Կանաչավուն դեղնաթիթեռ
| Կանաչավուն դեղնաթիթեռ | |
 Կանաչավուն դեղնաթիթեռ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
| Տիպ/Բաժին | Հոդվածոտանիներ (Arthropoda) |
| Ենթատիպ | Վեցոտանիներ (Hexapoda) |
| Դաս | Միջատներ (Insecta) |
| Կարգ | Թիթեռներ (Lepidoptera) |
| Ընտանիք | Ճերմակաթիթեռներ (Pieridae) |
| Ցեղ | Colias |
| Տեսակ | Կանաչավուն դեղնաթիթեռ (C. chlorocoma) |
| Միջազգային անվանում | |
| Colias chlorocoma | |
Կանաչավուն դեղնաթիթեռ (լատին․՝ Colias chlorocoma), ճերմակաթիթեռների ընտանիքին պատկանող միջատ։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Միջին չափի թիթեռ է։ Արուների թևերի ընդհանուր գուներանգը դեղին է, տարբեր պոպուլյացիաներում` կիտրոնագույնից մինչև նարնջագույն, առջևի թևի երկարությունը 25-30 մմ է։ էգերը սպիտակ են, երբեմն՝ դեղնավուն երանգով, 30-37 մմ առջևի թևի երկարությամբ, հետին թևերի արտաքին եզրը և առջևի թևերի դիսկալ պուտը սև են, հետին թևերինը՝ դեղնանարնջագույն։ Ստորին մակերեսի հիմնական գույնը դեղնականաչ է[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Տարածված է Թուրքիայում, Իրանում և Անդրկովկասում։ Մեծ տարածում ունի կենտրոնական Հայաստանում, հայտնի է «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցից, Արարատի (Լուսաշող և Ուրցալանջ գյուղերի շրջակայք) և Վայոց ձորի (Գնիշիկ, Խաչիկ, Մարտիրոս, Խնձորուտ գյուղերում) մարզերից[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Կանաչավուն դեղնաթիթեռն ապրում են ծովի մակարդակից 1600-2400 մ բարձրությունների վրա՝ տրագանտներում և տափաստաններում։
Մայիսի վերջից մինչև հուլիսի սկիզբը տալիս են մեկ սերունդ։ Զարգանում են բույսի վրա։ Ձմեռում են, ենթադրաբար, չորրորդ հասակի թրթուրները[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Հազվագյուտ տեսակ է։ Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես խոցելի տեսակ։
Թվաքանակը բավականաչափ բարձր է` զգալի տատանումներով տարբեր տարիներին։
Վտանգման հիմնական գործոններն են արոտավայրերի տրագականտային ֆորմացիաների խաթարումը, տափաստանների հերկումը։
Պահպանվում է «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կանաչավուն դեղնաթիթեռ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կանաչավուն դեղնաթիթեռ» հոդվածին։ |