Ծորենի արևելյան

բույսերի տեսակ
Ծորենի արևելյան
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Գորտնուկածաղկավորներ (Ranunculales)
Ընտանիք Ծորենազգիներ (Berberidaceae)
Ենթաընտանիք Ծորենայիններ (Berberidoideae)
Տրիբա Berberideae
Ցեղ Ծորենի (Berberis)
Տեսակ Ծորենի արևելյան (B. orientalis)
Միջազգային անվանում
Berberis orientalis

Ծորենի արևելյան (լատին․՝ Berberis orientalis), կծոխուրազգիների ընտանիքից եկած տերևաթափ թուփ։

Նկարագիր

խմբագրել

Տերևաթափ թուփ է 2-5 մ բարձրությամբ, ընձյուղները անկյունավոր են, հաճախ՝ 130 թեթևակի ակոսավոր, մերկ, ծածկված մանր ոսպնյակներով և 1-4 սմ երկարությամբ փշերով։ Ընձյուղները դեղնագորշավուն են։ Բնափայտը դեղնականաչավուն է, սպիտակ միջուկով։ Տերևները էլիպսաձև են կամ էլիպսանշտարաձև, թարթիչասղոցաեզր, թաղանթանման կամ կաշվեկերպ, սրածայր, մոխրականաչավուն։ Ծաղիկները դեղին են, տհաճ հոտով, հավաքված հուրաններում։ Հատապտուղը հասունանալիս ալ կարմիր է, երկարավուն, հաճելի թթվաշ համով։ Ծաղկում է ապրիլ-մայիս ամիսներին, պտուղները հասունանում են սեպտեմբեր-հոկտեմբերին և ողջ ձմռան ընթացքում մնում են թփի վրա՝ սնունդ հանդիսանալով թռչունների համար։

Տարածվածություն

խմբագրել

Տարածված է Կովկասում, Հյուսիսային Իրանում, Փոքր Ասիայում։ Հայաստանի պայմաններում հանդիպում է Արագածի, Գուգարքի, Իջևանի, Բերդի, Նոյեմբերյանի շրջաններում, Սևանի ավազանում, Արարատյան դաշտում, Վայքում, Զանգեզուրում, Մեղրիում, չոր, քարքարոտ թեքությունների վրա, թփուտներում, առավելապես գետահովիտներում։

Կիրառություն

խմբագրել

Օգտագործվում են երիտասարդ տերևները և հասուն պտուղները ինչպես թարմ, այնպես էլ որպես համեմունք չորացրած վիճակում։ Պտուղներից պատրաստում են մուրաբա, լիկյորներ և զանազան այլ ըմպելիքներ։ Օգտագործվում է կանաչապատման բնագավառում որպես դեկորատիվ և դիմացկուն թփատեսակ։ Էկոլոգիական խումբը՝ Xllp: Մշակության հավանական շրջանները՝ 1-32[1]:

Գրականություն

խմբագրել

Լ.Հ.Հարությունյան, Քո շրջապատի թփերը, Երևան, 1984։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. 1, Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ 130։
 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ծորենի արևելյան» հոդվածին։