Ծաղկաշատ (գյուղ, Լոռու մարզ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ծաղկաշատ (այլ կիրառումներ)
Ծաղկաշատ, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզի Ալավերդի համայնքում[2]։
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Ծաղկաշատ | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Լոռու մարզ | ||
| Համայնք | Ալավերդի (համայնք) | ||
| ԲԾՄ | 1500 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 181[1] մարդ (2011) | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| |||
Անուն խմբագրել
1927 թվականին գյուղը պաշտոնապես անվանվել է Խաչի Դուռ։ Այս անունն առաջացել է բնակավայրի հարավ-արևմտյան կողմում հայտնաբերված 9-ից 10-րդ դարերով թվագրվող համանուն մատուռի անվանումից[2]։
1935 թվականի հունվարի 3-ին գյուղը վերանվանվել է Ծաղկաշատ։ Այս անունն առաջացել է բնակավայրի տարածքում աճող բազմաթիվ ծաղիկների առկայությունից[2][3]։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Բնակավայրը գտնվում է Գուգարաց լեռների արևմտյան լանջերին՝ ծովի մակարդակից 1500 մ բարձրության վրա[2]։ Համայնքի կենտրոն Ալավերդի քաղաքից հեռու է 12 կմ դեպի հարավ-արևելք[2], իսկ մարզկենտրոն Վանաձոր քաղաքից՝ 60 կմ դեպի հյուսիս-արևելք։
Ունի գեղատեսիլ բնություն, շրջապատված է անտառներով[4]։
Պատմություն խմբագրել
Ծաղկաշատը Հայաստանի պատմական բնակավայրերից է[2]։
Պատմամշակութային հուշարձաններ խմբագրել
Ծաղկաշատում առկա են բազմաթիվ պատմամշակութային կառույցներ ու կոթողներ։ 2004 թվականի դրությամբ գյուղում և շրջակա տարածքներում հաշվառվել և պետական գրանցում են ստացել թվով 17 հուշարձան, որոնցից են գյուղից 3 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք գտնվող և մ․թ․ա․ 12-10 դարերով թվագրվող դամբարանադաշտը, գյուղից 4 կմ դեպի հարավ-արևմուտք գտնվող և մ․թ․ա․ 8-ից 7-րդ դարերով թվագրվող դամբարանադաշտը, գյուղի մեջ գտնվող 9-ից 20-րդ դարերով թվագրվող գերեզմանոցը, նույն տեղում գտնվող 13-րդ դարով թվագրվող եկեղեցի, վերջինին կից գտնվող 11-ից 13-րդ դարերով թվագրվող խաչքարեր, թևավոր խաչ, եկեղեցու կողքին գտնվող 17-րդ դարով թվագրվող շինություն, գյուղից 2 կմ հեռու գտնվող միջնադարյան գյուղատեղին, 13-րդ դարով թվագրվող գերեզմանոցը, գյուղից 3 կմ դեպի հարավ-արևմուտք գտնվող եկեղեցին, գյուղի հարավում գտնվող և 13-րդ դարով թվագրվող Սուրբ Սարգիս մատուռը[5]։
Բնակչություն խմբագրել
Ստորև աղյուսակի տեսքով ներկայացված է Ծաղկաշատ գյուղի բնակչության վիճակագրական տվյալներն ըստ տարիների.
| Տարի | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2004 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 167[6] | 319[6] | 345[6] | 354[6] | 194[6] | 179[7] | 273[6] | 180[6] | 181[1] |
Տնտեսություն խմբագրել
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ[4]։ 2012 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ գյուղում եղել է 560 խոշոր եղջերավոր կենդանի[4]։ Զբաղվում են նաև խոզաբուծությամբ[4]։
Խորհրդային Միության ժամանակաշրջանում գյուղի վարելահողերում աճեցվել է ցորեն ու գարի, սակայն Հայաստանի Հանրապետության անկախությունից հետո ոռոգման ջրի չլինելու պատճառով այդ աշխատանքները դադարեցվել են[4]։
2012 թվականի դրությամբ Ծաղկաշատի շուրջ 25 բնակիչ աշխատել է Թեղուտի պղնձա-մոլիբդենային հանքավայրում[4]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Ալավերդի համայնքի բնակավայրերի մասին տեղեկություններ Լոռու մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 09․06․2023 թվականին)
- ↑ Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 2 [Դ-Կ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 1986, էջ 834 — 992 էջ։
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 «Շատ մեղք է փոքր բնակչություն ունեցող գյուղը. Ծաղկաշատի համայնքապետ» հոդված hetq.am լրատվական կայքում, (արխվացված 14․06․2023 թվականին)։
- ↑ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշում 29 հունվարի 2004 թվականի N 49-Ն, վավերացված 09.02.2004 թվականին [(https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=37965 էլեկտրոնային տարբերակ) ]։
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 100» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2013 Նոյեմբերի 10-ին.
- ↑ Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 5 [-] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 2001, էջ 712 — 916 էջ։