիչի և Ակուլինա Իվանովնայի տան բնական միջավայրը։ Այս տանը Գորկին ապրել է 1871 թվականի օգոստոսից մինչև 1872 թվականի գարունը։ Այցելուներին առաջարկվում է թեմատիկ էքսկուրսիաներ`
- Ալյոշա Պեշկովը Կաշիրինների քաղքենիական ընտանիքում
- Նիժնեգորոդյան քաղքենիների կենցաղը և սովորույթները
- «Մանկություն» վիպակը` հավերժ ռուսական գիրք
Էքսկուրսիան սկսվում է խոհանոցից։ Կահավորանքը`սեղան ձեռագործ սփռոցով, սեղանին փայտե ափսե է դրված կերակրի համար։ Փայտե գդալներ և աղաման, ափսե միս կտրելու համար, վառված մոմի մնացորդ երկաթե մոմակալի վրա։ Աջ անկյունում սրբապատկեր է, ձախում՝ «պահարան» սպասքի համար։ Պատի երկայնքով ռուսական վառարանն է։ Վառարանի մոտ չուգունե լվացարանի տակ դրված է փայտե տաշտը ճիպոտներով, դիմացը փայտե նստարանն է, որի վրա Վասիլի Կաշիրինը շոգեհարում էր թոռներին։ Վառարանի կողքին հնոցապանի եղանաբռնակն է, քիչ այն կողմ՝ խոհանոցային սպասքի դարակները։
Խոհանոցից դուռը տանում է դեպի պապի սենյակ։ Այդ սենյակում պատի մոտ դրված է բազմոցը, որի վերևում կախված է 1862-1863 թվականների Նիժնեգորոդսկի դումայի խոսնակների մեծ լուսանկարը։ Սենյակի կենտրոնում դրված է սեղան, որի վրա դրված է «Քրիստոնեական հուշարձան» գիրքը բաց վիճակում, կողքին՝ սագի փետուրից գրիչ։ Առջևի անկյունում՝ սրբապատկերների տակ, դրված է թանկարժեք իրերի պահելու սնդուկը, դռան կողքին՝ հանդիսությունների համար նախատեսված սպասքի պահարանը։ Վառարանի կողքի կախիչից կախված է ներկարարական արտադրամասի վարպետի կապան և թավշյա բաճկոնը։ Դռան կողքին պատից կախված է ջրարջի մորթուց մուշտակը։
Հաջորդը տատիկի սենյակն է։ Պատուհանի մոտ դրված է կոմոդ, որի վրա էլ խնայատուփ, սնդուկ և ձեռագործական առարկաներ։ Կոմոդի կողքին՝ պատուհանի մոտ, դրված է ժանյակագործական ձողիկներով բարձիկը։ Պատի երկանքով դրված է մահճակալը՝ փետրաներքնակով, ծածկված մկդակած վերմակով, վրան բարձեր և սպիտակ բարձի երեսներով։ Մահճակալի վրա կախված է կանացի սև մետաքսե թիկնոց՝ զարդարված ապակե ուլունքներով։ Մահճակալի մոտ՝ անկյունում, դրված է մեծ փայտե սնդուկը։ Նրա վրա կախված են կանացի հագուստներ և ամրացված էր հին ճոճանակով ժամացույցը։
Մաքսիմ Գորկու հորեղբոր՝ Միխայիլի սենյակը. սենյակի կահավորանքը` կոմոդ, ձվաձև հայելի, կիսափափուկ բազմոց քանդականախշ թիկնակով։ Պատուհանի մոտ դրված էր փոքրիկ սեղան, վրան պղնձե ինքնաեռ, թեյի սպասքով, գինու տարողություն մեծ բաժակներով։ Պատից կախված են ընտանեկան լուսանկարներ։ Սենյակում կարելի է տեսնել տոնական հագուստներ՝ սև մահուդե սերթուկ, շեղօձիք վերնաշապիկներ, գործած գոտաիներ և կանացի զգեստներ։ Տարբեր կենցաղային պարագաներով լցված նախասենյակով կարելի էր դուրս գալ բակ։ Բակում գտնվում են տնտեսական կառույցներ` ներկատուն, սրահ, կառքամառան[3]։
Պարսպի երկայնքով տեղադրված էին հին կաթսաներ, ցանկապատին հենված էր կաղնե գերեզմանախաչ, որը հշեցնում էր Վանիա Ցիգանկայի ողբերգական մահը։
Թանգարանի առավել յուրահատուկ հավաքածուներ խմբագրել
- Կաշիրինների և Պեշկովների ընտանեկան կենցաղային իրեր՝ 154 միավոր, այդ թվում «Տիխվինյան Աստվածամոր» սրբապատկերը (19-րդ դար) և 19-րդ դարի կեսերի փայտե գդալներ։
- Ա. Մ. Գորկու «Մանկություն» վիպակի աշխարհի ժողովուրդների լեզուներով հրատարակությունների հավաքածու սկսած 1914 թվականից։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Государственный каталог Музейного фонда Российской Федерации (ռուս.)
- ↑ «Глеб Никитин открыл новый детский музейный центр в «Домике Каширина»». Официальный сайт правительства Нижегородской области. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 9-ին.
- ↑
Максим Горький. Детство. Глава II«Дошли до конца съезда. На самом верху его, прислоняясь к правому откосу и начиная собой улицу, стоял приземистый одноэтажный дом, окрашенный грязнорозовой краской, с нахлобученной низкой крышей и выпученными окнами. С улицы он показался мне большим, но внутри его, в маленьких, полутёмных комнатах, было тесно; везде, как на пароходе перед пристанью, суетились сердитые люди, стаей вороватых воробьёв метались ребятишки, и всюду стоял едкий, незнакомый запах».
Գրականություն խմբագրել
- Домик Каширина. Буклет. Н. Новгород, 1994.
- Липовецкий А. С., Званцева Т. П. Музей А. М. Горького на родине писателя. Горький: Волго-Вятское кн. изд-во, 1990.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Музей детства А.М. Горького ("Домик Каширина")
- Музей детства А. М. Горького Домик Каширина в Нижнем Новгороде — фотоиллюстрации
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կաշիրինի տնակ» հոդվածին։ |