Կալիմանտան
Կալիմանտան (ինդոն.՝ Kalimantan, նաև Բոռնեո (մալայերեն՝ Borneo)), Մալայան կղզեխմբի ամենախոշոր կղզին։ Տարածքը՝ 734 000 կմ2 է, բնակչությունը՝ 18.590.000 (2009)։
Կալիմանտան | |
---|---|
Մայրամուտը Բորնեոյում | |
Տեսակ | կղզի |
Երկիր | Ինդոնեզիա[1], Մալայզիա և Բրունեյ |
Մասն է | Մալայան կղզեխումբ |
Երկարություն | 1366 կմ |
Լայնություն | 1026 կմ |
Մակերես | 748 168 կմ² |
Ամենաբարձր կետը | Կինաբալու |
Բնակչություն | 18 590 000 մարդ (2009) |
Անվանում
խմբագրելԱնվանումը բացատրում են որպես «մանգոյի երկիր»․ մանգոն կարևոր դեր է խաղում կղզու բնակիչների կյանքում։ 1921 թվականից (երբ իսպանացիներն իմացան այդ կղզու մասին), եվրոպացիներն այն անվանում են Բոռնեո՝ կղզու հյուսիսում Բրունեյի սուլթանության անունով։
Մինչ եվրոպացիների գալն այնտեղ բնակվող մալայացիները կղզու հյուսիսային մասն անվանում էին Բերունայ, հարավային մասը՝ Կեմանտան․ երկու անվանումն էլ սկզբնապես նշանակել են «բույս»։
Այդ անվանումները տարածվեցին ամբողջ կղզու վրա և աշխարհագրորեն դարձան հոմանիշներ[2]։
Աշխարհագրություն
խմբագրելԹույլ կտրտված մակերևույթով կղզի է՝ ժամանակակից հրաբխականության բացակայությամբ։ Ափերը ցածրադիր են, ճահճակալած։ Կենտրոնական մասը կազմված է բեկորային լեռնաշղթաներից (ամենաբարձր կետը Կինաբալուն է, 4101 մ), ավազաքարային և տուֆային սարավանդներից, ծայրամասերում հերթագայում են լեռներն ու հարթավայրերը։ Օգտակար հանածոներից կան նավթ, քարածուխ, երկաթ, մոլիբդեն, պղինձ, ոսկի։
Կլիման հասարակածային է, տարեկան տեղումները՝ 2000-3500 մմ։ Գետային ցանցը խիտ է, ջրառատ։ Հողերը պոդզոլացված լատերիտներ են։ Տարածքի մոտ 3/4-ը անտառածածկ է։
Հարուստ և բազմազան է կենդանական աշխարհը։ Հիմնական կուլտուրաներն են բրինձը, կաուչուկատուները, արմավենիները։ Գլխավոր քաղաքներն են Բանջարմասինը, Պոնտիանակը, Կուչինգը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կալիմանտան» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 171)։ |