Խավարի սիրտը (անգլ.՝ Heart of Darkness), լեհ անգլիացի գրող Ջոզեֆ Քոնրադի արկածային վիպակ, որն առանձին գրքով առաջին անգամ հրատարակվել է 1902 թվականին։

Խավարի սիրտը
անգլ.՝ Heart of Darkness
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրգեղարվեստական գրականություն և վեպ-թերթոն
ՁևՆովել
ՀեղինակԺոզեֆ Կոնրադ
Երկիր Միացյալ Թագավորություն
Բնագիր լեզուբրիտանական անգլերեն և անգլերեն
ՏեսարանԱֆրիկա և ԿԴՀ
Հրատարակվել է1899[1]
ՆախորդՆեգր «Նարցիսից»[2]
ՀաջորդՏեր Ջիմ
Թվային տարբերակprojekt-gutenberg.org/conrad/herz/herz.html
 Heart of Darkness

Բովանդակություն

խմբագրել

Վիպակում ներկայացվում է գլխավոր հերոս՝ ծովագնաց Մարլոուին, ով հիշում է իր ճանապարհորդությունը Կենտրոնական Աֆրիկա։ «Ընկերության» հանձնարարությամբ (տեքստում անունը չի նշվում, բայց հավանաբար ենթադրվում է, բելգիական «Ազատ Կոնգո» ընկերությունը), նա պետք է ժամաներ հեռավոր կայարան, որպեսզի իր հետ տաներ ընկերության գործակալներից մեկին՝ Կուրտց ազգանունով, ով զբաղվում էր փղոսկր հավաքելով։ Գրքի հիմնական մասը զբաղեցնում է Մարլոուի՝ տարածքին անծանոթ եվրոպացու արևադարձային գետով ճանապարհորդության պատմությունը։ Նրա պատմությունը լի է կողմնակալ, բայց ոչ պակաս սարսափելի մանրամասնություններով, ինչպես բնիկ ժողովրդի կյանքի, այնպես էլ հեռավոր գաղութում հաստատված կարգ ու կանոնի մասին։ Այնուամենայնիվ գլխավոր հերոսին ամենաշատը սարսափեցնում է Կուրտցը, որը պարզունակ բնազդների մարմնացում էր, որոնք թաքնված են յուրաքանչյուր մարդու հոգու խորքում և որոնց, եթե ազատություն տաս, ամբողջությամբ կենթարկեցնեն իրենց։

  Վայրի բնությունը դաժանորեն վրեժխնդիր է եղել Կուրտցից մոլեռանդ ներխուժման համար։ Կարծում եմ, նա շշուկով պատմել է իրեն այն մասին, ինչը նա չգիտեր, և այդ շշուկը հմայել էր նրան ու դղրդոցով արձագանքել նրա ներսում, քանզի նրա խորքում ամայություն էր։  

Էկրանավորում և հիշատակումներ ֆիլմերում

խմբագրել
  • 1939 թվականին Օրսոն Ուելսը մտադիր էր էկրանավորել պատմվածքը, սակայն նախագիծը բավականին թանկ էր ստացվել, բացի այդ Երկրորդ համաշխարային պատերազմը, նեղացրել էր վարձույթի շուկաները, ստիպելով «RKO Pictures» կինոֆիլմերի արտադրության ընկերությանը վերանայել նախահաշիվը։ Եվ Ուելսը որոշեց նկարահանել «Քաղաքացի Քեյնը» ֆիլմը[3][4]։ Նույնպես այս գրքի հիման վրա ցանկանում էր նկարահանել Ռիչարդ Բրուքսը։
  • Wonder Years (Kodachrome, 29 հունվարի 1992 թվական) սերիալի № 82 սերիայում գրականության ուսուցիչը դասի ժամանակ գիրք է կարդում աշակերտների համար։
  • Գրքի հիման վրա նկարահանվել է «Խավարի սիրտը» ֆիլմը (1993)։
  • Ճանապարհորդության պատճառը դեպի առեղծվածային ջունգլիների խորքը, բացահայտում է մարդկային բնության մութ կողմը, վերաիմաստավորվել է «Ապոկալիպսիսը հիմա» ֆիլմում։ Այն պահպանում է հիմնական սյուժետային գիծը, երեք գլխավոր հերոսներ, կոնդրատովի պատմվացքի որոշ երկխոսություններ, թեպետ գործողությունը տեղափոխվել է մեկ այլ ժամանակ և այլ մայրցամաք[5]։
  • Spec Ops:The Line համակարգչային խաղի սյուժեն հիմնվում է վեպի վրա, շատ առումներով, իր հերթին, կրկելով «Ապոկալիպսիսը հիմա» ֆիլմը։
  • Քոնրադի պատմվածքը բաց քննարկվում է «Քինգ Քոնգ» բլոկբաստերում (2005)։
  • Գիրքը կարելի է տեսնել «Դարյա» մուլտսերիալում, որտեղ գլխավոր հերոսուհին կարդում է այն դասի ընթացքում և ընթերցում է նկարագրությունը․ «երիտասարդի ճանապարհորդությունը անհայտ հողեր, որտեղ դեմ դիմաց բախվում է սեփական հոգու ներսում բարբարոսական դաժանության հետ»։
  • «Psycho-Pass» (2012) անիմեյի № 13 հատվածում տվյալ գիրքը կարդում է Սինյա Կոգամին, երբ հոսպիտալում պառկած էր։
  • «Անվանիր ինձ իմ անունով» ֆիլմում գիրքը կարդում է Էլիոն, ում դերը կատարել է Տիմոտի Շալամեն։
  • «Fallout: New Vegas» համակարգչային խաղի հնարավոր հակամարտիկներից մեկի, Կեսարի բնավորության ձևավորումը մասամբ հիմնված է Կուրտցի հետ պատահածի վրա[6]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Wasney M. Encyclopædia Britannica (բրիտ․ անգլ.)Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
  2. Նեգր «Նարցիսից»
  3. «Юткевич С. И. От гражданина Кейна до сэра Джона Фальстафа, или краткая история величия и падения мистера Орсона Уэллса». rus-shake.ru. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  4. Кристиан Бловель Би-би-си. «10 величайших фильмов, которые так и не были сняты». BBC Русская служба. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  5. «Встречи с Конрадом [3]» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  6. «When I finally did a Legion in NV, I was actually pretty amazed with Caesar's dialog ...» (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խավարի սիրտը» հոդվածին։