Կագերա (գետ)
Կագերա (անգլ.՝ Kagera), գետ Արևելյան Աֆրիկայում։ Հոսում է Ռուանդայի, Տանզանիայի և Ուգանդայի տարածքով, ինչպես նաև, մասամբ նրանց միջև եղած պետական սահմաններով։ Թափվում է Վիկտորիա լիճ։
| Կագերա | |
|---|---|
 | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 400 կմ |
| Ավազանի մակերես | 60 000 կմ² |
| Ջրի ծախս | 349 ± 0,001 մ³/վ |
| Գետաբերանի տեղակայում | Վիկտորիա լիճ |
| Կոորդինատներ | |
| Հոսող հոսքեր | Nyabarongo River? և Rurubu River? |
| Ջրի մարմիններ | Վիկտորիա լիճ |
| Ջրահավաք | Նեղոսի ավազան |
Աշխարհագրություն
խմբագրելՁևավորվում է Նյավարոնգո և Ռուվուվու գետերի միախառնումից, Ռվերու լճից ոչ հեռու։ Միախառնման տեղից մինչև գետաբերան (Վիկտորիա լիճ) գետի երկարությունը մոտ 420 կմ է։ Եթե Կագերայի երկարությունը հաշվենք իր ակունքից, որը գտնվում է Բուրունդիի տարածքում՝ Տանգանիկա լճի հյուսիսային եզրից ոչ հեռու և համարվում է Կագերա գետային համակարգի գետաբերանից ամենահեռու ընկած կետը, ապա գետի երկարությունը կազմում է 800 կմ։ Կագերայի գետային համակարգին վերին հոսանքին է պատկանում նաև Լուվիռոնզա գետը, որը սկիզբ է առնում Բուրունդիի տարածքում ձգվող Կիկիզի լեռների արևելյան լանջերից։ Լուվիռոնզա գետի ակունքը համարվում է Նեղոս գետի գետաբերանից հաշված ամենահարավային կետը։ Չնայած Նեղոսի ակունքը պաշտոնապես համարվում է Վիկտորիա լիճը, Կագերան՝ որը թափվում է այդ լճի մեջ, նույնպես պատկանում է Նեղոսի գետային համակարգին։
Կագերան հոսում է հարավից հյուսիս անցնելով ճահճոտ հարթավայրով, ընդունում է բազմաթիվ մանր գետեր ու գետակներ, որոնք էլ սկիզբ են առնում փոքր լճերից։ Կագիտումբա բնակավայրի մոտ Կագերան կտրուկ թեքվում է դեպի արևելք և Բուկոբա քաղաքից 40 կմ դեպի հյուսիս թափվում Վիկտորիա լիճ։ Կագերան համարվում է Վիկտորիա լիճ թափվող գետերից ամենախոշորը։ Գետի ծախսը գետաբերանի մոտ կազմում է 1500մ³/վ։ Կագերայի ամենաերկար վտակը Ռուկարարան է, ամենահարավայինը` Լուվիռոնզան[1]։
Կագերայի վերին հոսանքի շրջանում է գտնվում Ռուսումո ջրվեժը։ Կագերան միջին հոսանքի շրջանում հոսում է գոգավոր, ճահճոտ հովիտով։ Այստեղ կազմակերպվել է «Կագերա» («Ակագերա») ազգային պարկը[2]։ Նավարկությունը գետի մեծ մասում անհնարին է։ Միակ նավահանգիստը Կուական է Տանզանիայում, որն էլ սպասարկում է փոքր տարողությամբ նավերի։
Պատմական տեղեկություն
խմբագրելԿագերան հայտնագործվել է 1862 թվականին Ջոն Սպիկի արշավախումբը[3]։ Սովետական մեծ հանրագիտարանի տվյալներով Կագերա գետը հայտնագործել է Հենրի Ստենլին, 1876 թվականին։ Հետագայում այստեղ հետազոտություններ են անցկացրել ավստրիացի Օսկար Բաումանը (1892-1893 թվականներ) և գերմանացի բժիշկ Ռիխարդ Կանդտոմը (1898 թվական)։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Kagera River, Africa. Բրիտանիկա հանրագիտարանում
- ↑ Национальный парк Кагера // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ Кагера. // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.
Գրականություն
խմբագրել- Дави А. По Нилу на каяках Արխիվացված 2021-05-22 Wayback Machine / Андрэ Дави; Сокр. пер. с франц. О. В. Волкова; Под ред. и с предисл. И. С. Канцельсона; Худож. Б. А. Диодоров. — М.: Издательство восточной литературы, 1962. — 264 с. — (Путешествия по странам Востока). — 30 000 экз.
- «Աշխարհի ամենաերկար գետերի լավագույն 20-ը». Victor Mochere.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կագերա (գետ)» հոդվածին։ |