Լասլո Արան (հունգ.՝ Arany László, մարտի 24, 1844(1844-03-24)[1], Salonta, Բիհոր, Ռումինիա - օգոստոսի 1, 1898(1898-08-01)[2], Բուդապեշտ, Ավստրո-Հունգարիա[1]), հունգարացի արձակագիր, բանաստեղծ, թարգմանիչ, բանահավաք։ Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ (1858 թվականից)։

Լասլո Արան
 
Կուսակցություն՝ Liberal Party?
Մասնագիտություն՝ թարգմանիչ, քաղաքական գործիչ, բանաստեղծ և գրող
Ծննդյան օր մարտի 24, 1844(1844-03-24)[1]
Ծննդավայր Salonta, Բիհոր, Ռումինիա
Վախճանի օր օգոստոսի 1, 1898(1898-08-01)[2] (54 տարեկան)
Վախճանի վայր Բուդապեշտ, Ավստրո-Հունգարիա[1]
Թաղված Ֆիումեի փողոցի գերեզմանոց
Քաղաքացիություն  Հունգարիա
Հայր Յանոշ Արան
Մայր Julianna Ercsey?
 
Ինքնագիր Изображение автографа

Կենսագրություն

խմբագրել

Տրանսիլվանիայի հունգարացի։ Ծնվել է բանաստեղծ Յանոշ Արանի ընտանիքում։

Արձակ և բանաստեղծական ստեղծագործությունների, ժողովրդական հեքիաթների ժողովածուների, գրական թարգմանությունների, հետազոտությունների հեղինակ։

Հավաքել է բնօրինակ ժողովրդական հեքիաթներ և 1862 թվականին հրատարակել է դրանք առանձին հատորով («Magyar népmesék»), այնուհետև հրատարակել է հունգարական Էլֆրիդա լեգենդի հիման վրա բանաստեղծական պատմվածք, որի համար ընդունվել է Կիշֆալուդի եղբայրների անվան գրական միություն։

Հորից հետո Լասլո Արանը ակտիվորեն աշխատել է Գուննիի ժառանգության վրա։ Հունգարիայում մեծ ճանաչում ունի Գունների ճակատամարտը (Hunok harca, 1872) կապիտալ աշխատանքի շնորհիվ, որտեղ նկարագրում է տևտոնների (գերմանացիների) և մադյարի պայքարը Հունգարիայում և կոչ է անում իր հայրենակիցներին պայքարել գերմանական լեզվի և մշակույթի վրեժխնդրության դեմ։ Հայտնի է նաև իր բալլադներով, այդ թվում՝ Walesi Bardok-ը, որը հրապարակվել է 1863 թվականին և պարունակում է Հունգարիայում Հաբսբուրգների քաղաքականության թաքնված քննադատությունը։

1872 թվականին անանուն հրատարակել է «A délibábok hőse» չափածո վեպը, որը նկարագրում է Օբլոմովների տոհմի պատմությունը հունգարերենով։

Վեպը մեծ հաջողություն էր վայելում։

Թարգմանել է Շեքսպիրի և Մոլիերի ստեղծագործությունները, «Երազանքի հերոսը» երգիծական պոեմը։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #12888911X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լասլո Արան» հոդվածին։